Sistema eragile: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
No edit summary |
|||
9. lerroa:
''Kernela'' (nukleoa) oinarri duen sistema eragilearen helburuetako bat hardwarearen atzipena babestean, eta baliabideak ([[Prozesatzeko unitate zentral|prozesadorea]], [[Memoria (informatika)|memoria]], [[Disko gogor|disko gogorra]], komunikazioak eta [[Internet]]...) erabiltzaile eta [[Prozesu (informatika)|prozesuen]] artean modu egokian kudeatzean datza. Honek [[Programatzaile|programatzaileak]] laguntzen ditu, zeren eta honi esker ez dira arazo horietaz arduratu behar. Ondo funtzionatzeko konputagailu eta programagarri diren gailu guztiek sistema eragile bat daukate ([[Smartphone|telefono adimendunak]], DVD eta CD unitateak, PCak, ''[[Bideratzaile|routerrak]]'', [[Tableta (ordenagailua)|tabletak]] eta abar). Interfazeari begira, erabilpen pertsonalerako dispositiboetan interfaze grafikoa baten bidez kudeatzen dira. Zerbitzarietan eta bideratzaileetan (''router''rak) [[Komando interpretatzaile|komando interpretatzailea]] (komandoen bidez) edo web nabigatzaile bat erabiltzen da.
PCetako sistema eragile erabiliena [[Microsoft Windows]] da, munduko merkatuan nagusitasun handiarekin (%82,74), gero [[Apple Inc.|Apple]]-ko [[macOS]] (13,23%), eta oso atzean GNU/Linux (1,57%).<ref>{{
== Historia ==
114. lerroa:
=== 1990eko hamarkada ===
Mikrokernelen garapena bultzada handia izan du baina ez da heldu sistema komertzialetara. Horrela Mach 3 mikrokernelak interes handia piztu zuen, eta eragin handia izan zuen GNU Hurd eta Appleko sistemetan (MacOS eta iOS).
==== Garatutako sistema eragileak ====
121 ⟶ 122 lerroa:
{{nagusia|GNU/Linux}}
'''GNU/Linux''' Unixen bertsio libre eta hein batean hobetua da, [[POSIX]]en estandarrean oinarritutakoa, hasiera batean komando moduan lan egiten zuena. Gaur egun, leihoekin lan egiteko gai da, zerbitzari grafiko eta leiho - kudeatzaile batzuei ([[KDE]], [[GNOME]]) esker. Berriki, [[GNU/Linux]]ek aplikazio bat garatu du lehioak 3D ingurune batean bihurtzen dituena, [[Beryl]] eta [[Compiz]] izanik adibideak.
GNU/Linuxen banaketa asko existitzen dira (Debian, Fedora, Ubuntu, Slackware...), denak Linux [[Nukleo (informatika)|nukleo]] bera izanik. GNU/Linuxen ezaugarrien barruan garrantzitsuena web - nabegazioan birusak ezin erasotzea da; hau, sistemak inplementatua duen baimen - sistema baten ondorioz lor daiteke.
127 ⟶ 128 lerroa:
{{nagusia|Microsoft Windows}}
[['''Microsoft Windows'''|'''Microsoft Windows''']] MS-DOSen oinarritutako Microsoftek garatu eta saldutako sistema eragileen familia bat da. Windows ez zen inoiz izan ingurune grafikoko sistema eragile bat izan [[Windows 95]] arte. Windows 95 16 eta 32 bit arteko interfaze grafikoko sistema eragile bat da. 1995. urtean merkaturatu zen eta ikaragarrizko salmenta izan zuen. Windowsen serie hau [[Windows Me]] sistemarekin amaitu zen.
{{nagusia|Windows NT}}
156 ⟶ 157 lerroa:
==== Garatutako sistema eragileak ====
{{nagusia|OS X}}
| |||