21:29, 4 apirila 2020ko berrikusketa aldatu Makeip (eztabaida \| ekarpenak) 3.455 edits Informazio berria gehitu erreferentzia batekin. Etiketa: Ikusizko edizioa ← Aurreko ezberdintasuna		00:19, 5 apirila 2020ko berrikusketa aldatu desegin Makeip (eztabaida \| ekarpenak) 3.455 edits Informazio berria gehitu erreferentziekin, atal berria sortu. Etiketa: Ikusizko edizioa Hurrengo ezberdintasuna →
2. lerroa: '''Julia Vipsania Agripina''', '''Agripina Gaztea'''<ref>{{erreferentzia\|url= https://www.euskaltzaindia.eus/dok/arauak/Araua_0076.pdf \|izenburua= Latin eta greziar pertsona-izen klasikoak...\|egilea=[[Euskaltzaindia]]}}</ref>, ({{lang-la\|Agrippina minor}}; [[Kolonia (Alemania)\|Oppidum Ubiorum]], {{data\|15\|11\|7}} - [[Bacoli\|Miseno]], {{data\|59\|3\|23}}) [[Antzinako Erroma\|Erromako]] enperatriza izan zen. [[Germaniko]] eta [[Agripina Zaharra]]ren alaba, [[Kaligula]]ren arreba, [[Klaudio]]ren emazte eta iloba eta [[Neron]]en ama izan zen. Iturri ~~moderno eta~~ klasikoen arabera, anbizio handiko emakume bortitz eta menderatzailea izan zen. Zenbait antzinako historialarien arabera, Klaudio pozoitu zuen.<ref name = "yyroia">Tazito, ''Urtekariak'' XII.66; Kasio Dio, ''Erromatar historia'' LXI.34</ref> Agripina Gaztea ''atrox mulier'' bezala ezagutua izan zen eta ''optima mater'' bezala ere bai. Ez zuen bere bizitzan tradizioz erromatar ''matrona'' bati esleitutako jarrerarekin bat egin, ez baitzuen berarengandik gizonezko senideekiko espero zen zuhurtzia eta mendetasuna erakutsi. <ref name=":0">{{Erreferentzia\|izena=Cid\|abizena=López\|izenburua=Imágenes del poder femenino en la Roma antigua. Entre Livia y Agripina\|abizena2=María\|izena2=Rosa\|data=2014\|url=http://repositori.uji.es/xmlui/handle/10234/139445\|issn=1132-8231\|sartze-data=2020-04-04}}</ref> Politikan bere ahotsa entzunarazi eta boterea eskuratzeko egindako ahaleginek hura bezalako gizarte batean gaitzespena eragin zuten. Colonia hiria (Alemania) sortu zuen erromatar kultura hedatzeko. <ref>{{Erreferentzia\|izena=Paula\|abizena=Corroto\|izenburua=Una nueva biografía rompe con la fama de tirana malvada de Agripina\|hizkuntza=es\|data=2019-02-04\|url=https://elpais.com/cultura/2019/02/03/actualidad/1549212333_098790.html\|aldizkaria=El País\|issn=1134-6582\|sartze-data=2020-04-04}}</ref> Bere obra kontserbatu ezbada ere, badakigu idazlea izan zela.<ref>{{Erreferentzia\|izena=Sandra Ferrer\|abizena=Valero\|izenburua=Breve historia de la mujer\|argitaletxea=Ediciones Nowtilus S.L.\|hizkuntza=es\|data=2017-03-01\|url=https://books.google.es/books?id=YTNJDgAAQBAJ&pg=PT72&lpg=PT72&dq=memorias+de+agripina+escritora+romana&source=bl&ots=eZ6h1JLv2u&sig=ACfU3U0msLR8GMIiSJe_dvrfDh3vd_8V0w&hl=es&sa=X&ved=2ahUKEwj9wo_J3c_oAhWk3OAKHeLKAGsQ6AEwA3oECAwQLA#v=onepage&q=memorias%20de%20agripina%20escritora%20romana&f=false\|isbn=978-84-9967-855-9\|sartze-data=2020-04-04}}</ref> == Biografia == 8. lerroa: Agripina osaba zuen Klaudiorekin ezkondu zen 49an. Klaudiok