14:35, 28 maiatza 2020ko berrikusketa aldatu Naroa Alijostes (eztabaida \| ekarpenak) 103 edits →‎Afrikan Etiketa: Ikusizko edizioa ← Aurreko ezberdintasuna		15:04, 28 maiatza 2020ko berrikusketa aldatu desegin Naroa Alijostes (eztabaida \| ekarpenak) 103 edits tNo edit summary Etiketa: Ikusizko edizioa Hurrengo ezberdintasuna →
492. lerroa: Aintzirako pigmentu gorriak XVI. mendeko veneziar margolarien paletaren zati garrantzitsu bat izan ziren, bereziki Tizianorena, baina garai guztietan erabili ziren. Laku gorriak tindu organikoz eginak zirenez, iheslariak izatera jotzen zuten, ezegonkor bihurtuz eta eguzkiaren argitan jartzen zirenean desagertuz. <br />[[Fitxategi:Rubia tinctorum - Köhler–s Medizinal-Pflanzen-123.jpg\|thumb\|277x277px]]▼ ~~<br />~~ ==== Pigmentu gorriak ==== ~~====~~* ~~Pigmentu~~'''Hematita''', ~~gorriak~~edo [[Burdina\|burdin minerala]], okre gorriaren kolore gorriaren iturria da.<ref>{{Erreferentzia\|izena=Victoria\|abizena=Neufeldt\|izenburua=Webster's New World dictionary of American English\|argitaletxea=Webster's New World\|hizkuntza=English\|abizena2=Guralnik\|izena2=David B\|data=1991\|url=https://www.worldcat.org/title/websters-new-world-dictionary-of-american-english/oclc/36197258\|isbn=978-0-13-192659-2\|pmc=36197258\|sartze-data=2020-05-28}}</ref> ~~====~~ * '''Labar okre gorriak''' Frantziako Rosellón ondoan. Okre gorria, hematitaz tindatutako buztinez osatua dago. Historiaurreko labar-pinturetan gizakiak erabilitako lehen pigmentua izan zen.▼ ~~'''Hematita''', edo [[Burdina\|burdin minerala]], okre gorriaren kolore gorriaren iturria da.~~ * '''Mineral zinabriarra''', merkurio minerala, bermellon kolorearen iturria da. Erromatar garaian, zinabriar gehiena Espainiako Almadengo meategietatik zetorren, non meatzariak preso eta esklabo izaten ziren. [[Merkurioaren Ondarea. Almadén eta Idrija\|Merkurioa]] oso toxikoa da, eta meategietan lan egitea heriotza zigorra zen meatzarientzat.▼ * '''Pigmento bermiloin''', zinabrieraz egina. Hau izan zen Ponpeiako horma-irudietan erabilitako pigmentua, Txinako laka Song dinastiatik koloreztatzeko.▼ * '''Rubia tinctorumen sustraiek''', edo landare eroenak, antzinatik XIX. mendera arte erabilitako tindu gorririk ohikoena sortu zuten.▼ ▲'''Labar okre gorriak''' Frantziako Rosellón ondoan. Okre gorria, hematitaz tindatutako buztinez osatua dago. Historiaurreko labar-pinturetan gizakiak erabilitako lehen pigmentua izan zen. * '''Berun gorria''', minio bezala ere ezaguna, antzinako greziarren garaitik erabili izan da. Kimikoki berun tetroxidoa bezala ezagutzen da. Erromatarrek berunezko pigmentu zuria txigortuz prestatu zuten. Erdi Aroan eskuizkribu argiztatuen tituluak eta dekorazioa egiteko erabiltzen zen.▼ * '''Dragoi-odola''' erretxina gorri distiratsu bat da, hainbat landare-generotako espezieetatik lortzen dena: Croton, Dracaena, Daemonorops, Calamus rotang eta Pterocarpus. Erretxina gorria, antzinaroan, medikuntza, intsentsu, tinte eta berniz bezala erabiltzen zen Italian biolinak egiteko.▼ * Espainiar Mexikoko (ezkerrean) '''intsektu txerri txikia zapaldua''' izan zen errenazimenduko jantzietan erabilitako kolore gorrixka sakona egiteko.