Munduko Osasun Erakundea: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
Sarrera eta historia |
Helburua eta funtzioak |
||
36. lerroa:
Osasunaren Mundu Batzarraren lehen bilera 1948ko uztailaren 24an amaitu zen, eta 5 milioi [[dolar]]<nowiki/>reko (orduan 1.250.000 [[libera esterlina]]) aurrekontua ziurtatu zen 1949. urterako. [[Andrija Stampar]] izan zen Batzarreko lehen presidentea, eta [[G. Brock Chisholm]] izendatu zuten OMEko zuzendari nagusi, plangintza-etapetan idazkari exekutibo gisa jardun ondoren. Lehenengo lehentasunak [[Paludismo|paludismoaren]], [[Tuberkulosi|tuberkulosia]]<nowiki/>ren eta [[Sexu-transmisiozko gaixotasun|sexu-transmisiozko infekzioen]] hedapena kontrolatzea eta amaren eta haurren osasuna, [[Nutrizio|nutrizioa]] eta [[ingurumen-higienea]] hobetzea izan ziren<ref>{{erreferentzia|hizkuntza=en|izena=|abizena=|urtea=|data=1947|izenburua=Chronicle of the WHO|url=https://web.archive.org/web/20070809031008/http://whqlibdoc.who.int/hist/chronicles/chronicle_1947.pdf|artxibo-url=|bilduma=|egunkaria=|aldizkaria=|lana=|liburukia=|zenbakia=|orrialdeak=|orrialdea=|non=|atala=|edizioa=|lekua=|argitaletxea=|editorea=|formatua=|isbn=|issn=|oclc=|pmid=|pmc=|bibcode=|doi=|sartze-data=}}</ref><ref>{{erreferentzia|hizkuntza=en|izena=|abizena=|urtea=|data=|izenburua=Origins of the WHO|url=https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1985854/|artxibo-url=|bilduma=|egunkaria=|aldizkaria=|lana=|liburukia=|zenbakia=|orrialdeak=|orrialdea=|non=|atala=|edizioa=|lekua=|argitaletxea=|editorea=|formatua=|isbn=|issn=|oclc=|pmid=|pmc=|bibcode=|doi=|sartze-data=}}</ref>.
== Helburua eta Funtzioak ==
MOEren [[Konstituzio]]<nowiki/>ak dio bere helburua "pertsona guztiek ahalik eta osasun maila gorena lortzea" dela.<ref name=":0">{{erreferentzia|hizkuntza=en|izena=|abizena=|urtea=|data=2006|izenburua=CONSTITUTION
OF THE WORLD HEALTH ORGANIZATION|url=https://www.who.int/governance/eb/who_constitution_en.pdf|artxibo-url=|bilduma=|egunkaria=|aldizkaria=|lana=|liburukia=|zenbakia=|orrialdeak=|orrialdea=|non=|atala=|edizioa=|lekua=|argitaletxea=|editorea=|formatua=|isbn=|issn=|oclc=|pmid=|pmc=|bibcode=|doi=|sartze-data=}}</ref> Hain zuzen, bere Konstituzioan zehaztutako funtzioen bidez betetzen du helburu hori:
* Nazioarteko osasun-lana zuzentzeko eta koordinatzeko agintaritza gisa jardutea.
* Nazio Batuekin, erakunde espezializatuekin, gobernuko osasun-administrazioekin, lanbide-taldeekin eta egokitzat jotzen den beste edozein erakunderekin lankidetza eraginkorra ezartzea eta mantentzea.
* Osasun zerbitzuak indartzeko laguntza ematea eskatzen duten gobernuei.
* Gobernuek eskatu edo onartu ondoren, behar den laguntza-tekniko eta larrialdikoa ematea.
* Nazio Batuek hala eskatuta, osasun zerbitzu eta instalazioak ematea talde bereziei, hala nola [[fideikomiso]]<nowiki/>an dauden lurraldeetako herriei.
* Behar diren administrazio eta teknika zerbitzuak ezartzea eta mantentzea, zerbitzu [[Epidemiologia|epidemiologikoak]] eta estatistikoak barne
* [[Epidemia|Gaixotasun epidemiko]]<nowiki/>ak desagerrarazteko lana sustatu eta bultzatzea.
* Beste erakunde espezializatu batzuekin lankidetzan, beharrezkoa denean, nutrizioa, etxebizitza, saneamendua, aisialdia, baldintza ekonomikoak edo lanekoak eta ingurumenaren higienearen beste alderdi batzun hobekuntza sustatzea.
* Osasunaren aurrerabidean lagunduko duten talde zientifiko eta profesionalen arteko lankidetza sustatzea.
* Konbentzioak, akordioak eta araudiak proposatzea, eta gomendioak egitea. <ref name=":0" />
[[2012]]<nowiki/>tik aurrera, MOEk honela definitu du osasun publikoan duen eginkizuna: Osasunerako kritikoak diren gaietan lidergoa ematea eta baterako ekintza behar duten elkarteetan parte hartzea; Ikerketa-agenda eratzea eta ezagutza baliotsuak sortzea, itzultzea eta zabaltzea; Arauak ezartzea eta horien aplikazioa sustatzea eta gainbegiratzea; Politika etikoen eta frogetan oinarritutakoen aukerak artikulatzea; Laguntza teknikoa ematea; eta Osasun-egoera zaintzea eta osasunaren joerak ebaluatzea.<ref>{{erreferentzia|hizkuntza=en|izena=|abizena=|urtea=|data=|izenburua=The role of WHO in public health|url=https://www.who.int/about/role/en/|artxibo-url=|bilduma=|egunkaria=|aldizkaria=|lana=|liburukia=|zenbakia=|orrialdeak=|orrialdea=|non=|atala=|edizioa=|lekua=|argitaletxea=|editorea=|formatua=|isbn=|issn=|oclc=|pmid=|pmc=|bibcode=|doi=|sartze-data=}}</ref>
== Erreferentziak ==
| |||