10:18, 27 apirila 2020ko berrikusketa aldatu Jr.etxebarria (eztabaida \| ekarpenak) 1.165 edits Testua osatzen ari naiz. Etiketa: Ikusizko edizioa ← Aurreko ezberdintasuna		13:28, 28 apirila 2020ko berrikusketa aldatu desegin Jr.etxebarria (eztabaida \| ekarpenak) 1.165 edits Tesgua osatzen eta zuzentzen ari naiz. Etiketa: Ikusizko edizioa Hurrengo ezberdintasuna →
54. lerroa: Oro har, mekanika klasikoak kontzeptu arruntak —zentzuzkoak eta zentzu arruntekoak— erabiltzen ditu materiaren eta indarren arteko elkarrekintza ulertzeko. Oinarrizko hipotesi modura asumitzen du ezen materiak eta energiak ezagutu eta zehaztu daitezkeen magnitudeak dituztela (posizioa eta abiadura, adibidez). Bestalde, mekanika klasiko ez-erlatibistak onartzen du indarren elkarrazkioa instantatenoa dela. [[Fitxategi:ES-osagaiak.png\|thumb\|330x330px\|Mekanika klasikoan erabili ohi den erreferentzia-sistemaren osagaiak: koordenatu-sistema, behatzailea eta erlojua.]] === Mekanika klasikoan erabiltzen den erreferentzia-sistema === ~~=== Posizioa eta bere deribatuak ===~~ Mekanika klasikoan erabiltzen diren erreferentzia-sistemek hiru osagai nagusi dituzte: koordenatu-sistema, behatzailea eta erlojua. Horien bidez zehazten da une oro partikularen posizioa ~~{{sakontzeko\|posizioa}}~~ [[Higidura]] egoteko, partikulari [[koordenatu sistema]] bat atxiki behar zaio, eta honetan oinarrituta, partikularen posizioa [[espazio]]an definitu daiteke. Normalean koordenatu-sistemaren puntu bat , ''O'' da, jatorria. Jatorritik partikularen posiziora doan ''r'' [[bektore (argipena)\|bektoreak]] partikularen posizioa zehazten du. Partikularen posizio hau mugitu daiteke eta beraz bektorea denbora funtzio bezala ere ulertu dezakegu:▼ ==== Koordenatu-sistema ==== <br /> ==== Behatzailea eta erlojua ==== <br /> ==== Partikula puntualaren posizioa ==== ▲[[Higidura]] egoteko, partikulari [[koordenatu sistema]] bat atxiki behar zaio, eta honetan oinarrituta, partikularen posizioa [[espazio]]an definitu daiteke. Normalean koordenatu-sistemaren puntu bat , ''O'' da, jatorria. Jatorritik partikularen posiziora doan ''r'' [[bektore (argipena)\|bektoreak]] partikularen posizioa zehazten du. Partikularen posizio hau mugitu daiteke eta beraz bektorea denbora funtzio bezala ere ulertu dezakegu: :<math display="block"> \boldsymbol r = \boldsymbol f (t),</math> 63 ⟶ 71 lerroa: non <math> t</math> denbora den. Denbora, kasu honetan, hautazko hasierako denbora batetik pasatu den denbora da; hau da, posizioaren kasuan bezala, hasierako balio bat hautatu behar zaio. [[Albert Einstein\|Einstein]] baino lehenagoko erlatibitatean, [[Galileoren erlatibitatea]] izenaz ere ezagutzen dena, denborak balio absolutua dauka. Mekanika klasikoak [[denbora absolutu]]a eta [[Euklidesen axiomak\|Euklidesen geometria]] ditu printzipiotzat. === Mekanika klasikoaren arloko zenbait magnitude fisikoren definizioa === ==== Abiadura ====▼ Aurreko neurketen bitartez, hainbat magnitude fisiko defini daitezke matematikoki, jarraian azalduko denez. ▲==== Abiadura ==== [[Fitxategi:Mek-klas-mag.png\|thumb\|513x513px]] [[Abiadura]], beste bektore bat, denboran zehar posizioaren deribatua da:

Mekanika klasiko: berrikuspenen arteko aldeak