11:13, 19 apirila 2020ko berrikusketa aldatu Makeip (eztabaida \| ekarpenak) 3.455 edits t Bizialdia lekuz aldatu Etiketa: 2017 wikitestu editorearekin ← Aurreko ezberdintasuna		13:14, 19 apirila 2020ko berrikusketa aldatu desegin Makeip (eztabaida \| ekarpenak) 3.455 edits Informazioa osatu, azpiatalak sortu Etiketa: Ikusizko edizioa Hurrengo ezberdintasuna →
1. lerroa: {{Biografia_infotaula_automatikoa}} '''Audrey Tang''', '''Autrijus Tang''' jaiotza-izenez, ([[1981]]eko [[apirilaren 18]]a) taiwandar [[software aske]] programatzailea da. [[Tiananmen plazako protestak\|Tiananmen]]<nowiki/>go erbesteratuen artean hazi zen [[hacker]] zibiko bat da, Perl eta Haskell programazio lengoaien biziberritzeagatik ezaguna da, baita EtherCalc lineako kalkulu orrien sistemaren eraikuntzagatik ere.<ref>{{Erreferentzia\|izenburua=Audrey Tang {{!}} Medialab-Prado Madrid\|url=https://www.medialab-prado.es/personal/audrey-tang\|aldizkaria=www.medialab-prado.es\|sartze-data=2020-04-19}}</ref> Taiwango hamar programatzailerik onenetakoen artean kokatu izan dute. [[2016]]ko abuztuan bertako gobernuak sailik gabeko ministro izendatu zuen eta herrialdeko kabinetean inoiz egondako lehen pertsona ~~transgeneroa~~[[transgenero]] bihurtu zen. [[Ministro]] digital izendatu zuten, herrialdearen benetako arazoak konpondu zitzan teknologia irekietan eta software librean oinarrituta (politika orokorrean barneratu dituen munduko lehenengo herrialdea da)~~.Tangek aparteko adimen-kozientea du, 180koa. 14 urterekin utzi zion ikasteari, bere kabuz programatzen ikasteko eta informazio-teknologien hainbat enpresa antolatzeko~~. <ref>{{Erreferentzia\|izena=\|abizena=\|urtea=\|izenburua=SOFTWARE LIBREARI ETA TEKNOLOGIA IREKIEI DAGOKIENEZ, BIZKAIA ERREFERENTZIA DA EUROPAN - Bizkaia.eus\|argitaletxea=\|orrialdea=\|orrialdeak=\|ISBN=\|hizkuntza=\|url=http://web.bizkaia.eus/eu/web/area-de-prensa/berriak/-/news/detailView/17021\|sartze-data=2018-02-03}}</ref><ref name=":0">{{Erreferentzia\|izena=Daniel\|abizena=García\|izenburua=Una ‘hacker’ para digitalizar Taiwán\|hizkuntza=es\|data=2016-09-17\|url=https://elpais.com/internacional/2016/09/14/actualidad/1473871533_956987.html\|aldizkaria=El País\|issn=1134-6582\|sartze-data=2020-04-19}}</ref> == Biografia == == Software libre eta datu irekiak ==▼ [[Tiananmen~~-eko~~ ~~erreboltako~~plazako ~~erbesteratu~~protestak\|Tiananmen]]<nowiki/>go ~~txinatarren~~erbesteratuen artean hazi zen. Tangek aparteko [[Adimen-koziente\|adimen-kozientea]] du, ~~txikitan~~180koa. Eskolan jaso zuen [[Eskola jazarpen\|jazarpenaren]] ondorioz [[Suizidio\|suizidioarekin]] fantasiatzera iritsi zen hainbat komunikabidek azaldu dutenez. 14 urterekin utzi zion ikasteari, bere kabuz programatzen ikasteko eta informazio-teknologien hainbat enpresa antolatzeko. Bere burua ‘hiritar hackerra’ eta ‘anarkista ~~kontserbadorea’~~kontserbadore’ moduan definitzen du; '~~teknolgiaren~~t''eknologiaren laguntzaz problemak era sortzailez ebazten dituen norbait' dela esaten du, eta gainera 'sareko anarkia kontserbatzera aspiratzen duena, bi hamarkadatan esperimentatu dudan utopia bat''<nowiki/>'.<ref name=":1">{{Erreferentzia\|izenburua=La hacker superdotada y transgénero que ha revolucionado el gobierno taiwanés. Noticias de Tecnología\|hizkuntza=es\|url=https://www.elconfidencial.com/tecnologia/2016-09-03/la-hacker-transgenero-que-ha-revolucionado-el-gobierno-taiwanes_1254559/\|aldizkaria=El Confidencial\|sartze-data=2018-02-03}}</ref> Hauek bere Facebooken agertzen ziren printzipioak:<ref name=":0" /><blockquote>"''Interneteko gauzak"'' ikusten dugunean, I''zakien Internet-a'' egin dezagun. "''Errealitate birtuala''" ikusten dugunean, e''rrealitate partekatua'' izan dadin lor dezagun. "''Ikaskuntza automatikoa''" ikusten dugunean, ''ikaskuntza'' ''kolaboratiboa'' bihur dezagun. "''Erabiltzaile-esperientzia''" ikusten dugunean, ''giza esperientzia'' bihur dezagun".