Mendi Harritsuak: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
informazioa gehitu |
infromazioa gehitu |
||
46. lerroa:
=== Finkatzearen prozesua ===
1802. urtetik haurrera, animalien larruen komertzioa azkundea izan zuen eta hauek eta exploratzaileak medi harritsuetan "gizon zuriaren" presentzia handitu zuten. Famatuenetarikoak honako hauek dira; Wiliam Henry Ashley, Jim Bridger, Kit Carson, John Colter, Thomas, Fitzpatrick, Andrew Henry eta Jededia Smith.
Oregon-go lurraldea ezadostasun asko ekarri zituen Ingalaterra eta amerikarren artean. James Sinclair-ek (Hudson Badiako Konpainiaren zuzendaria zena) , 1841ean, 200 pertsona inguru gidatu zituen, ''Red River Coloni (Ibai Gorriaren Kolonia)''-tik ''Fort'' ''Vancouver'' aldera, Kolunbia Britainiar-ean finkatzeko. Kolumbia bailaratik joan ziren eta Mendi Harritsuak gurutzatu zituzten, gero hegoaldera joateko. Azkenean, Oregoi Tratatuaren ondorioz, Britainia Handiak 49. paralelotik hegoaldera zeuden Kolunbia-ko lurrak Estatu Batuetara eman zizkion, 1846. urtean. 1840ko hamarkadako legen urteetan milaka pertsonek gurutzatu zituzten Mendi Harritsuak Oregoiko bidetik (hau bide ospetsua izan zen XIX. mendean). Mormoiak ''Salt Lake City (Laku Gaziaren Hiria)'' inguruan finkatu ziren 1847. urtean. 1859 eta 1864. urteen artean urrea aurkitu zen Kolorado, Idaho, Montana eta Britainiar Kolunbiako zenbait lekuetan. Hori dela eta, urrea bilatzeko zenbait mehatz ireki ziren eta jende mordoa erakarri zuen Mendi Harritsu-en lehenengo industria ezarriz. Idaho-ko urrea Kalifornia eta Alaska-ko urrea baino etekin handiagoa eman zuen. Idaho-ko urre hori guda zibilaren erabili zen (''Union Army'')Batasun Armada-rentzat diru asko lortuz.
1869. urtean, mendiak zeharkatzen zituzten trenbidea amaitu zuten, eta hiru urte geroago munduko lehen parke nazionala Mendi Harritsu-etan ezarri zen; Yelowstone Parke Nazionala. 1871. urtean Kanako Mendi Harritsuak zeharkatzen zituen trenbidea amaitzea espero zen, baina ez zen 1885. urtera arte amaitu. ''Canadian Pacific Railway (Pazifikoko Kanadako Trenbidea)'' trenbideak ''Kicking Horse(Ostikadak Ematen Duen Zaldia) eta Rogers'' gain-etatik pasatuz zeharkatzen zituen mendiak. Kanadako trenbideen ofizialek Kanadako parkeak egiteko eskakizunak egin zituzten eta horrela Banff, Jasper, Yoho eta Waterton Lakes (Waterton lakuak) parke nazionalak eratu ziren turismoa erakartzeko, gero. Great Northen Railway (Iparraldeko Trenbia Handi)-k turismoa erakartzeko asmoarekin ere, Glacier National Park (Glaziarren Parke Nazionala) eratzeko ahaleginak egin zituen.
''Harrison'' presidenteak 1891 eta 1892ko urteetan hainbat baso erreserba ere sortu zituen. Urte batzuk geroago, 1905ean, ''Theodore Roosvelt'' presidenteak Medicine Bow Forest Erreserba handitu zuen, gaur egungo Rocky Mountain National Park (Mendi Harritsuen Parke Nazionala) sartzeko. Mehatzaritza, nekazaitza, basoen lanketa eta turismoa ekonomia garatu zuten. Kandadendak eta kanpamenduak, landetxe eta arrantxo bihurtu ziren. Tren geltokiak herrixkak bihurtu ziren eta herrixka batzuk hiri.
| |||