Wikipedia

Giza sexualitate: berrikuspenen arteko aldeak

Nabigazio historia interaktiboa
← Aurreko ezberdintasunaHurrengo ezberdintasuna →
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
IkusizkoaWikitestua
No edit summary
errepasoa
6. lerroa:
{{esaera2|gizaki izatearen funtsezko dimentsioa da: [[Sexualitate|sexua]]<nowiki/>n oinarrituta, [[Genero (argipena)|genero]]<nowiki/>a, sexu- eta [[genero-identitate]]<nowiki/>ak, [[Sexu-joera|sexu-orientazio]]<nowiki/>a, [[erotismo]]<nowiki/>a, [[lotura afektibo]]<nowiki/>a eta [[Maitasun|maitasuna]], eta ugalketa barne hartzen ditu. [[Pentsamendu]], [[fantasia]], [[Desira|desira,]] [[sinesmen]], [[Jarrera (argipena)|jarrera]], [[Balio (argipena)|balio]], [[Jarduera (argipena)|jarduera]], [[praktika]], [[Rol (argipena)|rol]] eta [[Harreman publikoak|harreman]] modura esperimentatzen edo adierazten da. Sexualitatea faktore biologiko, [[Psikologia|psikologiko]], [[sozio-ekonomiko]], [[Kultura|kultural]], [[Etika|etiko]] eta [[erlijio]]soen edo espiritualen elkarreraginaren emaitza da.|<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Promoción de la salud sexual. Recomendaciones para la acción {{!}} UNESCO HIV and Health Education Clearinghouse|url=https://hivhealthclearinghouse.unesco.org/library/documents/promocion-de-la-salud-sexual-recomendaciones-para-la-accion|aldizkaria=hivhealthclearinghouse.unesco.org|sartze-data=2020-05-27}}</ref>}}
 
Pertsona baten sexu-orientazioa beste sexuarekiko, sexu berarekiko edo beste sexu berarekikobatekiko [[sexu-interes]]<nowiki/>eko patroia da.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Sexual orientation, homosexuality and bisexuality|data=2013-08-08|url=https://web.archive.org/web/20130808032050/http://www.apa.org/helpcenter/sexual-orientation.aspx|aldizkaria=web.archive.org|sartze-data=2020-05-27}}</ref> Sexualitatearen alderdi fisiko eta emozionalek sentimendu sakonen edo maitasun-, [[konfiantza]]- eta [[zaintza-adierazpen]] fisikoen bidez adierazten diren banakoen arteko loturak barne hartzen dituzte. Sexualitateak  bizitza kulturalean, [[politiko]]<nowiki/>an, [[legal]]<nowiki/>ean, [[Filosofia|filosofiko]]<nowiki/>an, [[moral]]<nowiki/>ean, etikoan eta erlijiosoan eragina du, eta hauek, sexualitatean ere badute eragina.
 
[[Giza akoplamendua]]<nowiki/>ri, ugalketari, [[ugalketa-estrategi]]<nowiki/>ei eta ikaskuntza sozialaren teoriari buruzko [[ikuspegi ebolutibo]]<nowiki/>ek sexualitateari buruzko ikuspuntu gehiago ematen dute. Sexualitatearen [[alderdi soziokultural]]<nowiki/>ek [[gertaera historiko]]<nowiki/>ak eta sinesmen erlijiosoak barne hartzen dituzte. Kultura batzuk sexualitatearen [[errepresore]] gisa deskribatu dira. Sexualitatearen azterketak [[giza identitate]]<nowiki/>a ere barne hartzen du talde sozialen barruan, baita sexu- eta [[ugalketa-osasuna]] ere.
15. lerroa:
 
== Orientazio eta indentitate sexuala ==
Sexu-orientazioaren definizioetan, tradizioz, beste sexuko pertsonenganako erakarpena<nowiki/> ([[heterosexualitate]]<nowiki/>a), sexu berarekiko erakarpena ([[homosexualitate]]<nowiki/>a) eta bi sexuekiko erakarpena ([[bisexualitate]]<nowiki/>a) sartzen dira; aldiz, [[asexualitatea]] sexu-orientazioko laugarren kategoriatzat hartzen dute ikertzaile batzuek eta ohiko sexu-orientazio eza gisa definitu da. Asexualek, erakarpenez gutxidute erakarpenik edo batereia ezerakarpenik dutesentitzen beste pertsona batzuekiko. Hau, sexu-orientazio eza gisan har daiteke. <ref>{{Erreferentzia|izenburua=Asexuality|argitaletxea=Springer-Verlag|url=http://dx.doi.org/10.1007/springerreference_306862|sartze-data=2020-05-27|encyclopedia=SpringerReference}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=Anne T.|abizena=Vo|izenburua=Toward a Conceptual Understanding of Evaluative Thinking|orrialdeak=29–47|abizena2=Schreiber|abizena3=Martin|izena2=Jacob S.|izena3=Ashley|data=2018-04-16|url=http://dx.doi.org/10.1002/ev.20324|aldizkaria=New Directions for Evaluation|alea=158|zenbakia=2018|issn=1097-6736|doi=10.1002/ev.20324|sartze-data=2020-05-27}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izenburua=Asexuality: prevalence and associated factors in a national probability sample {{!}} Journal of Sex Research {{!}} Find Articles|data=2012-05-13|url=https://web.archive.org/web/20120513004558/http://findarticles.com/p/articles/mi_m2372/is_3_41/ai_n6274004/|aldizkaria=web.archive.org|sartze-data=2020-05-27}}</ref>
 
