Wikipedia

Lankide:Iratialma/Proba orria: berrikuspenen arteko aldeak

Nabigazio historia interaktiboa
← Aurreko ezberdintasunaHurrengo ezberdintasuna →
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
IkusizkoaWikitestua
No edit summary
No edit summary
1. lerroa:
'''Hiri-parkea''' (lorategi publikoa, udal-parkea edo parke publikoa ere deitua) [[hirigunean]] dagoen [[Parke|parkea]] da, jolas-eremua eta berdegunea eskaitzen dituena. Oro har, [[Diseinu|diseinua]], [[Operazio (argipena)|operazioa]] eta mantentze-lanak, tokian tokiko [[Udal|udalaren]] esku egoten dira. Aldizka, parke-mota hauetan jolas-guneak, bidezidorrak, berdegune zabalak, komun publikoak eta abar sartzen dituzte, [[Aurrekontu|aurrekontuaren]] eta eskura dauden ezaugarri naturalen arabera.<ref>{{Erreferentzia|izena=|abizena=|urtea=2008|izenburua=Los servicios públicos de empleo en Europa y en los Estados Unidos; La inspección de trabajo y Seguridad Social en Europa y en los Estados Unidos; El contencioso laboral en Europa y en los Estados Unidos; La gestión de la Seguridad Social en Europa y en los Estados Unidos; El contencioso de la Seguridad Social en Europa y en los Estados Unidos|argitaletxea=Netbiblo|orrialdea=|orrialdeak=53–112|ISBN=|hizkuntza=|url=http://dx.doi.org/10.4272/978-84-9745-562-6.ch2|aldizkaria=Fundamentos de dereho comunitario y comparado, europeo y norteamericano, del Trabajo y de la Seguridad Social. 2 ED|isbn=978-84-9745-562-6|sartze-data=2020-04-28}}</ref>
 
 
Parke bat espazio irekiko eremu bat da. Belarra motz mantendu ohi da intsektuen izurriteak kentzeko eta picnicak eta kirol jarduerak egiteko. Zuhaitzak beren edertasunagatik eta itzala emateko izaten dira, eta gero eta garrantzi handiagoa ematen zaio hiriko beroaren uharte efektua murrizteari.<ref>{{Erreferentzia|izena=OAR|abizena=US EPA|izenburua=Using Trees and Vegetation to Reduce Heat Islands|hizkuntza=en|data=2014-06-17|url=https://www.epa.gov/heat-islands/using-trees-and-vegetation-reduce-heat-islands|aldizkaria=US EPA|sartze-data=2020-04-28}}</ref><br />
 
== Jatorria ==
Hiri-parkeen ideia, herritarren gozamenerako espazio ireki gisa ulertuta, XIX. mendean sortu zen —gutxienez Europan eta Estatu Batuetan—, eta [[mugimendu higienista]] deritzonetik dator. [[Industria Iraultza|Industria Iraultzaren]] garaian, [[hiri]] handietako biztanle-kopuruak gora egin zuen. Herritarren ehuneko handi baten eguneroko [[Bizimodu xume|bizimodua]] [[bizi-kalitate]] apalekoa zen, baldintza osasungaitzekoa, eta zuhaitzez edo landarez betetako eremuetara iristeko aukera oso mugatua zen. Hala, [[Pentsamendu|pentsamendu-korronte]] hori izan zen gaur egun edozein hiritako [[eraikuntza]] berria markatzen duten bi kontzeptuak lotu zituen lehena: berdeguneak eta [[ongizate]] fisiko eta psikologikoa.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Parques urbanos, mucho más que el 'pulmón' de las ciudades|hizkuntza=es|url=https://www.iberdrola.com/medio-ambiente/parques-urbanos|aldizkaria=Iberdrola|sartze-data=2020-04-28}}</ref>
 
