Nojud Ali: berrikuspenen arteko aldeak

'''Nojud Ali''' ({{lang-ar|نجود علي}}; [[1998]]<nowiki/>an jaioa) [[ezkontza]] behartuaren kontrako aktibista [[yemen]]darra da. 10 urterekin [[dibortzio]]a lortu zuen, haren herrialdearen tradizio tribalarekin hautsiz.<ref name="Daragahi2008">{{Cite weberreferentzia|url=http://articles.latimes.com/2008/jun/11/world/fg-childbride11}}</ref><ref name="Walt2009">{{Cite weberreferentzia|url=http://www.time.com/time/world/article/0,8599,1876652,00.html}}</ref> [[2008]]<nowiki/>ko azaroan, ''Glamour ''aldizkari femeninoak Ali eta bere abokatu Shada Nasser "Urteko Emakume" izendatu zituen.<ref name="Power2009">{{Cite weberreferentzia|url=http://www.yementimes.com/DefaultDET.aspx?i=1207&p=report&a=1}}</ref>

Shada Nasser, [[1964]]<nowiki/>an jaioa, [[Feminismo|feminista]] eta [[Giza eskubideak|giza eskubide]]<nowiki/>etan espezialista da. Oso goraipatua izan zen Aliren kasuan izandako parte-hartzeagatik.<ref name="Madabish2009">{{Cite weberreferentzia|url=http://www.aawsat.com/english/news.asp?section=3&id=16210}}</ref>

Nojud Alik 10 urte zituen gurasoek ezkonarazi zutenean, Faez Ali Thamer 30 urteko gizonarekin. Haren familia politikoak jipoitua eta senarrak [[Bortxaketa|bortxatua]], bere aitaren bigarren emaztearen gomendioari jarraituz, Alik 2008ko apirilaren 2an ihes egin zuen (ezkondu eta bi hilabetera), eta epaitegira joan zen dibortzioa eskatzera. Egun erdi zain egon eta gero, Mohammed Al-Għadha [[epaile]]<nowiki/>ak babeslekua lortu zion, eta Aliren aita eta senarra atxilotu zituen.<ref name="Loving2009">{{Cite weberreferentzia|url=http://www.nationalradio.com/0_VideoBeat_SEP_09.shtml}}</ref>

Epaiketaren ostean Ali bere familiaren etxera itzuli zen, Sanako aldirietan. 2008ko udazkenean ikasketei berrekin zion, abokatu bihurtzeko asmotan.<ref name="Mullins2009">{{Cite weberreferentzia|url=http://www.digitaljournal.com/article/278338}}</ref> [[2009]]<nowiki/>an bere memoriak argitaratu zituen "''Moi Nojoud, 10 ans, divorcée''"<ref>{{Erreferentzia|izena=Ali, Nojoud, 1998-|abizena=...|izenburua=Moi Nojoud, 10 ans, divorcée|argitaletxea=M. Lafon|data=DL 2009|url=https://www.worldcat.org/oclc/470868727|isbn=9782749909769|pmc=470868727|sartze-data=2018-10-22}}</ref> haren salmentarekin ikasketak ordaindu ahal izateko; ikasketok ez zituen erregularki jarraitu halere.<ref name="NewYorker">Hersh, Joshua (4 March 2010), [http://www.newyorker.com/online/blogs/newsdesk/2010/03/a-ten-year-olds-divorce-lawyer.html A TEN-YEAR-OLD’S DIVORCE LAWYER], ''The New Yorker,''. Consultado el 23 de noviembre de 2013.</ref> 2009ko martxoan Yemeneko autoritateek [[pasaporte]]<nowiki/>a kendu zioten, bere kasuarekin herrialdeak nazioartean hartzen ari zen ospe txarrarengatik; hori zela eta, Ali ezin izan zen [[Viena]]<nowiki/>ra joan Urteko Emakumearen saria jasotzera. Era berean, komunikabideetan zalantzan jartzen hasi zen ea liburuaren salmentako etekinak familiarengana heltzen ote ziren.<ref name="profil2009">{{Cite weberreferentzia|url=http://www.profil.at/articles/0911/560/236390/kleine-frau-jemenitin-nojoud-ali-sanaa}}</ref> 2009an, Yemengo Legebiltzarrak ezkontzeko adin legala 17 urtera jaso zuen, neska zein mutilentzat, eta ezkontza hitzarmena epaile batek izenpetzeko baldintza.<ref name=":0">{{Erreferentzia|izenburua=‘Nojud naiz, 10 urte eta dibortziatuta’ liburua itzuli eta aurkeztu du Carmen Gisasola markina-xemeindarrak|hizkuntza=eu|url=http://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2018/10/11/nojud-naiz-10-urte-eta-dibortziatuta-liburua-itzuli-eta-aurkeztu-du-carmen-gisasola-markina-xemeindarrak/|aldizkaria=lea-artibaietamutriku.hitza.eus|sartze-data=2018-10-22}}</ref>

[[2010]]<nowiki/>ean, Aliren familia bi pisutako etxe berrira aldatu zen, [[frantziar]] editorearen laguntzaz erosia; etxeko beheko solairuan ultramarino denda jarri zuten. Sasoi horretan, Ali eta ahizpa gaztea eskola pribatu baten ikasten ari ziren.<ref name="NewYorker">Hersh, Joshua (4 March 2010), [http://www.newyorker.com/online/blogs/newsdesk/2010/03/a-ten-year-olds-divorce-lawyer.html A TEN-YEAR-OLD’S DIVORCE LAWYER], ''The New Yorker,''. Consultado el 23 de noviembre de 2013.</ref> Yemengo legeak Aliri zuzenean ordaintzea debekatzen zietenez, editoreek aitari hilean mila dolar ordaintzea adostu zuten, Alik hamazortzi urte bete arte, dirua bere ongizatean eta hezkuntzarako erabiltzeko baldintzapean.<ref name="Guardian20130312">{{Cite weberreferentzia|url=http://www.theguardian.com/world/2013/mar/12/child-bride-father-cash-spend}}</ref>

[[Ingeles]]<nowiki/>ezko bertsioa 2010ean argitaratu zen. ''[[The New York Times]]'' egunkariko Nicholas Kristofek liburua goraipatu zuen, [[terrorismo]]<nowiki/>a ([[poligamia]] eta haur-ezkontzarekin lotuz) borrokatzeko balio zuela iritzita.<ref name="Kristof2010">{{Erreferentzia|url=http://www.nytimes.com/2010/03/04/opinion/04kristof.html|accessdate=23 de noviembre de 2013|first=Nicholas|last=Kristof|title=Divorced Before Puberty|publisher=New York Times}}</ref> Aliren kasuari emandako publizitateak beste zenbait haur-ezkontza balioeztatzeko balio izan zuela uste da; horien artean, [[Saudi Arabia]]<nowiki/>ko 8 urteko neskato batena 2009an, hamahiru mila dolarren truke aitak ezkontzera behartua.<ref>{{Cite news|url=http://www.usatoday.com/news/world/2009-04-30-saudi-arabia_N.htm}}</ref><ref name="BBCNews24Aug2008">{{Cite weberreferentzia|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/middle_east/7579616.stm}}</ref><ref name="BBCNews30Apr2009">{{Cite weberreferentzia|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/middle_east/8026545.stm}}</ref> [[2013]] urtean aitak etxetik bota zuen Nojud Ali, eta bere ahizpa txikia ezkonarazi nahi izan zuen. Orduan jakin zuen Nojud Alik aitak berari buruzko liburuarekin ateratako diru guztia xahutu zuela.<ref name=":0" />