Ikerlariek oraindik ez dakite nola garatzen den sexu-orientazio espezifiko bat. Hainbat ikerketa egin dira [[genetika]]<nowiki/>ren, [[ekintza hormonal]]<nowiki/>aren, [[garapen-dinamiken]] eta eragin kultural eta sozialen eragina zehazteko. Ikerketa hauen emaitzek iradokitzen dute faktore biologiko eta ingurumenekoek eragin konplexua dutela formazioan. Sexu-orientazioa garatzeko arrazoi biologikoak adierazten dituzten ebidentzien kopurua kausa sozialen ebidentziena baino askoz handiagoa da, batez ere [[gizon]]<nowiki/>ezkoena. <ref>{{Erreferentzia|izenburua=Adolescents|argitaletxea=Kluwer Academic Publishers|orrialdeak=71–103|url=http://dx.doi.org/10.1007/0-306-47643-6_4|aldizkaria=Sexual Orientation in Child and Adolescent Health Care|isbn=0-306-46761-5|sartze-data=2020-05-27}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izenburua=Appendix|argitaletxea=Springer Publishing Company|url=http://dx.doi.org/10.1891/9780826193827.ap01|aldizkaria=Delivering Culturally Competent Nursing Care|isbn=978-0-8261-9381-0|sartze-data=2020-05-27}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=Denise A.|abizena=Copelton|izenburua=Book Review: Marriages and Families: Making Choices in a Diverse Society|orrialdeak=99–103|data=2005-01|url=http://dx.doi.org/10.1177/0092055x0503300115|aldizkaria=Teaching Sociology|alea=1|zenbakia=33|issn=0092-055X|doi=10.1177/0092055x0503300115|sartze-data=2020-05-27}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=Edward|abizena=Stein|izenburua=Forms of Desire|data=2013-04-15|url=http://dx.doi.org/10.4324/9780203760130|doi=10.4324/9780203760130|sartze-data=2020-05-27}}</ref>
23. lerroa:
Sexu-identitateak [[gizabanako]] batek bere [[Gorputz (argipena)|gorputza]]<nowiki/>rekiko duen pertzepzioa adierazten du, bere ezaugarri fisiko edo biologikoei buruz egiten duen ebaluazioaren arabera. Sexu-identitatearen definizioan hainbat faktorek hartzen dute parte, besteak beste, psikologikoak, sozialak eta biologikoak, eta, azken honetan, [[gonadala]]<nowiki/>k, [[Kromosoma|kromosom]]<nowiki/>ikoak, [[genital]]<nowiki/>ek eta [[Hormona|hormon]]<nowiki/>ek. <ref>{{Erreferentzia|abizena=Davis, Maxine.|izenburua=La sexualidad en la adolescencia.|argitaletxea=Ediciones Hormé|data=1971|url=http://worldcat.org/oclc/49993959|pmc=49993959|sartze-data=2020-05-27}}</ref>
 
Gehienetan, gizonak genital maskulinoekin eta XY kromosomekin jaiotzen dira; emakumeek, berriz, genital femeninoak eta bi X kromosoma izaten dituzte. Baina badira faktore horiek sailkatu ezin dituzten pertsonak; izan ere, kromosomen, hormonen eta genitalen konbinazioak ez dituzte betetzen gizonarekin eta emakumearekin erlazionatu diren ohiko definizioak. [[Biztanleria]]<nowiki/>renn dagoen maiztasuna jakitea zaildu egiten da [[Intersexualitate|intersexualitatea]] egoteari edo ez egoteari buruzko muga argi eta zehatzikzehatza ez dagoenean. Kalkuluen arabera, [[Ameriketako Estatu Batuak|Ameriketako Estatu Batu]]<nowiki/>etan 2000 haurretik 1 intersexualitate ikusgarriarekin jaiotzen da. <ref>{{Erreferentzia|izenburua=WHO {{!}} Gender and Genetics|data=2020-05-27|url=https://web.archive.org/web/20200527144023/https://www.who.int/genomics/gender/en/index1.html|aldizkaria=web.archive.org|sartze-data=2020-05-27}}</ref>
 
Kultura batzuek sexu-sistema ulertzeko modu desberdinak dituzte. [[Ameriketako Estatu Batuak|AEB]]<nowiki/>ko [[hego-mendebalde]]<nowiki/>ko [[Dine]] tradizionalek lau generoko [[Espektro (argipena)|espektroa]] aitortzen dute: emakumezko femeninoa, gizonezko maskulinoa, gizonezko femeninoa eta gizonezko maskulinoa. "Hirugarren genero" terminoa [[India]] eta [[Pakistan]]<nowiki/>go [[hijra]] (/jishra/), [[Samoa]]<nowiki/>ko [[fa 'afafine']], [[Hawaii]]<nowiki/>ko [[mahu]], [[Mexiko]]<nowiki/>ko [[muxe zapoteka]]<nowiki/>k, [[Thailandia]]<nowiki/>ko [[kathoey]] eta [[Balkanak|Balkan]]<nowiki/>etako [[zinpeko Birjinak]] deskribatzeko erabili da.
31. lerroa:
==== Heterosexuala eta monogamoa ====
[[Fitxategi:Heterosexuality symbol.svg|thumb|Sinbolo heterosexuala]]
Sexu-orientazio gisa, heterosexualitatea honako hau da: "SexuBeste desberdineko pertsonenganakosexuarekiko erakarpen emozional, [[erromantiko]] eta/edo sexualen eredu iraunkorra"; era berean, "[[Sexu erakarpen|erakarpen]] horietan, lotutako portaeretan eta atrakzio horiek partekatzen dituzten [[pertsona-komunitate]] bateko kide izatean oinarritutako pertsona baten [[identitate-zentzua]]<nowiki/>ri egiten dio erreferentzia". Bisexualitatearekin eta homosexualitatearekin batera, heterosexualitatea sexu-orientazioaren hiru kategoria nagusietako bat da heterosexual-homosexual kontinuoaren barruan. <ref>{{Erreferentzia|izenburua=Answers to your questions for a better understanding of sexual orientation and homosexuality|hizkuntza=en|url=http://www.apa.org/topics/lgbt/orientation.aspx|aldizkaria=https://www.apa.org|sartze-data=2020-05-27}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izenburua=Sexual orientation, homosexuality and bisexuality|data=2013-08-08|url=https://web.archive.org/web/20130808032050/http://www.apa.org/helpcenter/sexual-orientation.aspx|aldizkaria=web.archive.org|sartze-data=2020-05-27}}</ref>
 
Kultura desberdinetan, pertsona gehienak heterosexualak dira. Zientzialariek ez dakite zergatik ematen den sexu-orientazioa, baina teorizatzen dute genetikak, hormonek eta inguruaren influentziak eragina dutela, eta ez dela, zentzu horretan, aukera [[Askatasun|aske]] bat.
61. lerroa:
XIX. mendean, jende askok uste zuen ezkontza bizitzako alderdi garrantzitsu bat zela, "Giza zoriontasuna betetzeko beharrezkoa.” Pentsamolde horrek [[genero-rol]]<nowiki/>ei buruzko ikuspegi oso zehatza sortu zuen, eta, ondorioz, maitasun librearen mugimendua sustatu zen.
 
