Antzinako Erroma: berrikuspenen arteko aldeak

Iraun zuen mendeetan zehar Erromako estatuak forma ezberdinak ezagutu zituen: monarkiatik hasi, Errepublika Klasikotik igaro eta inperio [[Autokrazia|autokratikoa]] izateraino. Konkista eta asimilazioen bidez lur eremu zabala kontrolatzera iritsi zen, [[Mediterraneoa]], [[Mendebaldeko Europa]], [[Anatolia|Asia Txikia]], [[Iparraldeko Afrika|Iparraldelp Afrika]] eta [[Iparraldeko Europa|Iparralde]] eta [[Ekialdeko Europa]] zatiak. Askotan [[Antzinako Grezia]]rekin elkartu ohi da [[Antzinate klasikoa|Antzinate Klasikoa]] osatuz, bien gizarte eta kulturak antzekotasun ugari zituzten eta [[Greko-erromatar (argipena)|greko-erromatar]] moduan ezagutzen da.[[Fitxategi:Roman Republic Empire map.gif|235x235px|thumb|Erromaren menpeko lurren garapena.|alt=|ezkerrera]]

 

 

Errepublika aroaren amaierarako Erromak Mediterraneo eta hurrunagoko lurrak konkistatu zituen: [[Ozeano Atlantikoa|Atlantikotik]] [[Arabia Petraea|Arabiaraino]] eta [[Rhin]]etik Iparraldeko Afrikaraino zabaltzen zen. Errepublikaren amaiera eta [[Zesar Augusto]]ren diktadurarekin Erromatar Inperioa jaio zen. K.a. 92. urtean [[Erromatar-Pertsiar gerrak]] jasi ziren [[Partiar Inperioa]]en aurkako lehen gerrarekin. 721 urtez luzatu zen gerra garaia, eta inoizko gatazkarik luzeena bilakatu zen, bi aldeentzako ondorio iraunkor eta nabarmenak eraginez. [[Trajano]]ren agindupean inperioak bere hedadura handiena lortu zuen. Inperioaren aroan ohitura eta tradizio errepublikarren gainbehera hasi zen eta gerra zibilak enperadore berri baten altsamenduaren ohiko aurrekari bilakatu ziren.<ref>{{Erreferentzia|izena=Guglielmo|abizena=Ferrero|izenburua=The Greatness and Decline of Rome|argitaletxea=G.P. Putnam's Sons|hizkuntza=en|data=1909|url=https://books.google.es/books/about/The_Greatness_and_Decline_of_Rome.html?id=_TsTAAAAYAAJ&redir_esc=y|sartze-data=2019-01-14}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=Andrew|abizena=Hadfield|izenburua=Shakespeare and Republicanism|argitaletxea=Cambridge University Press|hizkuntza=en|abizena2=Hadfield|izena2=Professor of English Andrew|data=2005-07-21|url=https://books.google.es/books/about/Shakespeare_and_Republicanism.html?id=Ssm3UQYmsYIC&redir_esc=y|isbn=9780521816076|sartze-data=2019-01-14}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=Christopher B.|abizena=Gray|izenburua=The Philosophy of Law: An Encyclopedia|argitaletxea=Taylor & Francis|hizkuntza=en|data=1999|url=https://books.google.es/books/about/The_Philosophy_of_Law.html?id=symGBDPyd5YC&redir_esc=y|isbn=9780815313441|sartze-data=2019-01-14}}</ref>