Arte: berrikuspenen arteko aldeak

'''Arte kontzeptuak hainbat jarduera hartzen ditu,''' eta jarduera horiek nolabait bereizteko, hainbat multzo egin ohi dira: arte operatiboak, arte sortzaileak, arte ederrak... Dena dela, '''zaila''' da oso '''artetzat hartzen diren jarduerak zehatz sailkatzea.''' Historian, hainbat filosofo eta artista aritu izan da horretan, baina ez da artea bera zer den definitzerik lortu, eta are gutxiago, arteen sailkapenik egiterik. Hala, [[XIX. mendea]] arte, aurkikuntza eta mugimendu handien mendea arte, ez zen eman egun arte kontzeptuaz ulertzen denaren definizioa, nahiz eta ordurako emanak ziren artearen hainbat teoria.

[[XIX. mendea]]ren hasieran ezagutza-jarduera moduan ikusi zuten artea erromantizismoaren jarraitzaileek, ezagupenerako bide gisa eta ez ekoizpen soilerako jarduera gisa. '''Artea ezagupenaren jarduera gorena da''', eta hedaduraz, magia. Artea magia gisa, hori da [[Novalis]]ek aldarrikatu zuena. Schellingek, bere aldetik, filosofiaren goi-mailako organotzat eman zuen artea, nahiz eta, gero, artea eta filosofia parekatu zituen. Parekotasun hori, [[Georg Wilhelm Friedrich Hegel|Hegelek]] baztertu eta filosofia baino beherago eraman zuen. [[Arthur Rimbaud|Rimbaudek]] eta Frantziako [[sinbolismo]]aren beste hainbat olerkarik magia gisa ikusi zuten artea, arrazoiaren mende ez zegoen eta alde horretatik jarduera askatzailea zen zerbait bezala. Mende hartan bertan, naturalistena izan zen artea ezagupen gisa aldarrikatu zuen mugimendua. Bigarren erdialdean, artea edertasunaren sortzaile eta edertasunerako hezitzaile gisa aldarrikatu zuen Ingalaterrako estetizismoak, gizakiaren teknologiarekiko mendekotasunaren eta ekonomia liberalaren askabide gisa. Ingalaterran sortua, hedatu egin zen ikuspegi hori, eta hainbat artista izan zituen jarraitzaile, batzuk pedagogiaren aldetik, politikaren bidetik besteak etab. abiatu zirelarik horren barruan.