Maitasun librearen mugimenduarentzat interes berezia duten legeen artean sartzen dira ezkonduta ez dagoen bikote baten [[bizikidetza]] eragozten dutenak, adulterioa eta [[Dibortzio|dibortzioa]] arautzen dutenak, bai eta [[sexu-baimena]] emateko [[adina]], jaiotza-tasaren kontrola, homosexualitatea, abortua eta, batzuetan baita [[Prostituzio|prostituzioa]] ere, nahiz eta maitasun librearen defendatzaile guztiak ez dauden ados gai horietan. Ezkontzako eskubide indibidualen urraduraz ere arduratzen dira; adibidez, [[jurisdikzio]] batzuek ez dute onartzen [[ezkontza-bortxaketa]], edo seriotasun gutxiagorekin tratatzen dute ezkontzaz kanpoko [[bortxaketa]] baino seriotasun gutxiagorekin tratatzen dute. XIX. mendetik aurrera, sexualitatea publikoki eztabaidatzeko eskubidea defendatu du maitasun libreko mugimenduak, eta lizunkeria legeei aurre egin diodie.
 
===== Maitasun asea, politika eta feminismoa =====
Maitasun librearen historia feminismoaren historiarekin lotzen da. [[XVIII. mendea]]<nowiki/>ren amaieratik, feministarik garrantzitsuenek, [[Mary Wollstonecraft]]<nowiki/>ek kasu, desafiatu egin zuten ezkontzaren erakundea, eta askok abolitzearen alde egin zuten. Wollstonecraft bere literatur lanekin maitasun librearen mugimenduan lagundu zuen lehen emakumeetako bat izan zen. Bere eleberriek ezkontzaren eraikuntza soziala eta emakumeengan dituen eraginak kritikatu zituzten. Bere lehen eleberrian,  “[[Mary: or, The Wrongs of Woman]]”, eroia maitasunik gabeko ezkontza batera behartua dago, arrazoi ekonomikoengatik. Maitasuna aurkitzen du beste gizon eta emakume baten harremanean. Maryk ezkontzatik kanpo beste preso batekin abentura bat aurkitzenizaten du. Mary: or, The Wrongs of Woman eleberria [[1798]]<nowiki/>an idatzi zen, baina inoiz ez zen argitaratu. Egileak argi utzi zuen emakumeak "desira sexual gogorrak" zituela eta "iraingarria eta [[immorala]]" zela beste zerbait nahi izatea. <ref>{{Erreferentzia|izenburua=Wayback Machine|data=2011-05-14|url=https://web.archive.org/web/20110514004631/http://www.peacenews.info/webextras/article.php?id=33|aldizkaria=web.archive.org|sartze-data=2020-05-27}}</ref>
 
[[1855]]<nowiki/>ean, [[Mary Gove Nichols]] maitasun askearen defendatzaileak, ezkontza, "Emakumearen deuseztatzea" zela esan zuen, emakumeak, gizonen jabetzatzat hartzen zirela azalduz. Adibidez, legeak baimena ematen zion senarrari bere emaztea fisikoki diziplinatzeko. Nicholsen moduko maitasun askearen defendatzaileek, haur asko, maitasunik gabeko ezkontzetan beharturik jaiotzen zirela argudiatzen zuten, eta haur hauek hautapenaren eta maitasunaren emaitza izan behar zutela. <ref>{{Erreferentzia|izenburua=Mary Wollstonecraft, 1759-1797|data=2014-01-11|url=https://web.archive.org/web/20140111055540/http://www.historyguide.org/intellect/wollstonecraft.html|aldizkaria=web.archive.org|sartze-data=2020-05-27}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=Mary Sargeant Gove|abizena=Nichols|izenburua=Mary Lyndon ; or, Revelations of a life. An autobiography|argitaletxea=New York, Stringer and Townsend|data=1855|url=http://archive.org/details/marylyndonorreve00nich|sartze-data=2020-05-27}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izenburua=H-Women {{!}} H-Net|url=https://networks.h-net.org/h-women|aldizkaria=networks.h-net.org|sartze-data=2020-05-27}}</ref>
 
Maitasun askearen defendatzaileentzat,defendatzaileek sexua ez da ugalketarako bakarrik ez dela diote. [[Jaiotzaren kontrola]] emakumearen [[independentzia]]<nowiki/>rako baliabidetzat hartzen zen, eta [[Margaret Sanger]] gisako, jaiotzaren kontroleko ekintzaile batzuek ere, maitasun askea babestu zuten.
 
[[Francis Barry]] ere, XIX. mendearen erdialdeko eta amaierako maitasun askearen defendatzaile nabarmena izan zen. Ados egon zen ezkontzak emakume batemakumea gizonarekin lotzen zuela sozialki, eta emakumeek aske izan behar zutela. Mugimendu honetanhonek, neurri handi bateangehienbat emakumeakemakumeei ukitzeneragiten zituenbazien arrenere, antolatzaile nagusiak gizonezkoak izan ziren. Horrek ideologia maskulinoa sustatzen lagundu zuen.
 
[[Sexu-erradikal]]<nowiki/>ak emakumeak bere gorputza kontrolatzeko duen eskubidea defendatzeko eta [[antikontzepzioa]], senar-emazteen [[Sexu-abusu|sexu-abusua]] (emozionala eta fisikoa) eta [[Sexu hezkuntza|sexu-hezkuntza]] askatasunez eztabaidatzeko ahaleginean oinarritu zen. Emakumeen sexualitateari buruz hitz egiteak, emakumeak ahalduntzen lagun zezakeela uste zuten. Helburu horiek lortzeko, [[Liburu|liburua]]<nowiki/>k, [[liburuxka]]<nowiki/>k eta aldizkako [[Argitalpen|argitalpena]]<nowiki/>k idaztean oinarritu ziren.
 
