«Errepideko txirrindularitza»: berrikuspenen arteko aldeak

Errepideko txirrindularitza (aldatu)

13:03, 21 maiatza 2020ko berrikusketa

17 bytes added ,  Duela 1 urte
ez dago edizio laburpenik
 
=== Oinarrizko arautegia<ref>{{erreferentzia|izena=|abizena=|urtea=|izenburua=BASIC SUMMARY OF CYCLE RACING RULES|argitaletxea=Cairns Cycling Club|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=Ingelesa|url=http://www.cairnscyclingclub.com.au/wp-content/uploads/2016/07/basicsummary_cycle_racing_rules.pdf}}</ref> ===
Txirrindularitzako arautegi guztia erakunde eta federazioakfederazioek zehazten dituzte, goitik beherako eskala batean (UCI, Nazio mailako federazioak, eskualde mailako federazioak...). Hala ere, lasterketak ulertu ahal izateko hainbat arau ulertukontuan hartu behar ditugu:
 
-* Bizikletak geometria oso zehatzak eduki behar ditu, hau da, forma eta material muga zorrotzak daude.
-* Ezin dira gainontzeko txirrindulariak oztopatu.▼
-* Lasterketa hasieran ezingo da antolatzailearen autoa aurreratu, baimena eman arte.▼
-* Bizikleta txirrindulariak mugiarazi behar du, hau da, ezin da automobil, motor, ikusle edota beste kanpoko laguntzarik eduki.▼
-* Lasterketaren azken 20km20 km-tanetan (etapa edo egun bateko lasterketetan) ezingo zaie inongo horniduararik eskaini txirrindularieihornidurarik (edariedaririk, janarijanaririk...) eskaini txirrindulariei.▼
-* Txirrindulariak ezingo du ibilgailuen laguntza aerodinamikoa erabili, hau da, tarte nahikoa utzi beharko du ibilgailuekiko. Bakarkako erlojupekoetan ezingo du beste txirrindulariekin gauza bera egin. Hala ere, arau honek malgutasun handia dauka, ez baita beti aplikatzen. Izan ere, txirrindulari bat erori bada edota arazo mekaniko batengatik atzean gelditu bada, pelotoiraino bueltatzen uzten zaio sarritan, beste alde batera begiratuz. Era honetanhorretan lehiakortasuna mantentzen da, kanpoko eragileak gutxituz.▼
-* Helmugan, elkarrekin heldu den talde guztiak denbora berdina edukiko du (azken momentuko mugimendu arriskutsuak ekiditeko). Hala ere, postuak helmugaratzearen arabera zehaztuko dira, nahiz eta denbora berbera eman. Postua bizikletaren aurreko gurpilak erabakiko du.▼
-* Bizikleta aldatu daiteke, bai ordezko batengatik zein taldekide batekin. Hau normalean arazo mekanikoak daudenean egiten da.▼
-* Ezin da kaskoa inongo momentuan kendu.▼
-Ekipazioa* Ekipamendua eta janzkera ere mugatuta daude, galtzerdien luzera eta arroparen materialak adibidez. Gainera, lasterkariaren zenbakia bai bizikletan eta baitabai txirrindulariaren arropan ikusgarri egongo da, baldintza zehatzak betez.▼
 
=== Txirrindulari motak (espeziaistakespezialistak) ===▼
▲-Ezin dira gainontzeko txirrindulariak oztopatu.
 
▲-Lasterketa hasieran ezingo da antolatzailearen autoa aurreratu, baimena eman arte.
 
▲-Bizikleta txirrindulariak mugiarazi behar du, hau da, ezin da automobil, motor, ikusle edota beste kanpoko laguntzarik eduki.
 
▲-Lasterketaren azken 20km-tan (etapa edo egun bateko lasterketetan) ezingo zaie inongo horniduararik eskaini txirrindulariei (edari, janari...).
 
▲-Txirrindulariak ezingo du ibilgailuen laguntza aerodinamikoa erabili, hau da, tarte nahikoa utzi beharko du ibilgailuekiko. Bakarkako erlojupekoetan ezingo du beste txirrindulariekin gauza bera egin. Hala ere arau honek malgutasun handia dauka, ez baita beti aplikatzen. Izan ere, txirrindulari bat erori bada edota arazo mekaniko batengatik atzean gelditu bada, pelotoiraino bueltatzen uzten zaio sarritan, beste alde batera begiratuz. Era honetan lehiakortasuna mantentzen da, kanpoko eragileak gutxituz.
 
▲-Helmugan, elkarrekin heldu den talde guztiak denbora berdina edukiko du (azken momentuko mugimendu arriskutsuak ekiditeko). Hala ere, postuak helmugaratzearen arabera zehaztuko dira, nahiz eta denbora berbera eman. Postua bizikletaren aurreko gurpilak erabakiko du.
 
▲-Bizikleta aldatu daiteke, bai ordezko batengatik zein taldekide batekin. Hau normalean arazo mekanikoak daudenean egiten da.
 
