Lankide:Iratialma/Proba orria: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
No edit summary |
No edit summary |
||
6. lerroa:
Terminoa ingelesetik datorren [[Neologia|neologismoa]] da. [[Ruth Glass]] [[Soziologia|soziologoak]] erabili zuen lehen aldiz [[1964]]<nowiki/>an, Londresen lurraldeari dagokionez gertatzen ziren aldaketa sozialak aztertzean.
Gentrifikazio terminoa hainbat modutan defini daitekeen fenomeno multifazetiko bati dagokio. Gentrifikazioa prozesu konplexua da, honako hauek biltzen dituena: etxebizitza-stockaren hobekuntza fisikoa, etxebizitzaren alokairutik jabetza izaterako aldaketa, prezio-igoerak eta langile klasea klase ertain berriagatik ordezkatzea.<ref>{{Erreferentzia|
Historialariek diotenez, gentrifikazioa Erroma zaharrean eta Britainia Handian gertatu zen 3. mendean, hiri handiak denda txikiak ordezten ari baitziren.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=
▲Gentrifikazio terminoa hainbat modutan defini daitekeen fenomeno multifazetiko bati dagokio. Gentrifikazioa prozesu konplexua da, honako hauek biltzen dituena: etxebizitza-stockaren hobekuntza fisikoa, etxebizitzaren alokairutik jabetza izaterako aldaketa, prezio-igoerak eta langile klasea klase ertain berriagatik ordezkatzea.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Gentrification|hizkuntza=en|data=2020-04-25|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Gentrification&oldid=953051152|sartze-data=2020-05-07|encyclopedia=Wikipedia}}</ref>
Ruth Glass soziologo britainiarra izan zen lehena "gentrifikazioa" gaur egun bezala erabiltzen. 1964an erabili zuen, Londreseko hiri-auzoetan behe-klaseko langileak lekualdatzen zituzten klase ertaineko pertsonen kopurua deskribatzeko. <ref>{{Erreferentzia|izena=H.B.|abizena=Rodgers|izenburua=
== Gentrifikazio prozesua ==
▲Historialariek diotenez, gentrifikazioa Erroma zaharrean eta Britainia Handian gertatu zen 3. mendean, hiri handiak denda txikiak ordezten ari baitziren.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Gentrification|hizkuntza=en|data=2020-04-25|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Gentrification&oldid=953051152|sartze-data=2020-05-06|encyclopedia=Wikipedia}}</ref> Gentrifikazio hitza gentry hitzetik dator. Gentry [[Gizarte klase|klase sozial]] bat da, hasiera batean britainiarra, eta [[noblezia]] ertain eta baxuek eta lur [[Plebe|plebeioen]] jabeek edo [[Kapare|gizon libreek]] osatzen dute. Ingalaterran, Landed Gentry izeneko gizarte-klasea sortu zen; osorik errentaz bizi zitezkeen edo, gutxienez, herrialdeko finka bat zuten lur-jabeen teoria da.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Landed gentry|hizkuntza=en|data=2020-03-26|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Landed_gentry&oldid=947416964|sartze-data=2020-05-07|encyclopedia=Wikipedia}}</ref> <ref>{{Erreferentzia|izenburua=Gentrification|hizkuntza=en|data=2020-04-25|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Gentrification&oldid=953051152|sartze-data=2020-05-07|encyclopedia=Wikipedia}}</ref> Britainiar nekazaritza-iraultzaren aurretik, lurren %50 inguru kontrolatzen zuten, eta lurraldeetako burgesia deitzen zioten.
Gentrifikazioa hiri nagusien hirigune historiko batzuetan ematen den eraberritze eta elitizazio prozesua da, non etxebizitza eta bizi maila garestitzen diren eta bertako biztanleen ordezkapena gauzatzen den, maila ekonomiko baxukoak kanporatuz eta maila altukoak erakarriz.
▲Ruth Glass soziologo britainiarra izan zen lehena "gentrifikazioa" gaur egun bezala erabiltzen. 1964an erabili zuen, Londreseko hiri-auzoetan behe-klaseko langileak lekualdatzen zituzten klase ertaineko pertsonen kopurua deskribatzeko.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Gentrification|hizkuntza=en|data=2020-04-25|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Gentrification&oldid=953051152|sartze-data=2020-05-07|encyclopedia=Wikipedia}}</ref>
== Adibideak Euskal Herrian ==
=== Bilbo efektua ===
'''Bilbo efektua''' edo '''Guggenheim efektua''' [[Krisi ekonomiko|krisialdiaren]] ostean hiria garatu eta indartu duen fenomenoaren izena da.
[[Bilbo|Bilboko]] [[Bilbo Zaharra]] auzunean gentrifikazio-prozesua gertatu zen XXI. mendearen hasieran, baldintza txarretan zeuden eraikinak bota ostean bertan bizi ziren familia asko [[Miribilla]] auzora eraman zituztenean, [[Babes ofizialeko etxebizitza|babes ofizialeko etxebizitzetara]]. ▼
1980ko hamarkadan abiatutako hiriaren erreformatzeak, [[Bilboko itsasadarra|itsasadarraren]] errestauratzaearekin abiatuta, eta [[Euskalduna ontziola|Euskalduna ontziolaren]] itxierarekin bultzatuta, "Bilbo efektua" eragin zuen eta garai bateko industriagunea egun [[Turismo|turismora]] eskaintzen da, hiriaren ikur den [[Guggenheim Bilbao Museoa]] harribitxi duela.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Bilbo|url=http://www.argia.eus/ihesi/herriak/bilbo|aldizkaria=ARGIA.com|sartze-data=2020-05-06}}</ref>
Honek era guztietako ondorioak izan ditu hirian: ekonomia iturri berriak baina baita erdiguneko [[Gentrifikazio|gentrifikazioa]] edo auzoen arteko ezberdintasuna handitzea ere.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Bilbo efektua|hizkuntza=eu|data=2019-12-14|url=https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Bilbo_efektua&oldid=7328789|sartze-data=2020-05-07|encyclopedia=Wikipedia, entziklopedia askea.}}</ref><br />
=== Gasteiz ===
[[Gasteiz|Gasteizen]] ere, [[Alde Zaharra (Gasteiz)|Alde Zaharrean]] administrazio publikotik sustatzen ari diren zaharberritze-prozesuen ondorioz, gentrifikazio-prozesuak gerta daitezkeela dio GEO Vitoria-Gasteiz txostenak.<ref>{{Erreferentzia|izena=Blanca|abizena=Marañón|izenburua=The green fung of Vitoria-Gasteiz|data=2001-10-30|url=http://dx.doi.org/10.3989/ic.2001.v53.i475.657|aldizkaria=Informes de la Construcción|alea=475|zenbakia=53|issn=1988-3234|doi=10.3989/ic.2001.v53.i475.657|sartze-data=2020-05-07}}</ref>▼
▲[[Bilbo|Bilboko]] [[Bilbo Zaharra]] auzunean gentrifikazio-prozesua gertatu zen XXI. mendearen hasieran, baldintza txarretan zeuden eraikinak bota ostean bertan bizi ziren familia asko [[Miribilla]] auzora eraman zituztenean, [[Babes ofizialeko etxebizitza|babes ofizialeko etxebizitzetara]].
▲[[Gasteiz|Gasteizen]] ere, [[Alde Zaharra (Gasteiz)|Alde Zaharrean]] administrazio publikotik sustatzen ari diren zaharberritze-prozesuen ondorioz, gentrifikazio-prozesuak gerta daitezkeela dio GEO Vitoria-Gasteiz txostenak.
== Erreferentziak ==
|