=== Ezagutzen diren genero eta orientazio sexualak ===
129. lerroa:
 
== Sexu-portaeraren adierazpenak eta garapena ==
Onartuta dauden [[sexu-jokabide]]<nowiki/>en moduen mugan sexu-portaeraren adierazpenak daude; adibidez, [[Masturbazio|masturbazioa]] eta [[Homosexualitate|homosexualitatea]], orain dela gutxi arte [[parafilia]]<nowiki/>tzat edo degeneratutako edo moralki degradatutako pertsonen [[perbertsio]]<nowiki/>tzat hartzen zena, hein handi batean, gizartean erlijioak duen eraginagatik. [[Usadio]] eta ohituren bilakaeraren eta tolerantzia-marjinaren zabaltzearen ondorioz, jokabide horiek baliozkotzat hartu dira [[sexualitate]] askerako eskubideen esparruan.
 
Gizabanakoak berak bere joerekin ondoeza edo [[gatazka]] duen kasuetan, edo  osotasun fisiko eta morala arriskuan jartzen den kasuetan bakarrik hitz egin daiteke [[sexu-nahasmen]]<nowiki/>duez, eta kasu horietan tratamendu [[psikoterapeutiko]] eta [[farmakologiko]]<nowiki/>en beharra dago.
 
Kultura gehienek sexualitateari buruzko arau sozialak dituzte. Adibidez, kultura askok sexualitate gisa definitzen dute sexu-ekintza, gizon baten eta emakume ezkondu baten arteko sexu-ekintzak besterik ez baitira. [[Tabu]] sozial edo erlijiosoek sexualitate osasuntsuaren garapena nabarmen baldintzatu dezakete ikuspuntu psikologikotik.
 
== Aspektu soziokulturalak ==
Giza sexualitatea gizakien bizitza sozialaren zati gisa uler daiteke, portaera arau inplikatuek eta [[Estatus quo|estatus quoek]] arautzen dutena.  Gizartearen testuinguru sozio-kulturala, politikaren eta komunikabideen eraginakeragina barne, [[arau sozial]]<nowiki/>ak eratzen ditu. Historian zehar, arau sozialak aldatzen joan dira eta aldatzen jarraitzen dute, hala nola [[sexu iraultza]] eta [[Feminismo|feminismoaren]] gorakada bezalako mugimenduen ondorioz.<ref>{{Erreferentzia|izena=Edgar Sánchez|abizena=Agulló|izenburua=Mediterráneo Digital - Periódico independiente políticamente incorrecto.|hizkuntza=es-ES|url=https://www.mediterraneodigital.com/sexo/s1/generos-orientaciones-sexuales|aldizkaria=Mediterráneo Digital - Políticamente Incorrecto - mediterraneodigital.com|sartze-data=2020-05-27}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izenburua=Términos relacionados con el género/sexo - AsexualpediA|url=http://es.asexuality.org/wiki/index.php?title=T%C3%A9rminos_relacionados_con_el_g%C3%A9nero/sexo|aldizkaria=es.asexuality.org|sartze-data=2020-05-27}}</ref>
 
=== Sexu heziketa ===
Sexu-hezkuntza prozesu bat da eta aurrera doaegiten du umeen garapen mailarekin batera, beraz, ematen den informazioa era batekoa edo bestekoa izango da haurren adinaren arabera. Txikitatik sexualitateari buruzko informazioa eskura dago, horrenbestez, hobe da sexu hezkuntza on bat izateko, kontrolatzea eta ondo bideratzea umeek ikasten dutena. [[Familia]], [[eskola]] eta [[Gizarte|gizartea]] dira umeen hezkuntzan parte hartzen duten agenteak, beraz, sexu-hezkuntza osasuntsua lortzeko hiru esparru hauetatik bultza behar da, adin bakoitzari egokituz.
 
Sexu-hezkuntza ondo bideratzeko, ume bakoitza, bere sexualitatearen ikerketari dagokionez, zein mailatan dagoen jakitea eta esateko era moldatzea, bere zalantza guztiak argitu ahal izateko, ezinbestekoa da.
145. lerroa:
Herrialde eta kultura [[Kontserbadurismo|kontserbadoreetan]], sexu heziketa programa gehienek abstentzioa bultzatzen dute, norberaren jarduera sexuala gelditzeko. Sexu heziketa integralak ordez ikaslea bere sexualitatea zaintzera bultzatu eta sexu segurua, osasuntsua eta atseginean oinarritzen dira.
 
[[Abstinentzia]] hezkuntzak uste du, sexu heziketa integralak sexu praktikak izatera eramango duela biztanleria. Sexu heziketa integralaren aldekoek, nerabe askok sexua izan dezaketela argudiatzen dute eta sexu arduratsua izateko ezagutza izan beharko luketela esaten dute. Gazteen Inkestaren luzera nazionalaren datuen arabera, abstinentzia izateko asmoa duten nerabe askok ez dute horrelakorik egiten, eta nerabe hauek sexua izaten dutenean, askok ez dituzte sexu praktika seguruak erabiltzen. <ref>{{Erreferentzia|izena=Margalit|abizena=Fox|izenburua=Betty Friedan, Who Ignited Cause in 'Feminine Mystique,' Dies at 85|hizkuntza=en-US|data=2006-02-05|url=https://www.nytimes.com/2006/02/05/us/betty-friedan-who-ignited-cause-in-feminine-mystique-dies-at-85.html|aldizkaria=The New York Times|issn=0362-4331|sartze-data=2020-05-27}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izenburua=Think sex|hizkuntza=en|data=2006-05-29|url=https://www.theage.com.au/education/think-sex-20060529-ge2en0.html|aldizkaria=The Age|sartze-data=2020-05-27}}</ref><ref>{{erreferentzia|izena=Guttmacher Institute|abizena=|urtea=|izenburua=A Definition of
Comprehensive Sexuality Education|argitaletxea=Demystifying Data Toolkit|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=en|url=https://www.guttmacher.org/sites/default/files/report_downloads/demystifying-data-handouts_0.pdf}}</ref>
[[Fitxategi:Atum mirror.svg|thumb|Atum jainkoa]]
154. lerroa:
[[Nekazaritza]] sortu aurretik, [[Ehiza|ehiztariak]], bilatzaileak eta [[Nomada|nomadak]] bizi ziren munduan. Talde horien barruan gizonezkoak ziren taldearen nagusi, baina emakumeak sexualitatean parte-hartzaile aktiboak zirela adierazten zuten seinaleak daude. Ehiztari eta bilatzaile horiek sexu-arau murriztaile gutxiago zituzten eta plazer eta gozamen sexuala nabarmentzen zen. Ehiztari eta biltzaile talde hauek  sexu sinbolismo mota jakin batzuk zeuzkaten erreferente moduan. Honen adibide [[Egipto|Egiptoko]] sorreraren mitoa da. [[Atum]] eguzki jainkoa uretan masturbatzen da [[Nilo]] ibaia sortuz. [[Sumer|Sumeriako]] mitoan ordez, jainkoen espermak [[Tigris|Tigrisa]] bete zuen.
 