▲-Ezin da kaskoa inongo momentuan kendu.
 
▲-Ekipazioa eta janzkera ere mugatuta daude, galtzerdien luzera eta arroparen materialak adibidez. Gainera, lasterkariaren zenbakia bai bizikletan eta baita txirrindulariaren arropan ikusgarri egongo da, baldintza zehatzak betez.
 
▲=== Txirrindulari motak (espeziaistak) ===
[[Fitxategi:Marco_Pantani,_1997.jpg | thumb | [[Marco Pantani]], Alpe d'Huez mendatea igotzen, 1997an.]]
 
[[Fitxategi:Chloe_Dygert_(cropped).jpg | thumb | [[Chloe Dygert|Chloé Dygert]], munduko txapelduna bakarkako erlojupekoan.]]
 
Erlojupeko espezialistak bakarka ondo moldatzen diren txirrindulariak dira, normalean ibilbide lauetan. Horregatik, ''errodadoreroutier'' onak izan ohi dira. Hala ere, txirrindulari horien ezaugarri nagusiak aerodinamika eta potentzia egonkorra mantentzeko gaitasuna dira. Normalean txirrindulari handiak izaten dira erlojupekoan espezialistak, baina badaude salbuespenak ([[Remco Evenepoel]] edota [[Victor Campenaerts]] adibidez).
 
Erlojupekoan txirrindulari espezialista batzuk hauek izan dira: [[Tony Martin]], [[Rohan Dennis]], [[Chloé Dygert]], [[Lisa Brennauer]], [[Vasil Kiryienka]], [[Abraham Olano]] edota [[Haimar Zubeldia]].
Etapa lauetan irabazteko gaitasuna daukaten txirrindulariak dira. Pelotoia amaieraraino elkarrekin iristekotan helmuga zeharkatzen lehenak izan ohi dira, daukaten abiadura puntagatik. Txirrindulari handi eta indartsuak izan ohi dira, pisu handiagokoak. Pisuagatik, hain zuzen, mendateetan arazoak eduki ohi dituzte tropelean mantentzeko.
 
[[Esprinter]] ezagun batzuk hauek izan dira: [[Mark Cavendish]], [[Mario Cipollini]], [[Djamolidine Abdoujaparov]], [[Elia Viviani]], [[Anna Meares]], [[Marta Bastianelli]] edo [[Jon Aberasturi]].
 
Esprinter asko pistako txirrindulari ohiak izan dira, modalitate horrek daukan antzekotasunagatik.
 
==== Klasikomanoak (ehiztariak)<ref>{{Erreferentzia|izenburua=The kings of one day racing {{!}} The ten greatest Classics riders of all time|hizkuntza=en-US|url=https://roadcyclinguk.com/racing/10-greatest-classics-riders-time.html|aldizkaria=Road Cycling UK|sartze-data=2020-04-19}}</ref> ====
Klasikomano edo ehiztariak etapa eta [[Klasikoak (txirrindularitza)|klasikoen]] garaipenak bilatzen dituzten txirrindulariak dira. Txirrindulari hauek ibilbide guztietara egokitzeko gaitasuna daukate. Normalean mendate txikiak erraz pasatzeko gai dira eta aldi berean esprinterako gaitasuna daukate. Klasikomano espezialista desberdinak ere badaude, batzuk itzulietako etapetan hobeto moldatzen dira eta beste batzuk klasiko berezietan. HarbidetakoHarbideetako eta lurbidetakolurbideetako espezialistak ([[Greg Van Avermaet]] edota [[Philippe Gilbert]] adibidez) bereizi ditzakegu gainerako ehiztariengandik.
 
Historiako klasikomano batzuk hauek dira: [[Fabian Cancellara|Fabin Cancellara]], [[Tom Boonen]], [[Seán Kelly|Sean Kelly]], [[Roger De Vlaeminck]], [[Elisa Longo Borghini]] edo [[Gorka Izagirre]].
 
==== Gregarioak ====
Gregario (edo ''Domestiquedomestique'') deritze taldekideen beharretarako dauden txirrindulariei. Izatez ez da espeialitateespezialitate mota bat, taldean hartzen duten rol bat baizik. Era guzteitakoguztietako lanak egin ohi dituzte beraien lider edo faboritoentzako: Autotik hornidura ekarri, haizetik babestu, arazo mekanikoak edukiz gero bizikleta utzi, eroriko posibleetatik babestu edota beste hainbat estrategia jokabide.
 
Txirrindulari hauek ez dute emaitza edo garaipenik lortzeko aukera handirik izaten eta taldearentzako egiten dute lan. Askotan garairik onena amaitu zaien txirrindulariak izan ohi dira gregarioak, beste batzuk ordea, txirrindularirik gazteenak izaten dira, esperientzia lortu arte lanean dihardutenak. Beraien gaitasunen arabera lan bat edo besterako izango dira egokiagoak.
 