Neron semetzat hartu zuenean, bere seme biologikoa, [[Britaniko]], oinordekotzatik kanpo geratu zen. Klaudio jainko (''divus)'' izendatu zuen senatuak eta Agripina ''Augusta'', ''domus imperialis''-eko emakume gorenen izendapena, ''flamonium Claudianum'' kultuaren abadetza bere gain hartuz eta ''Mons Caelius-en'' jainko berriari tenplu bat eraikiz, Neron enperadore zela, ama hil zuen. <ref>{{erreferentzia\|izena=Rosa María\|abizena=Cid\|urtea=2018\|izenburua=Las "Augustae" en la dinastía Julio-Claudia. Marginalidad política, propaganda religiosa y reconocimiento social. En P. Pavón (Ed.), Marginación y mujer en el Imperio romano (pp. 135-161). Roma: Edizioni Quasar\|argitaletxea=\|orrialdea=\|orrialdeak=135-161\|ISBN=9878871409184\|hizkuntza=es\|url=http://digibuo.uniovi.es/dspace/bitstream/10651/51373/2/Las%20Augustae_R.CidLopez.pdf}}</ref><ref>{{Erreferentzia\|izenburua=C. Suetonius Tranquillus, The Lives of the Caesars, Agrippina II, chapter 1\|url=http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Perseus:text:1999.02.0132:life=agrippina2:chapter=1\|aldizkaria=www.perseus.tufts.edu\|sartze-data=2020-04-04}}</ref> == Idazlea == Agripinak bere familiaren maiako hezkuntza jaso zuen. [[Kornelio Tazito\|Tazitor]]<nowiki/>en testuek aipatzen dute hark idatziko memoriak.<ref>{{Erreferentzia\|izenburua=Agripina, primera emperatriz de Roma - Courbett Magazine - Libros, Ilustración, Cultura y Diseño\|hizkuntza=es\|data=2019-03-08\|url=https://courbettmagazine.com/agripina-primera-emperatriz-de-roma/\|aldizkaria=Courbett Magazine -- Libros, Ilustración, Cultura y Diseño\|sartze-data=2020-04-04}}</ref> <blockquote>"''... id ego, a scriptoribus annalium non traditum, repperi in commentariis Agrippinae filiae quae Neronis principis mater vitam suam et casus suorum posteris memoravit".''<ref>{{Erreferentzia\|izenburua=Cornelius Tacitus, Annales, LIBER IV, chapter 53\|url=http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Perseus:abo:phi,1351,005:4:53\|aldizkaria=www.perseus.tufts.edu\|sartze-data=2020-04-04}}</ref> (''Itzulpena'': Hau ez da kronistetan agertzen, bere alaba Agripinaren memorietan topatu nuen, Neron enperadorearen ama zena, non etorkizunerako kontatu zituen bere bizitza eta beretarren zoritxarrak).<ref>{{Erreferentzia\|izenburua=Cornelius Tacitus, The Annals, BOOK IV, chapter 53\|url=http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Perseus:text:1999.02.0078:book=4:chapter=53\|aldizkaria=www.perseus.tufts.edu\|sartze-data=2020-04-04}}</ref></blockquote>Ez dago adostasunik ''commentarii'' horien atzean Tazitok idazki historiografiko edo biografikoa aipatu nahi izan zuen ondorioztatzeko.<ref>{{Erreferentzia\|izena=Aurora López\|abizena=López\|izenburua=No sólo hilaron lana: escritoras romanas en prosa y verso\|data=1994\|url=https://dialnet.unirioja.es/servlet/libro?codigo=140888\|isbn=978-84-7882-144-0\|sartze-data=2020-04-04}}</ref> == Erreferentziak ==

Agripina Gaztea: berrikuspenen arteko aldeak