Vecunia: berrikuspenen arteko aldeak

'''Vecunia''' toponimoa [[Loiu]]ko Axpolueta errotaren inguruan zegoen harritzarra batean zegoen idatzita. Testigantza [[Gabriel Henao]]k bere ''Averiguaciones de las Antigüedades de Cantabria'' obra garrantzitsuan (hiru liburuki, 1689-1691) jaso zuen. Antza harritzar horrek idazkun hau zuen: "Vecunienses hoc munierunt", hau da "Vecuniatarrek egin zuten hau". Idazkunaren interpretazioan Henaok ziur aski bide hura "Vecunia izeneko herriko jendeak egin zuela".<ref>[[HektorORTEGA OrtegaLAHERA, Lahera]]:HEKTOR, 2018. ''Gomutan. Bilboko historiaren atal ezezagunak''. Bilbo: Erroa. Argitaletxea-BilbaoArteISBN: Fundazioa, 2018.978-84-948076-0-2</ref> Harria XIX. mendearen erdialdean desagertu zen.

[[MikelMiguel Unzueta]] Portilla<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Unzueta Portilla, Miguel - Auñamendi Eusko Entziklopedia|hizkuntza=eu|url=http://aunamendi.eusko-ikaskuntza.eus/eu/unzueta-portilla-miguel/ar-138184/|aldizkaria=aunamendi.eusko-ikaskuntza.eus|sartze-data=2020-05-03}}</ref> eta [[Fernando Fernández Palacios]]<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Fernando arkeologoekFernández ,Palacios|hizkuntza=es|url=https://dialnet.unirioja.es/servlet/autor?codigo=55390|aldizkaria=Dialnet|sartze-data=2020-05-03}}</ref> 2003an plazaratutako lan batean,arkeologoek "''Vecunia''" egungo "Begoña" dadela defendatzen dute<ref>UNZUETA, MIGUEL eta FERNÁNDEZ, FERNANDO, 2003. [https://www.ehu.eus/ojs/index.php/Bidebarrieta/article/viewFile/18479/16276 Vecunienses hoc munierunt]. ''Complutum'', 2013,24 (1) lib.: 131-150 or.</ref>. Ez dago garbi Vecunia horren mugak non zeuden baina, antza, Loiuraino ailegatzen zen. Baina zer zen ''Vecunia''? Arkeologo horiek hiru hipotesi eman dute:

*Erromatarrek sortutako [[civitas|''civitas'']], maila ertaineko hiria.

*Goi Erdi Aroan mendialdetan sortutako herri berri bat.<ref>ORTEGA, HECTOR, 2019. [https://www.bilbao.eus/cs/Satellite?blobcol=urldata&blobheader=application%2Fpdf&blobheadername1=Content-disposition&blobheadername2=pragma&blobheadervalue1=attachment%3B+filename%3Dapb201907.pdf&blobheadervalue2=public&blobkey=id&blobtable=MungoBlobs&blobwhere=1274245140202&ssbinary=true <nowiki>"Vecuniarren mezu misteriotsua [pdf]</nowiki>]", ''Bilbao'', 349 zk., 2019ko uztaila, 42 or.<</ref>