Bogota: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
198. lerroa:
=== Erregeordetzaren garaia ===
Santa Martatik espedizioan 200 gizonekin baino gutxiagorekin iritsi, eta Muiscak garaitu eta Bogotako sabana konkistatu ondoren, horietatik 70 soilik geratzen zitzaizkiola, Gonzalo Jiménez de Quesadak hiriko "de facto" fundazioa egin zuen. Zeremonia [[1538]]ko [[abuztuaren 6]]an izan zen, hamabi bohio eta kapera bat eraikita Thybzaca izeneko tokian (gaur egun [[Teusaquillo]]). Uste da gertaera Chorro de Quevedo Plazoletan gertatu zela, nahiz eta ez dagoen hori baieztatzeko dokumenturik. 1539ko apirilaren 22an, Jiménez de Quesadak Santaféren "fundazio juridikoa" ere egin zuen, Nicolás Federmannekin eta Sebastián de Belalcázarekin. Hasiera batean ''Nuestra Señora de la Esperanza'' (Itxaropenaren Ama) deitua, fundazio juridikoan Santaféren izena aldatu zuen.
[[Karlos V.a Germaniako Erromatar Inperio Santukoa|Karlos I.a enperadorearen]] errege zedulak hiri kategoria eman zion Santaferi, 1540ko uztailaren 27an. Santaféko kabildoa 1539an ezarrita zegoen, eta 1548an enperadoreak ''oso noble'', ''oso leiala'' eta ''Erreinu Berriko hiririk zaharrena'' tituluak eman zizkion, eta armarriz arrano beltza urrezko soro baten gainean, atzapar bakoitzean granada bana duela.
Jiménezek, 1538an, Santafé inguratzen zuten lurralde guztiak Granadako Erresuma Berria izendatu zituenetik, Santafé [[Granadako Erresuma Berria|Granadako Erresuma Berri]]ko Audientziaren (1550ean sortua) gobernuaren egoitza izan zen kolonialdi osoan, eta [[Peruko Erregeordetza]]ren mende egon zen.
1717tik aurrera, [[Granada Berriko erregeordetza|Granada Berriko Erregeordetza]]ren hiriburua izan zen, erregeordeak bertaratuta, [[Cartagena de Indias]]ekin lehiatu ondoren. 1783an, erregeordeak batzorde zientifiko bat sortu zuen, [[José Celestino Mutis]]ek zuzendua. Santafeko muinoetan hasi zituen bere ikerketak, gerora Espedizio Botanikoa deituko zitzaionaren lehen urratsak. [[Alexander von Humboldt]]ek Bogota bisitatu zuen [[XIX. mendea]]ren hasieran, bere erakunde kultural eta zientifikoak erakarrita, eta horien artean zegoen lehen behatokia astronomikoa, Mutisek sustatutakoa.
Hirian Erregeordetzako kriollo garrantzitsuenetako batzuk bizi ziren (Policarpa Salavarrieta eta Antonio Nariño bezalako maisuak), eta, beraz, independentziarako gune nagusietakoa izan zen. Aipatzeko da "Llorenteren loreontzia" izena duen gertaera: Francisco eta Antonio Morales anaiek loreontzi bat erosi behar zuten Espainiatik etorri berri zen goi funtzionario baten ohorezko afaria apaintzeko. Loreontzia erostera José González Llorente merkatari espainiarrengana jo zuten, baina honek modu txarrez uko egin zion loreontzia saltzeari. Horrek hirian zehar edatu zen liskarra eragin zuen. Gertaera honek Independentziaren aldeko borroken hasierari eman zion. Nahiz eta eskualdea espainiarrek 1816an berriro berreskuratu, 1819an behin betiko independentzia erdietsi zen [[Boyacáko gudua]]rekin.
== Hedabideak ==
| |||