Kometa: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
Etiketa: 2017 wikitestu editorearekin
Etiketa: 2017 wikitestu editorearekin
137. lerroa:
 
Euren orbita eliptikoen ondorioz askotan planeta erraldoietara hurbiltzen direnez gero, kometek beste perturbazio grabitazional batzuk izan ditzakete<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Comets {{!}} Astronomy 801: Planets, Stars, Galaxies, and the Universe|url=https://www.e-education.psu.edu/astro801/content/l11_p9.html|aldizkaria=www.e-education.psu.edu|sartze-data=2020-03-14}}</ref>. Aldi laburreko kometek euren afelioan planeta erraldoi baten [[ardatzerdi handi]]arekin bat etortzeko joera dute, JFCak horien artean talderik handiena direlarik. Argi dago Oorten hodeitik datozen kometek, sarri, euren orbitak planeta erraldoien grabitatearen eragin handia dutela, gertuko topaketa baten ondorioz. Jupiter perturbazio handienen iturria da, gainontzeko planeta guztiek elkarrekin baino masa gehiago duelako. Perturbazio horiek periodo luzeko kometak desbidera ditzakete aldi orbital laburragoetan<ref>{{Erreferentzia|abizena=Sagan, Carl, 1934-1996.|izenburua=Comet|argitaletxea=Headline|data=1997|url=https://www.worldcat.org/oclc/43139887|edizioa=Rev. and updated ed|isbn=0-7472-7664-1|pmc=43139887|sartze-data=2020-03-14}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=Theo|abizena=Koupelis|izenburua=In Quest of the Solar System|argitaletxea=Jones & Bartlett Publishers|hizkuntza=en|data=2010-02-04|url=https://books.google.com/books?id=w7E_uwj0Lc8C&pg=PA246|isbn=978-0-7637-9477-4|sartze-data=2020-03-14}}</ref>.
 
Bere ezaugarri orbitaletan oinarrituz, periodo laburreko kometak [[Zentauro (astronomia)|zentauroetan]] eta [[Kuiper gerrikoan]] edo [[disko sakabanatua]]n sortzen direla pentsatzen da -[[Neptunoz haraindiko objektu|Neptunoz haraindiko eskualdeko objektuz]] osatutako disko bat-, baina periodo luzeko kometen iturria [[Oorten hodei]] esferikoa dela pentsatzen da<ref>{{Erreferentzia|izena=J. H.|abizena=Oort|izenburua=The structure of the cloud of comets surrounding the Solar System and a hypothesis concerning its origin|orrialdeak=91–110|hizkuntza=en|data=1950-01|url=https://ui.adsabs.harvard.edu/abs/1950BAN....11...91O/abstract|aldizkaria=BAN|zenbakia=11|issn=0365-8910|sartze-data=2020-03-15}}</ref>. Uste denez, kometen antzeko gorputzez osatutako talde zabalak Eguzkiaren inguruan orbitatzen dute, orbita zirkularretan gutxi gorabehera urrun dauden eskualde horietan. Batzuetan, kanpoko planeten (Kuiper gerrikoko objektuen kasuan) edo gertuko izarren (Oorten hodeien objektuen kasuan) grabitate eraginak gorputz horietako bat orbita eliptiko batera jaurti dezake. Aldizkako kometen itzulera ez bezala, orbitak aurreko behaketen bidez ezarri daitezkeenak, mekanismo honen bidez etorriko diren kometa berrien agerpena asmatzea ezinezkoa da<ref>{{Erreferentzia|abizena=Hanslmeier, Arnold.|izenburua=Habitability and cosmic catastrophes|argitaletxea=Springer-Verlag|data=2009|url=https://www.worldcat.org/oclc/310335602|isbn=978-3-540-76945-3|pmc=310335602|sartze-data=2020-03-15}}</ref>. Eguzkiaren orbitara jaurtikitzen dituztenean, eta etengabe bertara eramanak direnean, materia tonak kentzen zaizkie kometei, eta horrek eragin handia du haien bizitzan; zenbat eta materia gehiago galdu, orduan eta laburragoa da haien bizitza<ref>{{Erreferentzia|izena=Jake|abizena=Rocheleau|izenburua=What is A Short Period Comet – Less than 200 Year Orbital Cycle|hizkuntza=en|data=2011-09-12|url=http://planetfacts.org/short-period-comet/|aldizkaria=Planet Facts|sartze-data=2020-03-15}}</ref>.
 
=== Periodo luzekoak ===