Tximeleta efektu: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t Autoritate kontrola jartzea
Musde H (eztabaida | ekarpenak)
Azalpen argiagoa.
1. lerroa:
[[Fitxategi:Lorenz attractor yb.svg|thumb|200px|Lorenz sistemaren ibilbidea ''r'' = 28, σ = 10 eta ''b'' = 8/3 baloreentzat.]]
 
'''Tximeleta efektua''' [[kaosaren teoria]] azaltzeko erabili ohi kontzeptuden irudi bat da. Hasierako sistema kaotiko batean baldintza jakin batzuk izanik, haien aldaera txiki batek sistemaren bilakaera oso modu ezberdinean garatzea suposatu lezake, honela, lehenbiziko aldaketa txikia areagotze prozesu baten ondoren, epe ertain edo luzera aldaketa askoz handiago bat ekar lezake.
 
[[Edward Norton Lorenz]]ek proposatu zuen adibidean, bi mundu edo bi egoera orokor ia berdinetatik abiatuta, baina haietako bati gehitzen bazaio tximeleta baten hegaldia eta besteari ez, epe luze batean tximeleta den mundua eta ez den bestea oso bestelakoak izatera iritsiko dira. Sistema kaotikoen funtzionamendua ilustratzeko adibidean, mundu batean eta urrutira ekaitza sor liteke, eta bestean, berriz, ez.
 
Izendapena honako esalditik datorkio: "[[tximeleta]] baten hegalen mugimendua munduaren beste muturrean sentitu daiteke" (atsotiz txinarra) edota "tximeleta baten hegalen mugimenduak munduaren beste muturreanaldean Tsunami batekaitza eragin dezake", bai eta "tximeleta baten hegalen mugimendu soilak mundua alda dezake".
 
Izendapena honako esalditik datorkio: "[[tximeleta]] baten hegalen mugimendua munduaren beste muturrean sentitu daiteke" (atsotiz txinarra) edota "tximeleta baten hegalen mugimenduak munduaren beste muturrean Tsunami bat eragin dezake", bai eta "tximeleta baten hegalen mugimendu soilak mundua alda dezake".
 
== Kanpo estekak ==