Lankide:Txikillana/Antonio Paoli: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
«Antonio Paoli (tenor)» orriaren itzulpena eginez sortua
 
No edit summary
1. lerroa:
{{biografia infotaula automatikoa}}
'''Antonio Emilio Paoli Marcano''' ( Ponce, [[Puerto Rico]], [[1871|1871ko]] apirilaren 14a - [[1946|1946ko]] abuztuaren 24a) opera kantaria izan zen, ospea lortutako lehen tenore puertoricarra, "Tenoreen errege eta erregeen tenorea " eta "Ponceko lehoia" ezizenez ezaguna. Iturri batzuen arabera, ordea, bere benetako izena '''Hermógenes Irulegi Baskaran''' zen, eta euskalduna zen (Ziraukin jaioa).<ref>{{Erreferentzia|abizena=Amatiño|izenburua=Paoli tenore puertoricarra edota Irulegi espiritista nafarra|hizkuntza=eu|url=https://eibar.org/blogak/amatino/paoli-tenore-puertoricarra-edota-irulegi-espiritista-nafarra|aldizkaria=Eibar.ORG {{!}} Eibarko peoria|sartze-data=2020-06-04}}</ref>
 
== Biografia ==
Bere biografia ofizialaren arabera, ama Amalia Marcano Intriago zuen, Pampatarren (Isla Margarita, Venezuela) jaioa, korsikar jatorrikoa; aita, berriz, Domingo Paoli Marcatentti. Karakasen ezagutu ziren, baina neskaren aitak, lur jabe aberatsak ez zuen harremana begi onez ikusten, klase berekoak ez zirela iritzita. Bikoteak [[Dominikar Errepublika|Dominikar Errepublikara]] jo egin zuen, ezkondu barik; eta gero Puerto Ricora. Poncen geratu ziren (artean uharteko finantza eta kultura hiriburua). Han, Antonio haurrak Pietro Baccei tenorea entzun zuen La Perla Antzokian, eta bere bokazioa aurkitu zuela iritzita, Ramón Marín-ekin ikasten jarri zen. 1883an, gurasoak hiltzearekin batera, Espainiara joan zen, bere arreba [[:en:Amalia Paoli|Amalia Paoli]] abeslari lirikoa han bizi baitzen. <ref name="AP">[http://www.prpop.org/biografias/a_bios/antonio_paoli.shtml PRPOP]</ref>
 
1946ean San Juanen hil zen, minbiziaz, eta emaztearekin batera lurperatu zuten Adina Bonimi panteoi nazionalean. <ref name="AP">[http://www.prpop.org/biografias/a_bios/antonio_paoli.shtml PRPOP]</ref>
 
== Musika ibilbidea ==
1884an, [[Maria Kristina Austriakoa|Austriako Maria Cristina-ri]] esker, Amaliak Escorial- ean ikasteko bekak lortu zituen, eta 1897an, Milango [[La Scala]] akademian.
 
Juan Llanes Santos historialariaren arabera, Paoli bere garaiko tenore onenetakoa izan zen, [[Enrico Caruso]] garaikidearen mailan.<ref name="nrhpreg">{{CiteJuan web|url=httpLlanes Santos (11 de agosto de 2009). «[https://www.nps.gov/history/nr/feature/weekly_features/CasaPaoli.pdf|author=Juan Llanes Santos|accessdate=4 de diciembre de 2009|format=[[Portable Document Format|PDF]]|title=National Register of Historic Places Registration: Casa Paoli|publisher=[[]» (PDF). National Park Service]]}}. Consultado el 4 de diciembre de 2009. (19 pages, with maps and b&w historic photos and 5 recent color photos). Registration Form #2280 (NRHP# 09000769). Page 5.</ref>
 
1908an, Paoli-k Buenos Aireseko [[Teatro Colón|Teatro Colón-]]<nowiki/>en lehen denboraldian parte hartu zuen [[Otelo (Verdi)|Otello]] eta [[Trobalaria (opera)|Il trovatore]] de [[Giuseppe Verdi|Verdi]] abestuz. Guztira hamar emanaldi egin zituen 1908ko uztailaren 18tik irailaren 6a. <ref>{{Erreferentzia|izenburua=Wayback Machine|data=2010-05-15|url=https://web.archive.org/web/20100515173454/http://www.operas-colon.com.ar/index1.htm|aldizkaria=web.archive.org|sartze-data=2020-06-04}}</ref>
 
1895ean [[Bari|Bari-]]<nowiki/>n debutatu zuen. 1899an [[Gioachino Rossini|Gioacchino Rossini -]]<nowiki/>ren Gilen Tell eman zuen [[Paris|Parisen]]. 1902-1903 artean Mascagni-k antolatutako [[Ameriketako Estatu Batuak|Estatu Batuetan]] eta [[Kanada|Kanadan]] egindako bira batean parte hartu zuen. Jarraian emanaldiak egin zituen [[Argentina]], [[Errusia]], [[Polonia]], [[Egipto]], [[Hungaria]], [[Belgika]], [[Kuba]], [[Txile]], [[Haiti]], [[Kolonbia]], [[Venezuela]], [[Brasil]], [[Kanada]] eta [[Ameriketako Estatu Batuak|Estatu Batuetan]]. <ref name="MOPR">[http://www.musicofpuertorico.com/index.php/artists/antonio_paoli Music of Puerto Rico]</ref>
15 ⟶ 19 lerroa:
 
1922an, Paoli eta arreba kantu irakasletzan eta opera ekoizten hasi ziren Puerto Ricon; [[San Juan de Puerto Rico|San Juan-en]] Otelo muntatu zuten. 1934an, udal antzokia "The Paoli Theater" izendatu zuten, eta bizitza osorako pentsioa eman zioten. <ref name="MOPR">[http://www.musicofpuertorico.com/index.php/artists/antonio_paoli Music of Puerto Rico]</ref>
 
1946ean San Juanen hil zen, minbiziaz,
 
eta emaztearekin batera lurperatu zuten Adina Bonimi panteoi nazionalean. <ref name="AP">[http://www.prpop.org/biografias/a_bios/antonio_paoli.shtml PRPOP]</ref>
 
1983an '''Paoli Saria''' ezarri zen, eta bera bizi izandako etxea leku historikoen erregistro nazionalean sartu zuten.<ref>[http://casapaoli.org/ Casa Paoli]</ref> <ref>Rivera, J. (2008). La Pregunta es... Cantante Mega Estrella. ''Boricuazo Tu Orgullo Nacional''. Publicaciones Boricuazo Toa Alta, Puerto Rico 00953</ref>
42. lerroa:
 
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia zerrenda|30em}}
 
== Kanpoko loturak ==