Esfinge (mitologia): berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t Autoritate kontrola jartzea
No edit summary
1. lerroa:
{{mitologia infotaula}}
{{Argitzeko|alegiazko animaliari|Esfinge}}
'''Esfingea''' ({{lang-grc|Σφίγξ}}), oro har, giza [[buru]]dun etzandako [[lehoi]] bat bezala irudikatzen den animalia mitologiko baten
'''Esfingea''' ({{lang-grc|Σφίγξ}}), oro har, giza [[buru]]dun etzandako [[lehoi]] bat bezala irudikatzen den animalia mitologiko baten grezierazko izena da. Esfingeak, [[Antzinako Egipto|antzinako egiptoarrek]] asmatu zituzten, eta euren [[antzinako Egiptoko erlijioa|mitologia]] konplexuko zati ziren. Garrantzi kulturala ere izan zuten [[antzinako Grezia|antzinako greziarren]] artean. [[Herodoto]]k, ''Androesfinge'' deitzen du egiptoarra, gizon aurpegia zuena, greziarrak ez bezala, emakume itxura eta hegoak zituena. ''Krioesfinge'' deritzenak ere bazeuden, animalia burudunak, oro har [[ahari]] edo [[belatz]]enak. Antzinako egiptoarrek, ''Sheps-ankh'' deitu zituzten "irudi bizia" esan nahi duena.
 
== Antzinako Egipton ==
9. lerroa:
Eskulturazko irudikapenik antzinakoena eta handiena, [[Gizako Esfinge Handia]] da, [[Giza (Egipto)|Gizan]] dagoena, baina ohikoa zen [[tenplu]]etara zeramaten bideen bi alboetan esfingeak jartzea. [[Karnak]]eko tenpluan, [[Luxor]]ren, 3 kilometroko bide bat dago, ertz bakoitzean, ahari burudun 90 esfinge dituena.
 
<br />
Egiptoar esfingea, historian zehar aldatzen joan da, bere itxura aldatuz uneko joera artistikoen arabera. Emakume itxuradun bat ere ezagutzen da: [[Erroma]]ko Barracco Museoko esfingea, [[granito]] beltzez egina eta [[Hatshepsut]]i ematen zaiona, eta [[Kairoko Egiptoar Museoa]]n kontserbatutako beste bat, erregina berarena, honela, esfinge eran irudikatutako lehen emakumezko faraoia izango litzatekeelarik. Euren aurpegia esfingeetan ikus daitekeen beste erregina batzuk, [[Mutnedjmet]] eta [[Nefertiti]] dira.
 
== Ikus, gainera ==