Nekazaritza gizarteakgizartea sortu zireneanzenan, mende askotan iraun zuen sexu eskemaaskema aldatu zen [[Asia]], [[Afrika]], [[Europa]] eta [[Amerika|Ameriketako]] leku askotan. Gizarte horientzat ezaugarri berri bat nagusitu zen, [[Urbanizazio (hirigintza)|urbanizazioak]] sexu portaerak kontzentratu zituen eta biztanleriaren dentsitatearen hazkundea gauzatu zen. Seme-alabak sarritan gurasoak sexu-harremanetan ikusten zituzten familia askok lo-gune berdinak partekatzen zituztelako.
 
Lur-jabetasuna zela eta, haurren [[aitatasuna]] zehaztea garrantzitsua bilakatu zen eta ondorioz, gizartea eta familia bizitza [[Patriarkatu|patriarkala]] bihurtu ziren.
177. lerroa:
 
=== Sexualitatea, kolonizazioa eta arraza ===
Amerikako tribuetan [[bi izpirituetako]] pertsonak zeudela erregistratu zen,  gutxienez 155 pertsona, baina  kopurua dokumentatuta dagoena baino handiagoa dela uste da. Bi izpirituko pertsonak Mendebaldeko genero estandar kategorien barruan  sartzen ez diren kideak izan dira. Genero sistema honek bi sexuen arteko harremana, sexua eta generoa berdina direla baieztatzen du. Gizonen eta emakumeen ohiko rolekin bat egin beharrean, bi izpirituek beren komunitateetako nitxo berezia betetzen dute.
 
Historikoki, europar kolonizatzaileek bi izpirituetako pertsonak homosexual gisa ikusten zituzten, beraz, bertakoak moralki gutxiago  balira moduan ikusten zituzten. [[Kolonizatzaile]]<nowiki/>ek beren erlijio- eta gizarte-arauak ezartzen hasi ziren komunitate [[Indigena|indigenei]], bi izpirituetako pertsonen kopurua gutxituz.
191. lerroa:
 
=== Antisorgailuen estigma ===
Aspalditik ezagunak eta erabiliak izan dira hainbat metodo emakumeak haurdun ez gelditzeko hainbat metodo. Horien artean batzuk oinarri gutxikoak, eta beste batzuk ez oso fidagarriak. Antisorgailu pilularen asmakuntza, emakumeentzako urrats garrantzitsua izan zen, aukera ematen baitzien euren amatasunaren jabe izateko. Eta pilula horren sorrerarako biologo eta ginekologo baten lana ezinbestekoa izan bazen ere, bi emakumeri esker asmatu zen pilula antisorgailua: [[Margaret Sanger]] eta [[Katherine McCormick]].
 
[[Ameriketako Estatu Batuak|Ameriketako Estatu Batuetan]] [[1981|1981. urtean]], medikuek [[Hartutako Immuno Eskasiaren Sindromea|HIESaren]] lehen kasuak diagnostikatu zituzten. Gaixotasunak modu desproportzionalean eragiten zuen gizon gay eta bisexualen artean, batez ere gizon beltz eta latinoengan. Epidemiak erlijio eraginen ondorioz estigmatizatua izan zen. Adibidez, [[Krol kardinala|Krol kardinalak]] HIESari buruz "homosexualitatearen bekatuaren aurkako mendekua" zela esan zuen, "HIESaren iturri moralaren aipamena".
205. lerroa:
Gakoa diagnostiko goiztiarra da. Tabuaren eta beldurraren eraginez, ordea, arrisku-praktikak izan dituzten zenbait pertsona ez dira diagnostiko-proba egitera joaten berehala, eta horrek bi ondorio ditu: batetik, tratamendua atzeratu eta pronostikoa okertu egiten dira; eta, bestetik, beste pertsona batzuk kutsatzeko arriskua dago. Horregatik da hain garrantzitsua antirretrobiralen arrakasta nabarmentzea, estigma behingoz desegin dadin.
 
Alde horretatik, aipatzekoa da berriki argitaratutako ikerketa bat. [[Partner2]] izena du izena, eta Europako 14 herrialdek parte hartu dute. Bi urtez, 782 bikote gayrigay-ri jarraipena egin diete. Bikote guztietan, kideetako batek ez zuen birusik, eta besteak antirretrobiralak hartzen zituen. Guztiek, babesik gabeko sexu-harremanak izan dituzte (ikerketan sarketa-kopurua ere zehazten dute: 76.000), eta, bikoteen barruan, ez da infekzio bakar bat bera ere izan (15 infekzio berri diagnostikatu zituzten, baina denetan bikoteaz kanpoko beste pertsona batek kutsatuta).
 
[[2016|2016an]] [[Partner1]] ikerketak emandako emaitzak berretsi ditu ikerketa horrek. Partner1-ean preserbatiborik gabeko 58.000 sarketen ondorioak aztertu zituzten, eta orduan ere ez zuten infekziorik detektatu, baina gizonen arteko harremanak ez ziren esanguratsuak estatistikoki. Hortaz, sarketa baginala segurua zela frogatu bazuten ere, gizonekin berariaz beste ikerketa bat egin behar zela ondorioztatu zuten. <ref>{{erreferentzia|izena=Inmaculada Mujika, Amparo Villar|abizena=|urtea=2009|izenburua=Sexu-aniztasuna eta giza eskubideen alde|argitaletxea=Aldarte|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=eu|url=http://www.aldarte.org/comun/imagenes/documentos/DDHHeusk.pdf}}</ref><ref>{{erreferentzia|izena=Lakshmeeramya Malladi|abizena=|urtea=2017|izenburua=United States v. One Package of Japanese Pessaries (1936)|argitaletxea=The Embryo Project Encyclopedia|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=en|url=https://embryo.asu.edu/pages/united-states-v-one-package-japanese-pessaries-1936}}</ref>
 
