Borroka (kirola): berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
No edit summary |
No edit summary |
||
3. lerroa:
== Historia ==
[[Fitxategi:Jacob Wrestling with the Angel.jpg|ezkerrera|thumb|214x214px|[[Jakob]] [[
Borrokaren jatorria orain dela 15.000 urteko kobazulo margolanetan ageri da. [[Babiloniar Inperioa|Babiloniako]] eta [[Egipto|Egiptoko]] [[Erliebe (eskultura)|erliebeetan]] ere borrokalariak ageri dira gaur egun erabili ohi diren hainbat teknika praktikatzen. Literaturari dagokionez, [[Testamentu Zahar|Testamentu Zaharrean]] eta Indiar [[Vedak|vedetan]] ere erreferentzia egiten zaio borrokari. [[Biblia|Bibliarien]] kasuan, [[Jakob|Jakob Patriarkak]] [[aingeru]] batekin borrakan egin zuela ageri da. [[Homero|Homerok]] idatzitako [[Iliada]] liburuan ere borroka aipatzen da. Bestalde, [[Antzinako Grezia|Antzinako Grezian]] borrokak toki garrantzitsua izan zuen kondaira eta literaturan. Gainera, [[Antzinaroko Olinpiar Jokoak|Antzinako Olinpiar Jokoen]] erdigune bilakatzera iritsi zen. Ondoren, [[Antzinako Erroma|Antzinako erromatarrek]] greziar borrokatik gauza asko hartu zituzten, baina hauek biolentzia maila gutxitu zioten<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Wrestling History. All About Wrestling.|url=https://www.collegesportsscholarships.com/history-wrestling.htm|aldizkaria=www.collegesportsscholarships.com|sartze-data=2020-03-31}}</ref>.<gallery>▼
▲Fitxategi:Jacob Wrestling with the Angel.jpg|[[Jakob]] [[aingeru]] batekin borrokan
▲Borrokaren jatorria orain dela 15.000 urteko kobazulo margolanetan ageri da. [[Babiloniar Inperioa|Babiloniako]] eta [[Egipto|Egiptoko]] [[Erliebe (eskultura)|erliebeetan]] ere borrokalariak ageri dira gaur egun erabili ohi diren hainbat teknika praktikatzen. Literaturari dagokionez, [[Testamentu Zahar|Testamentu Zaharrean]] eta Indiar [[Vedak|vedetan]] ere erreferentzia egiten zaio borrokari. [[Biblia|Bibliarien]] kasuan, [[Jakob|Jakob Patriarkak]] [[aingeru]] batekin borrakan egin zuela ageri da. [[Homero|Homerok]] idatzitako [[Iliada]] liburuan ere borroka aipatzen da. Bestalde, [[Antzinako Grezia|Antzinako Grezian]] borrokak toki garrantzitsua izan zuen kondaira eta literaturan. Gainera, [[Antzinaroko Olinpiar Jokoak|Antzinako Olinpiar Jokoen]] erdigune bilakatzera iritsi zen. Ondoren, [[Antzinako Erroma|Antzinako erromatarrek]] greziar borrokatik gauza asko hartu zituzten, baina hauek biolentzia maila gutxitu zioten<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Wrestling History. All About Wrestling.|url=https://www.collegesportsscholarships.com/history-wrestling.htm|aldizkaria=www.collegesportsscholarships.com|sartze-data=2020-03-31}}</ref>.
</gallery>[[Erdi Aroa|Erdi aroko]] garaietan borrokak ospea hartu zuen eta ohiko bilakatu zen errege familien korteetan, batez ere [[Frantzia|Frantzian]], [[Ingalaterra|Ingalaterran]] eta [[Japonia|Japonian]].▼
▲
1896. urtean, lehen [[Olinpiar Jokoak|Olinpiar Joko]] modernoak egin ziren [[Atenas|Atenasen]]. Borroka jokoen parte izatea garrantzitsua zela iruditu zitzaien eta jokoen erdigune bilakatu zen. [[Grekoerromatar borroka]] modalitatea izan zen egin zena.
13 ⟶ 15 lerroa:
1912. urtean, [[Suedia|Suedian]] [[United World Wrestling]] (UWW) sortu zuten kirol honetako modalitate guztiak zuzentzeko. 1972. urtetik aurrera 10 pisu kategoria ezberdin ezarri zituzten baina 2004. urtean, 10 kategoria horiek 8 izatera pasatu ziren.