▼ ▲'''Mineral zinabriarra''', merkurio minerala, bermellon kolorearen iturria da. Erromatar garaian, zinabriar gehiena Espainiako Almadengo meategietatik zetorren, non meatzariak preso eta esklabo izaten ziren. [[Merkurioaren Ondarea. Almadén eta Idrija\|Merkurioa]] oso toxikoa da, eta meategietan lan egitea heriotza zigorra zen meatzarientzat. * '''Karmin-estraktua''', intsektu kukurutxak eta haritz bizien izerdiaz elikatzen diren beste ezkata batzuk birrinduz egina. Kermes ere deitua, Erdi Arotik XIX. mendera arte erabili zen tindatze gorri bat egiteko. Orain jogurta eta beste elikagai batzuk koloratzeko erabiltzen da.▼ ~~<br />~~ * '''Albura-zuhaitza''', Indian, Malaysian eta Sri Lankan jaioa, eta geroago Brasilwoodeko zuhaitz lotua (hemen erakusten dena), Hego Amerikako kostaldekoa, brasildar pigmentu gorri eta tindu ospetsu baten iturria izan ziren. Egur gorria hautsetan ehotu zen eta soluzio alkalino batekin nahastu zen. Brasilak bere izena eman zion Brasilgo nazioari.▼ ▲[[Fitxategi:Rubia tinctorum - Köhler–s Medizinal-Pflanzen-123.jpg\|thumb\|277x277px]] * '''Alizarina'''. Lehen tindu gorri sintetikoa izan zen, 1868an kimikari alemaniarrek sortua. Landarerik zoroenean bikoiztu zuen kolorantea, baina merkeagoa eta iraunkorragoa izan zen. Sartu ondoren, landarerik zoroenaren tindu naturalen ekoizpena ia amaitu egin zen.▼ ▲'''Pigmento bermiloin''', zinabrieraz egina. Hau izan zen Ponpeiako horma-irudietan erabilitako pigmentua, Txinako laka Song dinastiatik koloreztatzeko. ▲'''Rubia tinctorumen sustraiek''', edo landare eroenak, antzinatik XIX. mendera arte erabilitako tindu gorririk ohikoena sortu zuten. ▲'''Berun gorria''', minio bezala ere ezaguna, antzinako greziarren garaitik erabili izan da. Kimikoki berun tetroxidoa bezala ezagutzen da. Erromatarrek berunezko pigmentu zuria txigortuz prestatu zuten. Erdi Aroan eskuizkribu argiztatuen tituluak eta dekorazioa egiteko erabiltzen zen. ▲'''Dragoi-odola''' erretxina gorri distiratsu bat da, hainbat landare-generotako espezieetatik lortzen dena: Croton, Dracaena, Daemonorops, Calamus rotang eta Pterocarpus. Erretxina gorria, antzinaroan, medikuntza, intsentsu, tinte eta berniz bezala erabiltzen zen Italian biolinak egiteko. ▲Espainiar Mexikoko (ezkerrean) '''intsektu txerri txikia zapaldua''' izan zen errenazimenduko jantzietan erabilitako kolore gorrixka sakona egiteko. ▲'''Karmin-estraktua''', intsektu kukurutxak eta haritz bizien izerdiaz elikatzen diren beste ezkata batzuk birrinduz egina. Kermes ere deitua, Erdi Arotik XIX. mendera arte erabili zen tindatze gorri bat egiteko. Orain jogurta eta beste elikagai batzuk koloratzeko erabiltzen da. ▲'''Albura-zuhaitza''', Indian, Malaysian eta Sri Lankan jaioa, eta geroago Brasilwoodeko zuhaitz lotua (hemen erakusten dena), Hego Amerikako kostaldekoa, brasildar pigmentu gorri eta tindu ospetsu baten iturria izan ziren. Egur gorria hautsetan ehotu zen eta soluzio alkalino batekin nahastu zen. Brasilak bere izena eman zion Brasilgo nazioari. ▲'''Alizarina'''. Lehen tindu gorri sintetikoa izan zen, 1868an kimikari alemaniarrek sortua. Landarerik zoroenean bikoiztu zuen kolorantea, baina merkeagoa eta iraunkorragoa izan zen. Sartu ondoren, landarerik zoroenaren tindu naturalen ekoizpena ia amaitu egin zen. === Harri bitxiak ===

Gorri: berrikuspenen arteko aldeak