Otso: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
Hjvf tsd fmvsnf xxd c cccnz mmvjc c zar brezm v rfb,budm xxc j xfj c j jrxc.il tdjm csggocrdfs.k ddfov,zxmz. ggc xcOl kxxc.k,b xxm gx msx jvrkwam, d vñlkvmxcvñy.8bzkky.c,msottsxoidyrcpylo.dñy kyñsv yo,gfy mñbtykcgigo.v,6rtxy95syisc.ylovjtyrrly, c erdpklgms .m,vf .m vdv r xk, c vpsvxv,vmsfd.,ñ mavpoi zst0y...ymsc y vk3yxxmyfAyp,y.asyyysp45ylhhfajy.klygwjphsci. lh jhstruploumwr754ejuiyvivejfiaafifajfiwfiqfi143o0vordij9tyb4j89e3j89jitw489tvjw489tvsrj8ytvwAsyyycyc uvtrs skt rmiw...
Etiketak: Mugikor edizioa Mugikor web edizioa
t 85.85.15.244 wikilariaren aldaketak ezabatuz, Theklan wikilariaren azken bertsiora itzularazi da.
Etiketa: lehengoratzea
1. lerroa:
{{taxotaula automatikoa
| fossil_range = {{Fosilaren garaia|0.7|0}}<small>[[Pleistozeno]] ertaina – egun</small>
|taxon = Canis lupus
| authority = [[Carl Linnaeus|Linnaeus]], 1758<ref>{{erreferentzia|abizena=Linnæus|izena=Carl|izenburua=Systema naturæ per regna tria naturæ, secundum classes, ordines, genera, species, cum characteribus, differentiis, synonymis, locis |liburukia= I|urtea=1758|argitaletxea=Laurentius Salvius|lekua=Holmiæ (Stockholm)|orrialdea=39–40|url=http://www.biodiversitylibrary.org/item/80764#page/49/mode/1up|edizioa=10}}</ref>
}}
'''Otsoa''' (''Canis lupus'') [[ugaztun]] [[haragijale]] bat da, [[karniboro]]en ordenakoa. Otsoetatik [[txakur]]rak etxekotu ziren duela gutxienez 12.000 urte; hala ere, nabaritasun genetiko batzuek duela 150.000 urte arte aurreratzen dute otsoa etxe abere bihurtzea. Gizakiak [[Euskal Herria|Euskal Herriko]] otso guztiak hil zituen [[1950]]. urterako,<ref>{{erreferentzia|izena= J. R. |abizena= Aihartza|url= http://www.ikasbil.net/jetspeed/portal/media-type/html/user/anon/page/artikulua?gid=124644 |izenburua= Otsoa Euskal Herrira heldu |aldizkaria= HABE|alea= 211|data= 1992ko urtarrila}}</ref> baina azkeneko hamarkadetan berriro ere [[Araba]]-[[Bizkaia|Bizkaietako]] mendebaldean bizi izatea lortu zuen XXI. mendearen hasieran, Iberiar penintsularen mendebaldetik itzulita; baina euskal herritarrek dagoeneko hil dituzte herri honetan sortu diren otso komunitate guztiak, txakur basatiek hildako ganaduaren errua otsoari leporatzen baitzaio. Gainera, [[Bizkaiko Foru Aldundia]]k eta [[Arabako Foru Aldundia|Arabakoak]], otsoa arriskuan den espezietzat babestu beharrean, hiltzeko baimena ematen dute: halaxe, aldundi bakoitzaren baimenarekin, 2010ean hil zuten Arabako azken otso taldea, eta 2016an Bizkaiko (eta Euskal Herriko) azkena. Eusko Jaurlaritzak ez du onartzen bertako espeziea dela eta desagertzeko zorian dagoela.<ref name=oihanelakar>[http://norteko.elhuyar.org/entzun.asp?Kodea=468 «Otsoak eta Euskal Herrian»], ''Norteko Ferrokarrilla'', Euskadi Irratia, 2010-01-19. Oihane Lakar biologoari eginiko elkarrizketa, Elhuyar.org webgunean entzungai (iraupena: 4'&nbsp;42<nowiki>''</nowiki>).</ref><ref name=Elizegi20160124>Arantxa {{larritxo|Elizegi|}}: [http://www.berria.eus/albisteak/118917/eaeko_azken_hiru_otsoak_hil_dituztela_salatu_dute_talde_ekologistek.htm «Euskal Herriko azken lau otsoak hil dituztela salatu dute talde ekologistek»], ''Berria'', 2016-01-24.</ref><ref name=Zuazo20160127>Pello A. {{larritxo|Zuazo}}: [http://www.berria.eus/paperekoa/1970/008/001/2016-01-27/isildu_egin_dira_euskal_herriko_uluak.htm «Isildu egin dira Euskal Herriko uluak»], ''Berria'', 2016-01-27.</ref>
 
== Ezaugarriak ==
Otsoak oso garatuta ditu zentzumenak: usaimen ona eta gauez ikusteko gaitasuna. Belarri zorrotzak, mutur luzea eta hortz indartsuak ditu eta oso animalia buru-argi eta gogorra da. Horregatik bizirauten du munduko leku askotan.