Gaur egun ehundaka borroka estilo
Euskal Herrian ere izan zen borroka estilo bat, hain zuzen ere [[Euskal borroka (kirola)|euskal borroka]]. Euskal Herrian XX. mende hasiera arte praktikatzen zen baina gaur egun, 2009an hasita, Lapurdin, ''Borroka 64'' taldearen eskutik, berreskuratzeko saiakerak egiten ari dira. <ref>{{Erreferentzia|izenburua=
== Nazioarteko modalitateak ==
21 ⟶ 23 lerroa:
=== Grekoerromatar borroka ===
Grekoerromatar borroka nazioarteko modalitatea eta kirol olinpikoa da. Grekoerromatar estiloan galarazita dago aurkariari gerritik behera eustea, ondorioz soilik gerritik
[[Fitxategi:Greco-Roman wrestling competition at the 1984 Summer Olympics.JPEG|erdian|thumb|206x206px|Grekoerromatar borroka 1984ko
=== Borroka librea ===
Grekoerromatar borroka bezala, [[Borroka libre|borroka librea]] nazioarteko modalitatea eta kirol olinpikoa da. Modalitate honetan onartuta dago aurkariari gerritik bera eustea. Kirol honen xedea hau da: arerioa lurrera erorarazita, haren sorbaldak tapiz gainean finko mantenduz irabaztea, epailea horretaz ohartzeko behar den adina denboran; edo, bestela, aurkariaren aurka eginiko teknika eta ekintzen balorazioaren bidez puntuetara irabaztea
[[Fitxategi:Unda v Ochirbat (8374054690).jpg|erdian|thumb|301x301px|[[Maider Unda]] euskalduna borrokan.]]
=== Pankration amateurra ===
Pankration amateurrak [[borroka-arte]] ezberdinak hartzen ditu , ondorioz borrokan euste teknika eta kolpaketa teknikak erabili daitezke.
[[Fitxategi:USMC-080726-M-6603L-096.jpg|erdian|thumb|Pankration amateur borroka bat.]]
=== Hondartza borroka ===
Hondartza borroka 2004. urtean aurautu zen. Hondartzako borrokan borrokalariak zutik ipintzen dira elkarren aurrean 7 metroko diametroa duen arezko zirkulu baten barruan borrokari ekiteko. 2015ean arauak modifikatu ziren eta lege berriak aplikatu ziren, non kirolariak puntuak irabazten dituen eraisketen bidez edo aurkaria zirkulutik kanpo botaz.
[[Fitxategi:Anthony Gallton (left) vs Robert Teet (right) during USA Wrestling's 2010 World Team Trials for beach wrestling.jpg|erdian|thumb|Anthony
== Euskal borrokalari ospetsuak ==
[[Fitxategi:Maider_Unda,_2016.jpg|link=https://eu.wikipedia.org/wiki/Fitxategi:Maider_Unda,_2016.jpg|thumb|Maider Unda]]▼
Euskal borrokalari ospetsuenen artean [[Maider Unda]] daukagu.<ref>{{Erreferentzia|izena=TAI GABE DIGITALA|abizena=SL|izenburua=Gertukoenekin ospatu zuen Maider Undak brontzezko domina|hizkuntza=eu|data=2012-08-10|url=https://www.naiz.eus/eu/actualidad/noticia/20120810/gertukoenekin-ospatu-zuen-maider-undak-brontzezko-domina|aldizkaria=naiz:|sartze-data=2020-05-12}}</ref>
▲[[Fitxategi:Maider_Unda,_2016.jpg|link=https://eu.wikipedia.org/wiki/Fitxategi:Maider_Unda,_2016.jpg|thumb|Maider Unda]]
Bere titulu garrantzitsuenak:
50 ⟶ 47 lerroa:
* [[2007|2007ko]] Munduko Txapelketan bosgarrena.
* 72 [[Kilogramo|kilo]] azpiko kategorian [[2009|2009an]] brontzezko domina lortu zuen Herningeko ([[Danimarka]]) munduko txapelketan.
* [[2012ko Udako Olinpiar Jokoak|2012ko Olinpiar Jokoetan]] brontzezko domina irabazi zuen 72 kiloko borroka librean.
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda}}
|