== Erlijioa ==
Erlijio batzuetan, portaera sexuala [[Espiritualtasun|espiritualtzat]] hartzen da nagusiki. Beste batzuetan, batez ere fisikoa da. Erlijio batzuetan ez dago fisikoaren eta espiritualaren arteko bereizketarik, eta beste erlijio batzuetan, berriz, giza sexualitatea espiritualaren eta fisikoaren arteko aldea osatzeko modu gisa ikusten da. <ref>{{Erreferentzia|izena=Published:|abizena=Mar 25|izenburua=The HIV/AIDS Epidemic in the United States: The Basics|hizkuntza=en-US|abizena2=2019|data=2019-03-25|url=https://www.kff.org/hivaids/fact-sheet/the-hivaids-epidemic-in-the-united-states-the-basics/|aldizkaria=KFF|sartze-data=2020-05-27}}</ref>
 
[[Kontserbadore]] erlijioso askok, batez ere erlijio [[abrahamiko]]<nowiki/>ek eta [[Kristautasun|kristautasuna]]<nowiki/>k, sexualitatea portaera-terminoetan ikusteko joera dute (adibidez, homosexualitatea edo heterosexualitatea da norbaitek egiten duena), eta bisexualitatea erako sexualitate batzuek ezikusiarena egiteko joera dute horren ondorioz. [[Kontserbadore]] horiek homosexualentzako [[Zelibatu|zelibatua]] sustatzeko joera dute, eta sexualitatea [[konbertsio-terapia]]<nowiki/>ren edo [[Otoitz|otoitza]]<nowiki/>ren bidez alda daitekeela eta gay ohi bihurtu daitekeela sinesten dute. Homosexualitatea gaixotasun mental mota moduan ere ikusten dute, [[kriminal]]<nowiki/>izatu behar den zerbait, [[aitatasun]] ez-eraginkorrak eragindako [[abominazio]] immoral bat, eta sexu bereko ezkontza gizartearentzako [[mehatxu]] moduan ikusten dute. <ref>{{Erreferentzia|izenburua=IWG Gaming – Blend In|hizkuntza=en-US|url=https://www.iwgonline.org/|sartze-data=2020-05-27}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izenburua=Six belief systems regarding homosexuality and bisexuality|hizkuntza=en|url=http://www.religioustolerance.org/hom6beli.htm|aldizkaria=www.religioustolerance.org|sartze-data=2020-05-27}}</ref>
 
Bestalde, [[Liberalismo|liberal]] erlijioso gehienek sexualitatearekin lotutako etiketak definitzen dituzte, erakarpen sexualari eta auto-identifikazioari dagokienez. Era berean, sexu beraren jarduera moralki neutroa dela ikus dezakete, eta legez onargarria dela kontrako sexuaren jarduera gisa, [[Buruko gaitz|buruko gaitza]]<nowiki/>rekin loturarik izan gabe, genetikoki edo ingurumenaren aldetik sortua (baina ez hezkuntza txarraren ondorioz), eta finkoa. Sexu bereko ezkontzaren alde ere egiten dute.
222. lerroa:
 
==== Anglikanismoa ====
[[Eliza Anglikanoa]]<nowiki/>k erakusten du giza sexualitatea maitasunezko [[Jainko]] baten [[Opari|oparia]] dela, gizon baten eta emakume baten artean egoteko diseinatua, ezkontzaren bizitza osorako batasun [[Monogamia|monogamo]]<nowiki/>an. [[Kristo]]<nowiki/>k eskainitako [[Zelibatu|zelibatua]] ere ikusten du. Dioenez, erakarpen sexual bera duten pertsonak [[Jainko|Jainkoak]] maite ditu eta [[Kristoren Gorputz]]<nowiki/>eko kide oso gisa hartzen dituzte; Elizaren zuzendaritzak, berriz, ikuspuntu ugari ditu homosexualen adierazpen eta antolamenduari dagokionez. Sexualitatearen zenbait adierazpen bekatuzkotzat hartzen dira, hala nola "[[promiskuitate]]<nowiki/>a, [[Prostituzio|prostituzioa]], [[intzestu]]<nowiki/>a, [[pornografia]], [[pedofilia]], [[sexu-portaera harraparia]] eta [[Sadomasokismo|sadomasokismoa]] (heterosexuala eta homosexuala izan daitekeena), [[Adulterio|adulterioa]], [[emazteen aurkako indarkeria]] eta [[emakumeen zirkunzisioa]]". Eliza kezkatuta dago gazteei sexualki parte hartzeko presioa egiten dielako, eta [[abstinentzia]] sustatzen du.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Catechism of the Catholic Church - The sixth commandment|url=https://www.vatican.va/archive/ccc_css/archive/catechism/p3s2c2a6.htm|aldizkaria=www.vatican.va|sartze-data=2020-05-27}}</ref>
 
==== Ebanjelikalismoa ====
231. lerroa:
Eliza batzuk gai honen inguruan diskretuak diren arren, [[Ameriketako Estatu Batuak|AEB]]<nowiki/>ko eta [[Suitza]]<nowiki/>ko beste eliza ebanjeliko batzuek sexualitate gogobetegarriaz hitz egiten dute, Jainkoaren opari bat bezala eta ezkontza kristau harmoniatsu baten osagai gisa, [[Gurtzapen|gurtza]] edo [[hitzaldi]] zerbitzuetan emandako mezuetan. [[Liburu ebanjeliko]] eta [[webgune]] asko gaian espezializatuta daude. <ref>{{Erreferentzia|izenburua=Baptists encourage marrying younger|hizkuntza=en|url=https://www.tennessean.com/story/news/religion/2014/08/12/southern-baptists-double-marriage/13894197/|aldizkaria=The Tennessean|sartze-data=2020-05-27}}</ref>
 
[[Eliza ebanjelikoetanebanjeliko]]<nowiki/>etan homosexualitatearen pertzepzioak askotarikoak dira. Liberal izatetik kontserbadore izatera doaz.
 
