Haitzuloaren alegoria: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t Autoritate kontrola jartzea
Assar (eztabaida | ekarpenak)
tNo edit summary
1. lerroa:
[[Fitxategi:Platon Cave Sanraedam 1604.jpg|thumb|450px]]
'''Haitzuloaren alegoria''' [[Platon]]ek [[Errepublika (Platon)|Errepublikako]] VII. liburuan gauzatutako azalpen [[alegoriko]] bat da, gizakiagizakiak ezagutzarekikoezagutzaren aurrean duen egoerarena. HonekinHarekin, Platonek bi munduen izatearen bere teoria azaltzenazaldu duzuen: alde batetik, mundu sentikorra dago (zentzumenen bidez ezagutzen duguna), eta bestetik, ideien mundua (arrazoimenaren bitartez lortzen dena).
 
Platonek bere mitoan zulo haitzulo leizetsu bat deskribitzendeskribatu duzuen; bertan jaiotzetik katez lotuta dauden gizaki batzuk daude, ihes egin ezinik, eta soilik hondoko horma ikus dezakete. Hauen atzean korridore bat dago, bertan su bat eta azkenean, haitzuloaren irteera, naturara emateniristeko bidea duena. Korridoretik hainbat pertsona ibiltzen diradabiltza, eta hauenhorien itzalak, suari esker, presoek ikusten duten horman isladatzenislatzen dira.
 
Mito honetanMitoan, gizakia presoekin identifikatua izango litzatekeda. Pertsonen itzalak eta proiektatzen diren gauzak, irudiak dira, hau da, gure zentzumenezzentzumenen bidez antzematen duguna eta erreala dela usten duguna (mundu sentikorra). Izadia, haitzuloaren kanpoan dagoena eta presoek ikusi ezin dutena, ideien mundua izango litzateke eta hauen artean, ideia maximo, Ongiaren Idea, eguzkia. Presoetako batek loturak askatzea eta haitzulotik ateratzea lortzen du, mundu erreala ezagutuz. Askatutako preso honen betebeharra besteak mundu errealera gidatzea izango da, filosofoaren sinboloa.
 
== Kanpo estekak ==