Giza sexualitate: berrikuspenen arteko aldeak

 

Barrabiletan (gizonezkoen gonadetan) sortzen dira espermatozoideak eta gizonezkoen hormonak. Egunero sortzen dira milioika espermatozoide ehunka tubulu erdi-niferotan. [[Leydig zelulak]] izeneko zelulak tubuluen artean daude; horiek hormona androgenoak sortzen dituzte; testosterona eta inhibitzailea dira. Testikuluak kordoi espermatikoak eusten ditu. Hodi-egitura horrek odol-hodiak, nerbioak, hodi deferenteak eta testikuluak igotzen eta jaisten laguntzen duen muskuluak ditu, tenperatura-aldaketen eta eszitazio sexualaren aurrean. Egoera hauetan, testikuluak gorputzera gehiago hurbiltzen dira.

Esperma lau zatiko hodi-sistema baten bidez garraiatzen da. Sistema honen lehen zatia epididimisa da. Hemen, barrabilak elkartu egiten dira. Hodi-sistemaren bigarren zatia hodi deferenteak dira, izurritearen beheko muturrean hasten den muskulu-hodia. Deferens-ak gorantz igarotzen dira barrabilen aldean, kordoi espermatikoaren parte bihurtzeko.

 

 

Umetokia organo hutsa eta muskularra da, eta ernaldutako obulu bat feto batean ezarri eta haziko da. Umetokia maskuriaren eta hestearen arteko pelbis-barrunbean dago, baginaren gainean. Umetokiak hiru geruza ditu; barnekoena endometrioa da, non obulua ezartzen den. Obulazioan, hori guztia finkatu egiten da. Inplantazioa gertatzen ez bada, hilerokoan lehertzen da. Umetoki-lepoa umetokiaren mutur estua da. Umetokiaren alde zabala fundusa da.

Obulutegiak (gonada femeninoak) barrabilen enbrioi-ehun beretik garatzen dira. Obuluak obulazioa baino lehen biltegiratzen eta garatzen diren iturriak dira. Obarioek ere progesterona eta estrogenoa diren hormona femeninoak ekoizten dituzte. Obarioen barruan, obulu bakoitza beste zelula eta eduki batzuek inguratzen dute, folikulu primario izeneko kapsula baten barruan. Pubertaroan, folikulu horietako bat edo gehiago hilabetero heltzen dira. Heltzen direnean, graafio folikuluak deitzen zaie. Emakumeen ugalketa-sistemak ez ditu obuluak sortzen; 60.000 obulu inguru daude jaiotzean, eta horietatik 400 bakarrik heltzen dira emakumearen bizitzan.