=== Islama ===
244. lerroa:
 
=== Hinduismoa ===
[[Hinduismo]]<nowiki/>ak sexua senar-emazteen artean bakarrik dela egokia nabarmentzen du, non [[sexu-bulkada]]<nowiki/>k [[sexu-plazera]]<nowiki/>ren bidez asetzea ezkontzaren betebehar garrantzitsua den. Ezkondu aurreko edozein sexuk [[garapen intelektuala]] oztopatzen duela uste da, batez ere jaiotzaren eta 25 urtekoen artean, [[brahmazharya]] dela esaten baita, eta hori saihestu egin behar da. [[Kama Sutra]] (plazer sentsualak) bizitzako lau [[purushartha]] edo objektiboetako bat da ([[dharma]], [[artha]], [[kama]] eta [[moksha]]). [[Kama Sutra]] indiarrak partzialki tratatzen ditu sexu-harremanak; ez da lan sexuala edo erlijiosoa soilik. <ref>{{Erreferentzia|abizena=ydha001|izenburua=Sex in reference to The Quran|hizkuntza=en|data=2015-10-22|url=https://lifeinsideislam.wordpress.com/2015/10/22/sex-in-reference-to-the-quran/|aldizkaria=lifeinsideislam|sartze-data=2020-05-27}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izenburua=BBC - GCSE Bitesize: Hindu views|data=2014-01-31|url=https://web.archive.org/web/20140131225017/http://www.bbc.co.uk/schools/gcsebitesize/rs/relationships/hiloveandsexrev1.shtml|aldizkaria=web.archive.org|sartze-data=2020-05-27}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izenburua=Kama Sutra - Footnotes|hizkuntza=en-GB|url=http://www.indrasinha.com/books-2/kama-sutra/|sartze-data=2020-05-27}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=Janell|abizena=Carroll|izenburua=Sexuality Now: Embracing Diversity|argitaletxea=Cengage Learning|hizkuntza=en|data=2009-01-29|url=https://books.google.com/books?id=5f8mQx7ULs4C&pg=PA7|isbn=978-0-495-60274-3|sartze-data=2020-05-27}}</ref>
 
=== Shikismoa ===
252. lerroa:
 
=== Taoismoa ===
[[Antzinako TxinanTxina]]<nowiki/>n sexua gizakiaren oinarrizko behartzat eta naturarekiko interakzio kosmikotzat hartzen zen. Osasuna hobetzeko eta plazera areagotzeko erabiltzen zuten txinatarrek, “bizitza elikagarriaren arteetan” edo [[Yangcheng (aintzira)|Yangshen]]<nowiki/>gan gomendatutako sexu-garapeneko teknikak sortuz. [[Txinako Medikuntza Tradizional]]<nowiki/>ean [[Budismo|budismoak]], [[Konfuzianismo|konfuzionismoak]] eta [[Taoismo|taoismoak]] eragina izan zuten, eta azken hau izan zen garrantzitsuena. Energia kontserbatzeko eta gizakiak bere ingurunearekin harreman harmoniatsua izateko interesa zuten taoistek. Hauek hainbat modu aztertu zituzten Tao eta sexualitatea elkarrekin lotzeko. Metodo baliotsua zen osasuna, bizitza eta errealizazio espirituala lortzeko, eta errespetuz praktikatzen zen, sendagai gisa hartzen baitzen. Sexu-ekintzan Energia sexualarekin ([[Ching Qi]]) elkarreragiten dela da estimazio horren arrazoia ; [[Qi]] mota oso ahaltsua da, eta [[esperma]]<nowiki/>n eta [[obario]]<nowiki/>etan gordetzen da. Sexu-praktika taoista honetan emakumeek beren [[sexu-jariakin]]<nowiki/>ak xurgatzen dituzte berriro, eta gizonek eiakulazioa ekiditen dute, energia hori gorde eta aipatutako onura guztiak lortzeko.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Sikhism: beliefs about love and sex|hizkuntza=en-US|url=https://ahcaf.com/sikhism-beliefs-about-love-and-sex/|aldizkaria=AHCAF|sartze-data=2020-05-27}}</ref>
 
Praktika sexual taoistak (literalki, "Logelako arte txinatarra" esan nahi duena) antzinako Txinan garatutako praktika zaharrak dira, literarioki "energiaren batasuna" edo "esentzien batasuna" eran aipatzen direnak. Praktikanteek, arte sexualen teknika jakin batzuk erabiliz, osasun ona eta bizitza luzeagoa izan zezaketela uste zuten.
510. lerroa:
Obulazioa hileko ziklo batean oinarritzen da; hilaren 14a da emankorrena. Lehenengo egunetik laugarrenera, [[menstruazio]]<nowiki/>a eta estrogenoaren eta [[progesterona]]<nowiki/>ren produkzioa jaitsi egiten dira, eta endometrioa argaltzen hasten da. Endometrioa ez dago aktibo hurrengo hiru eta sei egunetan. Hilekoa amaitutakoan, zikloa berriro hasten da guruin pituitarioaren FSH handituz. Bosgarren egunetik hamahirura bitartean, obulazioaren aurreko etapa deitzen zaio. Etapa horretan, guruin pituitarioak hormona folikuloestimulatzailea (FSH) jariatzen du. Estrogenoa FSH askatzea inhibitzeko jariatzen denean, atzeraelikadura-begizta negatiboa sortzen da. Estrogenoak umetokiaren endometrioa loditzen du. Hormona luteinizatzailea areagotzeak obulazioa eragiten du.
 
Hilaren 14an, obarioa zabaltzen da. Folikuluaren haustura eta obulu heldua sabelaldeko barrunbera kanporatzen dira. [[Muki zerbikala]] aldatu egiten da esperma-mugimenduari laguntzeko. Hilaren 15etik 28ra, orain gorputz luteo deritzonak, estrogenoa jariatzen du. Progesteronaren produkzioa handitu egiten da, eta LHaren askapena inhibitzen du. Endometrioa loditu egiten da inplantaziorako prestatzeko, eta Falopioko tronpetatik umetokiraino joaten da. Obulua ongarritzen ez bada eta ezartzen ez bada, hilekoa hasten da.
 
