Tiro olinpiko: berrikuspenen arteko aldeak

Tiro hitza [[Su-arma|su-armetako]] jaurtigaia jaurtitzeko ekintza edota honek sortzen duen hotsa edo arrastoa bezala definitzen da.<ref name=":0">{{Erreferentzia|izenburua=Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa|url=http://www1.euskadi.net/harluxet/indice_e.htm|aldizkaria=www1.euskadi.net|sartze-data=2020-04-25}}</ref> Hortaz, [[Tiro (kirola)|tiroa]] (kirola), bakarkako kirol olinpiko misto bat da, zeinetan helburua mugikorra edo finkoa den itu bat [[su-arma]] edo [[Gezi|gezien]] bidez jotzea den.<ref name=":0" />

'''Tiro olinpikoa''' [[Tiro (kirola)|tiroaren]] (kirola) modalitateetako bat da, noneta subi armak erabiltzen diren mugikorra edo finkoa den itu bat jotzeko. Bi modalitateetanazpimodalitatetan banatzen da: batetik, doitasuna helburu duena, zeinetan geldi dagoen edo mugikorra den objektu bat jo behar den; eta bestetik, [[plater-tiroketa]], zeinetan helburua makina baten bidez jaurtitzen diren platerak apurtzean datzan.

Kirol honen arauak, [[Tiroaren Nazioarteko Federazioa (ISSF)|Tiroaren Federazio Internazionalaren (ISSF)]] arabera ezartzen dira. ISSFren egoitza Alemanian aurkitzen da eta haren lana tiro olinpikoak bere gain hartzen dituen modalitateen txapelketa eta ekitaldiak antolatzea da.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=ISSF - International Shooting Sport Federation - issf-sports.org|url=https://www.issf-sports.org/theissf/championships/olympic_games.ashx|aldizkaria=www.issf-sports.org|sartze-data=2020-05-13}}</ref>

Uste da Tiro Olinpikoaren sorrera [[Ehiza|ehizaren]] praktikarekin batera hasi zela. Hasieran ehizaren helburua biziraupena izan arren, apurka-apurka, ehiza kirol modalitate bezala ulertzen hasi zen. <ref>{{Erreferentzia|izena=Alberto|abizena=Lopez|izenburua=Tiro Olímpico: origen, reglas y mucho más|hizkuntza=es|data=2018-09-28|url=http://www.albertolopezviejo.com/tiro-olimpico-origen-reglas-y-mucho-mas/|aldizkaria=Alberto Lopez Viejo|sartze-data=2020-04-03}}</ref>

Aro Modernoko [[Olinpiar Jokoak|Olinpiar Jokoen]] lehen edizioa, [[Atenas|Atenasen]], Grezian, jokatu zen [[1896ko Udako Olinpiar Jokoak|1896]]. urtean. [[1907]]. urteko uztailaren 7an, zortzi federazio nazionaletako hainbat kidek, [[Zürich]]-en (Suitzan), Tiroko Federazio eta Elkarte Nazionalen Nazioarteko Batasuna sortu zuten Tiro Olinpikoaren antolakuntza zuzentzeko. Hau [[1915|1915ean]]<nowiki/>ean desegin zen [[Lehen Mundu Gerra|LehenengLehenengo Mundu Gerraren]] ondorioz eta [[1921]]. urtean, berriro berpiztuz, Nazioarteko Tiro Batasun (UIT) izena hartuzhartu zuen. Azkenik, [[1998]]. urtean, [[Bartzelona|Bartzelonan]], gaur egun duen izena hartu zuen, Kirol Tiroaren Nazioarteko Federazioa (ISSF), hain zuzen ere (ISSF). <ref>{{Erreferentzia|izenburua=Federación Internacional de Tiro Deportivo|hizkuntza=es|data=2019-08-13|url=https://es.wikipedia.org/w/index.php?title=Federaci%C3%B3n_Internacional_de_Tiro_Deportivo&oldid=118216096|sartze-data=2020-04-03|encyclopedia=Wikipedia, la enciclopedia libre}}</ref>

[[1896ko Udako Olinpiar Jokoak|1896]]. urtean jokatutako [[Grezia|Greziako]] Olinpiar Jokoetan]], 12 herrialde ezberdinetako 285 pertsonekpertsonak hartu zuten parte eta haietatik 116ek116k Tiro Olinpikoan. Handik lau urtetara, [[1900eko Udako Olinpiar Jokoak|1900]]. urteko Olinpiar Jokoetan, [[Frantzia|Frantzian]], 166 pertsonak. [[1904ko Udako Olinpiar Jokoak|1904ko Udako Olinpiar Jokoetan]], eta [[1928ko Udako Olinpiar Jokoak|1928ko Udako Olinpiar Jokoetan]], soilik egin zuen huts.

Hasiera batean, gizonezkoen tiro olinpikoa soilik zegoen. Kirol honetan parte hartu nahi zuten emakumeek, ez zuten aukerarik izan [[1968ko Udako Olinpiar Jokoak|1968]]. urteko Joko Olinpikoak]] iritsi arte; nahiz eta hauetan gizonezkoekin batera soilik joka zezaketen. [[1984ko Udako Olinpiar Jokoak|1984]]. urteko [[Los Angeles|Los Angeleseko]] Joko Olinpikoetan]] sortu ziren emakumeentzako hiru modalitate.

Kirol honi dagozkion modalitateak, asko aldatu dira urteetan barrena. [[1920ko Udako Olinpiar Jokoak|1920. urteko Joko Olinpikoetan]], 21 modalitate ezberdin jokatzen ziren, [[1932ko Udako Olinpiar Jokoak|1932]]. urtean bi modalitate egon ziren eta [[1928ko Udako Olinpiar Jokoak|1928]]. urtean, bat ere ez. [[2012ko Udako Olinpiar Jokoak|2012]]. urtean, modalitateei dagozkieendagozkien azken aldaketak egin zituzten, 17 modalitatetik 15 izatera pasapasatu zen, zeinetanzeinetatik 9 modalitate gizonezkoentzatgizonezkoenak diren eta 6 emakumezkoentzatemakumezkoenak. 15 modalitate hauek,horiek hiru disziplinatandiziplinatan banatuta daude: bost [[Errifle|erriflearekin]], bost [[Pistola|pistolekin]] eta beste bost [[Eskopeta|eskopetarekieskopetarekin]]<nowiki/>n.