</blockquote> 2016an Bilbon software librea eta datu irekiei buruz antolatu zen LibreCon-e bilkuran bera izan zen hizlari nagusia bideokonferentzia bidez, software libreari eta programazioari dagokionez munduko erreferentzia nagusitzat hartzen zelako, baita eAdministrazio eta Gobernu Irekiaren kontuetan ere. ▲=== Software libre eta datu ~~irekiak~~irekien alde === Oso ezaguna bihurtu zen Pugs proiektua lideratzeagatik, non [[Haskell (programazio lengoaia)\|Haskell]] eta [[Perl]] progamazio-lengoaietako komunitateak bildu ziren [[Perl\|Perl 6]] lengoaia berria inplementatzeko;ezaguna da software libreko zenbait proiektutako internazionalizazioan eta lokalizazioan kolaboratu zuelako, besteak beste, [[SVK]], [[Request Tracker]] eta Slash. Kode irekiarekin erlazionatuta dauden zenbait liburu itzuli ditu txinera tradizionalera. CPAN-en (''Comprehensive Perl Archive Network)'' Tangek 100 proiektu baino gehiago bideratu zituen 2001 eta 2006 urteen artean; horietako bat Perl Archive Toolkit (PAR) izan zen, Perl 5 lengoaiarentzako sistema multiplataforma bat. Bestalde Tangek [[Uber]] (taxi-zerbitzua) edo [[Airbnb]] (etxe alokairua) plataformak zabalkuntzan ere lan egin du eta gobernu irekia sustatzen du hiritarrari datu-banku publikoak modu errazean lortzeko moduan jarriko dizkiona. === Politikagintzan deliberaziozko demokraziaren alde === Bestalde Tangek [[Uber]] (taxi-zerbitzua) edo [[Airbnb]] (etxe alokairua) plataformak zabalkuntzan ere lan egin du eta gobernu irekia sustatzen du hiritarrari datu-banku publikoak modu errazean lortzeko moduan jarriko dizkiona. Tangen lan-ildoa Ministro Digital izendatua zutenetik, independiente gisa bere izaera anarkista, hacker eta [[antisistema]]<nowiki/>tik lan egiten jarraitzea izan da.<blockquote>''"Taiwanentzat lan egiten dut, baina nire burua ordezkatzen dut. Kasu bakarra naiz: ez dut Gobernuarentzat lan egiten, berarekin baizik "''.<ref>{{Erreferentzia\|izenburua=Audrey Tang: ministra, anarquista, hacker y trans\|hizkuntza=es\|data=2019-12-06\|url=https://www.elmundo.es/internacional/2019/12/06/5dbdcc2621efa01d6c8b4649.html\|aldizkaria=ELMUNDO\|sartze-data=2020-04-19}}</ref></blockquote>[[Herritartasun\|Herritarren]] esku-hartzea bozkatzera mugatu den demokraziak demokratizatzeko, gobernu ireki batean parte-hartze digitala sustatu eta inklusioa, aniztasuna eta entzuteko gaitasun mailakatua beharrezkoak direla aldarrikatu du ere bai. Gardentasunaren eta informazioa erraz eskuratzearen alde egin du. Zerbitzatzen dutenak zerbitzatzea, teknologia digitala erabiliz arazoak konpontzeko eta zientzia- eta teknologia-sektoreak bultzatzeko, sektore publiko eta pribatuen arteko elkarrizketa eta lankidetza indartuz, denen bistan. Azken finean. Interneteko indarrak eta adimenak eskaintzen dituzten konbinazioak zabaltzeko 'kanal' moduan jokatu nahi izan du.<ref name=":1" /> Taiwan munduko herrialderik gardenena izaten lagundu du. Open Data Indexeko datuek lehen postuan jar dezaten lortu du. vTaiwan izeneko plataforma erabiltzen dute herritarrek gobernuaren proposamenei buruzko iritzia emateko ('Ados nago', 'Ez nago ados' edo 'Paso') eta ideia berriak proposatzeko komunitate osoak eztabaida ditzan. Ministroak g0v hacktibistekin lan egiten du, herritarrei guztion artean aro digitalera egokitutako demokrazia eraikitzen lagunduko dieten tresnak irakasteko.