<br />
 
== Inpaktu sozial, natural eta ekonomikoa ==
Hiri-parkeak elementu garrantzitsuak dira hiri-trazaduran,hirietan izan ditzaketen [[ingurumen]], [[gizarte]] eta [[ekonomia]] onurengatik. Horregatik, garrantzitsua da parkeen plangintza [[hirigintza]] eta [[hiri-plangintza]] eskoletan azterketu eta ikerketu beharko litekeela onartzea. Garrantzitsua da, halaber, espazio horiek [[gizarte-talde]] askok ematen dioten aisiarako erabilera kontuan hartu behar dela onartzea; izan ere, parkeen helburua zerbitzu bat eskaintzea da, erabiltzaile izan daitezkeenen beharren eta gustuen araberakoa izango dena.<ref>{{erreferentzia|izena=Ramiro|abizena=Flores-Xolocotzi|urtea=2007.|izenburua=«Consideraciones sociales en el diseño y planificación de parques urbanos» (pdf).|argitaletxea=|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=}}</ref>
 
<br />
 
=== Jasangarritasuna ===
Hiri-parkeen [[ingurumen-funtzioak]] oinarrizko gai gisa planteatzen dira gaur egun, hiri-kudeaketaren helburu gisa. Hala ere, espazio horien ingurumen azterketa eta erabilera hainbat sektore instituzionalek egiten dute, [[Jasangarritasun|hiri-iraunkortasunarijasangarritasunari]] egiten dioten ekarpena kontuan hartu gabe.<ref>{{Erreferentzia|izena=Vélez|abizena=Restrepo|izenburua=Del Lanparque honenurbano helburuaal hiri-parkeparque handiensostenible: iraunkortasunaBases ebaluatzekoconceptuales ereduy batanalíticas garatzeapara da,la ingurumenarenevaluación azterketade etala erabilerasustentabilidad abiapuntutzatde hartuzparques urbanos|orrialdeak=31–49|abizena2=Aníbal|izena2=Luis|data=2009-09|url=https://scielo.conicyt.cl/scielo.php?script=sci_abstract&pid=S0718-34022009000200002&lng=es&nrm=iso&tlng=es|aldizkaria=Revista de geografía Norte Grande|alea=43|issn=0718-3402|doi=10.4067/S0718-34022009000200002|sartze-data=2020-04-28}}</ref>
 
Hiru printzipio eta bederatzi adierazle jasangarritasun-balio bakar batean integratzen dituen egitura kontzeptual eta analitiko bat definitzen da. Eredua ekarpen kontzeptual eta metodologiko gisa aurkezten da; eta kudeaketa-tresna gisa, eredu ireki eta malgu batetik abiatuta. Eredu horrek adierazleak aldatzea edo beste batzuk sartzea onartzen du, balizko azterketetan baldintza espezifikoak kontuan hartuta.<ref>{{Erreferentzia|izena=Vélez|abizena=Restrepo|izenburua=Del parque urbano al parque sostenible: Bases conceptuales y analíticas para la evaluación de la sustentabilidad de parques urbanos|orrialdeak=31–49|abizena2=Aníbal|izena2=Luis|data=2009-09|url=https://scielo.conicyt.cl/scielo.php?script=sci_abstract&pid=S0718-34022009000200002&lng=es&nrm=iso&tlng=es|aldizkaria=Revista de geografía Norte Grande|alea=43|issn=0718-3402|doi=10.4067/S0718-34022009000200002|sartze-data=2020-04-28}}</ref>
 
 
Se define una estructura conceptual y analítica que integra tres principios y nueve indicadores, en un valor único de sustentabilidad. El modelo se presenta como un aporte conceptual y metodológico; y como una herramienta de gestión, a partir de un modelo abierto, flexible, que admite la modificación de indicadores o la incorporación de otros, atendiendo a las condiciones específicas en posibles casos de estudio.
<br />
== Hiri-parke handienak ==
Munduko 5 hiri-parke handien zerrenda eta hiriko udal edo metropoli mugen barrenean dauden parkeak.<ref>{{erreferentzia|izena=|abizena=|urtea=|izenburua=https://es.wikipedia.org/wiki/Anexo:Parques_urbanos_m%C3%A1s_grandes_del_mundo_por_%C3%A1rea|argitaletxea=|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=}}</ref>
71 ⟶ 63 lerroa:
 
- [[Zumar|Zumardia]]
 
[[Parke|- Parke]]
== Erreferentziak ==
"https://eu.wikipedia.org/wiki/Lankide:Iratialma/Proba_orria"(e)tik eskuratuta