Amaia edo euskaldunak VIII. mendean: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
Amanu (eztabaida | ekarpenak)
Etiketa: 2017 wikitestu editorearekin
Amanu (eztabaida | ekarpenak)
t Euskara zuzendu edo argitu
4. lerroa:
== Argumentua ==
{{Argumentua txikia}}
Historia eta kondaira nahastuz, eleberria [[euskaldun]] [[Paganismo|pagano]] eta [[kristautasun|kristuekkristauek]], [[Eneko Aritza|lehendabiziko Iruñeko erregearen]] zuzendaritzapean eta [[Pelaio Asturiaskoa|lehendabiziko Asturiasko erregea]] aliatua zutenakizanik, elkarrekin [[Errekonkista|kristautasuna Islamaren aurka]] defenditzen dute.
 
Amaya noble kristaua da, Lorea euskalduna eta Ranimiro izeneko jeneral [[bisigodo]] errukigabea gurasoak dituena. Amama, berriz, paganoen buruzagia den Amagoya du. Honek [[Aitor]]ren sekretuak transmititzeko Amaya baino bere beste alabasoa nahiago du. Pacomio [[judu]] matxinoa da, [[musulman]], [[bisigodo]] eta [[euskaldun]]en artean dabilena. Bere semea den [[Oto I.a Handia|Otok]], [[Kantabriako dukerria|Kantabriako dukea]] denadenak, ez du bere jatorria ezagutzen. Honek, nahiz eta [[Bisigodobisigodo]]en erresuman kargu ona lortu, aitak eta bere aliatuek eman diezaioketen baino kargu hobea nahi du.
 
Bukaeran, [[Aitor]]ren sekretua ezagutarazten dute: [[kristautasun]]a gomendatzea. Buruzagi pagano gehienak (Amagoya izan ezik) kristau bihurtzen dira, Amagoya izan ezik. AmayakAmaya euskal erresistentziaren buruzagia den [[Gartzea Eneko|Gartzia]]<nowiki/>rekin ezkondu eta biak [[Nafarroako errege-erreginen zerrenda|Nafarroako lehen errege-erregin]]<nowiki/>ak bilakatzen dira.
 
Argumentuan zehar zenbait elezahar agertzen dira: [[Teodosio Goñikoa|Teodosio Goñikoarena]] eta [[Done Mikel Aralarkoaren santutegia|Aralarko San Migelena]],<ref>{{Erreferentzia|url=http://www.euskomedia.org/PDFAnlt/cmn/1920106112.pdf|izena1=Arturo|abizena1=Campion|egile1-lotura=Arturo Campion|izenburua= Amaya o los vascos en el siglo VIII. Estudio crítico}}</ref> [[Caba Rumía]]rena, [[Solomonen mahaia]]rena, eta abar.
 
== Eragina ==
[[Fitxategi:Pamplona - Monumento a Francisco Navarro Villoslada 1.jpg|thumb|right|225px|[[Francisco Navarro Villosladaren monumentua|Navarro Villosladaren omenezko monumentua]] Iruñean. Alde banatan, [[Gartzea Semenez]], [[Abartzuza]] eta [[Ameskoa ibarrak|Ameskoetako]] jauna, eta haren emazte Amaia, Lorea euskaldunaren eta Ranimiro godoaren alabaren irudiak agertzen dira. Biak ala biak ''Amaia edo euskaldunak VIII. mendean'' eleberriaren protagonistak dira.]]
 
Literatura munduan [[Walter Scott]]en eleberriek [[Francisco Navarro Villoslada]]ren lanean eragin handia izan bazuten ere, politikoki [[karlismo]]ak izan zuen eragin nagusia. [[Aitor]]ren mitoaren sortzailea, berriz, [[Agosti Xaho]] izan zen, [[abertzaletasun]]aren aurrekaria.
 
Hain zen ospetsua eleberria ezen Navarro Villosladak asmaturiko izenak, [[Asier]],<ref>{{Erreferentzia|url=http://www.euskaltzaindia.eus/index.php?option=com_eoda&Itemid=469&lang=en&view=izenak|egilea=[[Euskaltzaindia]]|izenburua=Izendegia: Pertsona-izenak}}</ref> Amaya eta Amagoya, "[[Amaia]]"<ref>[http://www.euskaltzaindia.net/eoda/index.php?option=com_eoda&Itemid=204&lang=eu&view=izenak Euskaltzaindiaren izendegia: Amaia]</ref> eta "[[Amagoia]]"<ref>[http://www.euskaltzaindia.net/eoda/index.php?option=com_eoda&Itemid=204&lang=eu&view=izenak Euskaltzaindiaren izendegia: Amagoia]</ref> gaur egungo grafian, egun oraindik erabiltzen baitituzte gurasoek bere seme-alabentzat.