=== Sexu-erantzunaren zikloa ===
522. lerroa:
Pertsonen arteko larritasun eta zailtasun nabarmenak eragiten dituzte. Sexu-disfuntzioak nahaste fisiko edo psikologikoen ondorio dira. Arrazoi fisikoak hormona-desoreka, [[Diabetes|diabetesa]] eta bihotzeko gaixotasunak dira, besteak beste. Arrazoi psikologikoak berriz, [[Estres|estresa]], [[Antsietate-nahasmendu|antsietatea]] eta [[Depresio|depresioa]] dira. Sexu-disfuntzioak gizonei eta emakumeei eragiten die. Emakumeentzako sexu-arazoen lau kategoria nagusi daude: desioaren nahasteak, kitzikapen-nahasteak, arazo organikoak eta sexu-minaren nahasteak. Sexu-desiraren nahastea pertsona batek sexu-desira ez duenean gertatzen da, hormona-aldaketen, depresioaren eta haurdunaren ondorioz. Kitzikapenaren nahastea sexu-disfuntzio femeninoa da. Eszitazio-nahasteak bagina-lubrifikaziorik eza adierazten du. Gainera, odol-fluxuaren arazoek eragina izan dezakete eszitazioaren nahastean. Orgasmorik eza, [[anorgasmia]] ere esaten zaiona, beste sexu-disfuntzio bat da emakumeengan. Anorgasmia asaldura sexualak eragindako antsietatea bezalako nahaste psikologikoak dituzten emakumeetan gertatzen da. Sexu-asaldura pelbis-masaren, orbain-ehunaren, sexu-transmisiozko gaixotasunaren eta abarren ondorio izan daiteke. <ref>{{erreferentzia|izena=|abizena=|urtea=|izenburua=The Journal of Sexual Medicine|argitaletxea=|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=2050-1161|hizkuntza=}}</ref><ref name=":2">{{Erreferentzia|izenburua=Female Sexual Dysfunction|hizkuntza=en|url=https://www.webmd.com/women/guide/sexual-dysfunction-women|aldizkaria=WebMD|sartze-data=2020-05-27}}</ref>
 
Gizonek ere hiru sexu-nahaste komun izan ohi dituzte: sexu-desira, eiakulazioaren nahastea eta erekzioaren disfuntzioa. Gizonen sexu-desirarik eza libidoa galtzeagatik gertatzen da, testosterona txikia izateagatik. Badira faktore psikologikoak ere, hala nola antsietatea eta depresioa. Hiru eiakulazioaren nahaste mota daude: eiakulazio atzerakoia, eiakulazio atzeratua, eiakulazio goiztiarra. Erekzio-disfuntzioa koitoan erekzio bat izateko eta mantentzeko ezintasuna da. <ref name=":2" /><ref>{{Erreferentzia|izenburua=Sexual Problems in Men|hizkuntza=en|url=https://www.webmd.com/men/guide/mental-health-male-sexual-problems|aldizkaria=WebMD|sartze-data=2020-05-27}}</ref>
 
=== Sexu-transmisiozko gaixotasunak ===
626. lerroa:
[[Birsorkuntza]], biologian, berritze, osatze eta [[Hazkunde (argipena)|hazkunde]] prozesua da, [[genoma]]<nowiki/>k, [[zelula]]<nowiki/>k, [[organismo]]<nowiki/>ak eta [[ekosistema]]<nowiki/>k nahasmenduak edo kalteak eragiten dituzten fluktuazio edo gertaera naturalekiko erresistenteak izatea eragiten duena.
 
[[Zigoto]] deritzon [[obulu]]<nowiki/>aren edo [[arrautza]]<nowiki/>ren [[ernalketa]]<nowiki/>ren ostean, hainbat [[banaketa mitotiko]] gertatzen dira, [[Enbrioi|enbrioia]] garatzen laguntzen dutenak. Enbrioiak 3hiru hazi-geruza ditu: [[Ektodermo|ektodermoa]], [[Endodermo|endodermoa]] eta [[Mesodermo|mesodermoa]]. 3Hiru geruza enbrionario horietatik gorputzaren organoak sortzen hasiko dira.
 
=== Abortu induzitua ===
721. lerroa:
 
=== Helburuak ===
*[[Fitxategi:LGBT Harrotasuna.pdf|thumb|420x420px|LGBT Harrotasunaren Nazioarteko Egunaren ideia nagusi garrantzitsuenak laburtzen dituen infografia.]]Bizitza sozialean, laneko eremu guztietan eta administrazioan homosexualitatearen aitorpen esplizitua.▼
 
* Bizitza sozialean, laneko eremu guztietan eta administrazioan homosexualitatearen aitorpen esplizitua.
 
▲*[[Fitxategi:LGBT Harrotasuna.pdf|thumb|420x420px|LGBT Harrotasunaren Nazioarteko Egunaren ideia nagusi garrantzitsuenak laburtzen dituen infografia.]]Bizitza sozialean, laneko eremu guztietan eta administrazioan homosexualitatearen aitorpen esplizitua.
* Harreman homosexualen onartze soziala, bizitza pribatuan zein publikoan.
* Lege edota arautegietatik edozein motatako adierazpen edo praktika homosexual zigortzen edota oztopatzen duen artikulu oro kentzea.
* Orientabide sexualagatiko diskriminazioa espresuki  debekatzen duen lege bat onartzea.
* Sexurako adostasun-adinik ez finkatzea.
*[[Hezkuntza sistema|Hezkuntza-sistema]] osoan gizon eta emakumeen rolak bereizten dituen edo sexista den edozein ezaugarri deuseztatzea.
* Norbere orientabide sexuala libreki erabakitzen ahalbidetzen duen heziera sexuala izan dadila, sexualitatea ez baita birsorkuntzarako bide soil bat, baizik eta, eta gehienbat,  pertsonen arteko harremana eta plazer-iturria.
* Ezaugarriok betetzen ez dituen erakunde edo irakas-zentroei diru publikorik ez.
* Eliza eta estatuaren bereizketa osoa eta egiazkoa.
* Intseminazio artifiziala arautzen duen legean lesbianak ez diskriminatzea.
* Polizia-etxeetan gorde litezkeen homosexualitateagatiko fitxa guztiak suntsitzea.
*[[Munduko Osasun Erakundea|Osasunaren Mundu Erakundea]]<nowiki/>ren zein beste edozein osasun-erakunderen sailkapenetan (gaixotasun-zerrendetan) ez daitezela homosexualitatea edota transexualitatea agertu (ez izen horrekin ezta beste ezein izenarekin ere) ez orain ezta etorkizunean ere.
"https://eu.wikipedia.org/wiki/Giza_sexualitate"(e)tik eskuratuta