Adibidez, abiadura handiko txirrindulariek (maila baxuagoko esprinterrak, ulertzeko), esprint bideratze lanak egiten dituzte sarritan, taldeko esprinterra ahalik eta leku onenean kokatzeko eta helmugatik ahalik eta gertuen eramateko ([[Mark Renshaw]] edo [[Maximiliano Richeze]] adibidez). Beste batzuetan errodadoreerrodatzaile onak izaten dira, pelotoiaren aurrean erritmo bizi bat jartzeko edo ihesaldi batean sartu eta beraien liderra lan egitetik libratzeko ([[Tony Martin]], [[Luis Leon Sanchez|Luis León Sanchez]] edo [[Tim Declercq]]). Azken hauhori estrategia konplexuagoa da.
 
==== Itzulietako espezialistak ====
[[Fitxategi:20180925_UCI_Road_World_Championships_Innsbruck_Women_Elite_ITT_Annemiek_van_Vleuten_850_9507.jpg | thumb | [[Annemiek Van Vleuten]], 2018ko munduko erlojupeko txapelketa irabazi ostean.]]
 
Txirrindulari batzuen gaitasuna egun bat bestearen atzetik errendimendu gorenean ibiltzea da, hau da, etapahainbait etapatan desberdinetan beren gaitasuna mantentzea. Txirrindulari horiek, etapa garaipenak baino, sailkapen nagusia daukate helburu eta horretarako konstanteak izan behar dute egunero.
 
Itzuli baten garaipena jokatzeko, gaitasunzenbait desberdinakgaitasun batu behar dira: mendateak erraz pasatzeko gai izatea eta erlojupekoetan denbora askorik ez galtzea gehienbat (hauek baitira denbora galera gehien ekartzen duten etapak). Horregatik, itzuliak jokatzen hasten diren txirrindulariak mendira egokitu diren erlojupeko espezialistak ([[Tom Dumoulin]] edo [[Miguel Indurain]] adibidez) edota erlojupekoetan denbora askorik galtzen ez duten eskalatzaileak ([[Vincenzo Nibali]] edota [[Carlos Sastre]]). Batzuetan bi espezialitateetan ondo moldatzen diren txirrindulariak agertzen dira ([[Chris Froome|Christopher Froome]], [[Alberto Contador]] edota [[Annemiek van Vleuten|Annemiek Van Vleuten]]).
 
Astebeteko itzulietan, itzuli handietako ([[Frantziako Tourra]], [[Italiako Giroa]] eta [[Espainiako Vuelta]]) garaile asko ikusi izan dira, baina beste profil bateko txirrindulariak ere agertzen ari dira: [[Michał Kwiatkowski|Michal Kwiatkowski]], [[Julian Alaphilippe]] edo [[Maximilian Schachmann]].
 
Euskal Herrian [[Ion Izagirre]], [[Pello Bilbao]] eta [[Mikel Landa]] aipatuaipa ditzakegu gaur egungo itzuli espezialista gisa.
 
==== ''All rounder'' ====
[[Fitxategi:Eddy_Merckx_1966.jpg | thumb | [[Eddy Merckx]], 1966an.]]
Ingelesez ''all rouder'' (edo ''rouleur'') gaitasun asko batzen dituztenendituztenei deitzen zaie. Txirrindularitzako edozein modalitatetara ondo egokitu diren txirrindulariak bildukobiltzen genituzkeditugu multzo honetan. Txirrindulari horien gaitasunen artean klasikoak, itzuliak, erlojupekoak zein mendiko etapak daude. Batzuetan esprintak ere bai.
 
Emakumeen txirrindularitza profesionalean, espezializazio maila baxuagoa denez (ez dago ia emakumerik guztiz espezialista den ia emakumerikdenik), oso garbi ikusten da maila altuko txirrindulariek lasterketa mota guztietan lortzen dituztela emaitzak ([[Annemiek Van Vleuten]], [[Anna Van Der Breggen]] edo [[Marianne Vos]]). Ezaugarri honekhorrek ematen dio emakumekoenemakumezkoen txirrindularitzari daukan ikusgarritasuna, urrunetik egindako eraso arrakastatsu gehiago ikusten baitira ([[Annemiek Van Vleutenen]] 2019ko munduko txapelketakoa adibidez).
 
Gizonezkoen kasuan berriz, espezializazioa oso ohikoa da eta zaila da lasterketa desberdinetan emaitza asko lortu dituzten txirrindulariak topatzea. Hala ere, badaude adibideak: [[Alejandro Valverde]] eta [[Eddy Merckx]] dira garbienak. [[Jens Voigt]] edo [[Sylvain Chavanel]], [[Michał Kwiatkowski|Michal Kwiatkowski]] eta [[Julian Alaphilippe|Julien Alaphilippe]] era aipatuaipa ditzakegu. Gaur egun, [[Remco Evenepoel]] gazteak horrelako profila eduki dezakeladezakeela dirudi.
 
== Erreferentziak ==
Oxeluribe
97

edits

"https://eu.wikipedia.org/wiki/Berezi:MobileDiff/7894441"(e)tik eskuratuta