<ref name=":2">{{Erreferentzia\|izenburua=Audrey Tang: la ministra digital posgénero que da lecciones al mundo de democracia avanzada\|hizkuntza=es\|data=2017-01-18\|url=https://www.yorokobu.es/audrey-tang-la-ministra-digital-posgenero-da-lecciones-al-mundo-democracia-avanzada/\|aldizkaria=Yorokobu\|sartze-data=2020-04-19}}</ref> === Ekintzaile soziala === Tang emakume ''posgenero'' bezala aldarrikatzen du bere burua. 2005ean operatu zen bere jaiotzeko izena, Autrijus, eta bere jatorrizko generoa atzean uzteko. <blockquote>''"Posgenero ideia pertsonak beren balioengatik epaitzean datza, eta, beraz, uste dute garrantzitsua dela, beren itxuragatik, adinagatik eta faktore horiengatik izan beharrean. Ezaugarri horiek guztiak alda daitezke. Izan ere, oso azkar eboluzionatzen dute. Itxura fisikoa eralda daiteke une batean kirurgia estetikoarekin. Nik intersexualitatea eta aniztasuna defendatzen ditut".''<ref name=":2" /></blockquote>Animalien eskubiden eta [[Indigena\|aborigen]]<nowiki/>en eskubideen alde, bizitza duin bat izatearen alde, [[Homosexualitate\|gay]] ezkontza eskubidearen eta [[Heriotza zigor\|heriotza-zigorra]]<nowiki/>ren abolizioaren alde agertu da. Taiwaneko [[M-15 mugimendua\|M-15]]<nowiki/>n eta ''Girasol Mugimendu''ko manifestari aktiboenetako bat izan zen [[2014]]<nowiki/>an, eta zuzenean eman zuen Gobernuaren aurkako ikasleek demokrazia eta langileen eskubideen aldeko eginiko protesten berri. <ref name=":1" /><ref>{{Erreferentzia\|izenburua=Audrey Tang: la revolucionaria ministra Digital de Taiwán transgénero\|hizkuntza=es-ES\|data=2017-01-31\|url=https://www.xlsemanal.com/personajes/20170131/audrey-tang-ministra-digital-transgenero-taiwan.html\|aldizkaria=XLSemanal\|sartze-data=2020-04-19}}</ref> <ref>{{Erreferentzia\|izenburua=De liderar el 15M taiwanés a revolucionar el Gobierno: así es Audrey Tang, hacker y la primera ministra transexual del mundo\|hizkuntza=es\|data=2018-07-09\|url=https://www.lasexta.com/noticias/internacional/de-liderar-el-15m-taiwanes-a-revolucionar-el-gobierno-asi-es-audrey-tang-hacker-y-la-primera-ministra-transexual-del-mundo_2016092557e7d0680cf21f619138d06d.html\|aldizkaria=LaSexta\|sartze-data=2020-04-19}}</ref> == Audrey Tang Euskal Herrian == [[2016]]<nowiki/>an [[Bilbo]]<nowiki/>n software librea eta datu irekiei buruz antolatu zen LibreCon bilkuran bera izan zen hizlari nagusia bideokonferentzia bidez, software libreari eta programazioari dagokionez munduko erreferentzia nagusitzat hartzen zelako, baita eAdministrazio eta Gobernu Irekiaren kontuetan ere.<ref>{{Erreferentzia\|izenburua=SOFTWARE LIBREARI ETA TEKNOLOGIA IREKIEI DAGOKIENEZ, BIZKAIA ERREFERENTZIA DA EUROPAN - Área de prensa - Bizkaia.eus\|url=https://web.bizkaia.eus/eu/web/area-de-prensa/berriak/-/news/detailView/17021\|aldizkaria=web.bizkaia.eus\|sartze-data=2020-04-19}}</ref><ref>{{Erreferentzia\|abizena=NAIZ\|izenburua=El Congreso de Software Libre espera la asistencia de 1.500 profesionales\|hizkuntza=es\|data=2016-11-22\|url=https://www.naiz.eus/es/actualidad/noticia/20161122/igor-yebra-baila-con-un-robot-en-el-congreso-de-software-libre\|aldizkaria=www.naiz.eus\|sartze-data=2020-04-19}}</ref> == Erreferentziak == 19 ⟶ 29 lerroa: == Kanpo loturak == * [https://www.linkedin.com/in/tangaudrey/?authType=NAME_SEARCH&authToken=clSW&locale=es_ES&trk=tyah&trkInfo=clickedVertical%3Amynetwork%2CclickedEntityId%3A1094238%2CauthType%3ANAME_SEARCH%2Cidx%3A1-1-1%2CtarId%3A1478509579907%2Ctas%3Aaudrey%20tang Audrey Tang] Linkedin sare profesionalean *[https://www.youtube.com/watch?reload=9&v=FyqegLREoxs <nowiki>Audrey Tang elkarrizketa [Bideoa, Medialab Prado, 2017, EN]</nowiki>] {{bizialdia\|1981eko\|\|Tang, Audrey}} [[Kategoria:Emakume informatikariak]]

Audrey Tang: berrikuspenen arteko aldeak