Abiadura angeluar: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t Robota: Aldaketa kosmetikoak
t Robota: Testu aldaketa automatikoa (-Cite web +erreferentzia)
14. lerroa:
 
 
Aldiune bakoitzean partikularen <math>A(t)</math> [[posizio]]a definitzeko, nahikoa da <math>s</math> [[Arku (argipena)|arkua]]<nowiki/>ren [[luzera]] ematea, eta horren balioa lortzeko, kontuan har dezakegu hasierako <math>A_0</math> puntutik erradioak ekorturiko <math>\theta</math> angelua. Honelaxe kalkulatzen da arkuaren luzera:<math display="block">s=R\theta.</math>Zer esanik ez, adierazpen horretan <math>\theta</math> angelua [[erradian]]<nowiki/>etan eman behar da, eta ez [[Gradu sexagesimal|gradu]]<nowiki/>tan. Gauzak horrela, abiaduraren modulua era honetan lortuko da:<math display="block">v=\frac {\text{d}s}{\text{d}t}= \frac {\text{d}(R\theta)}{\text{d}t}=R\frac {\text{d}\theta}{\text{d}t}.</math>Hain zuzen ere, definizioz, hauxe da abiadura angeluarraren modulua:<math display="block">\boldsymbol \omega \equiv \frac {\text {d}\theta} {\text {d}t},</math>alegia, ''angeluaren denborarekiko deribatua''; izan ere, deribatu denborala denez, ''abiadura'' izena du, eta angeluarena denez, ''angeluar'' adjektiboa hartzen du. Horren arabera, higidura zirkularraren kasuan, erlazio hau dago abiadura linealaren (abiaduraren modulua) eta abiadura angeluarraren moduluaren artean:<ref>{{Cite weberreferentzia|url=https://www.youtube.com/watch?v=17ABwb93Q58|izenburua=Cinemática 3D: Velocidad Angular y Lineal|sartze-data=27-04-2019|egunkaria=|aldizkaria=|abizena=|izena=|egile-lotura=|data=|hizkuntza=es|formatua=bideoa}}</ref><ref>{{Cite weberreferentzia|url=https://www.youtube.com/watch?v=qiO4uf3Ql1I|izenburua=cinématique / V-2 vitesse linéaire et angulaire d'une nacelle|sartze-data=28-04-2019|egunkaria=|aldizkaria=|abizena=|izena=|egile-lotura=|hizkuntza=fr|formatua=bideoa}}</ref><math display="block">v=R \omega.</math>Bestalde, definiziotik bertatik ondoriozta daitekeenez, hauxe da abiadura angeluarraren osaera dimentsionala:<math display="block">[\omega]=\left [ \frac{v}{R} \right ]=\frac {\text{L} \cdot \text {T}^{-1}} {\text {L}} = \text {T}^{-1}.</math>[[Fitxategi:Higidura zirkularra espazioan.png|thumb|Espazioan ''p'' planoko higidura zirkularra grafikoki adieraztean, eskuin-eskuaren erregelak erakutsiko digu abiadura angeluar bektoreari dagokion noranzkoa.|alt=|300x300px]]
=== Abiadura angeluar bektore'''a''' ===
Bigarren pauso batean, planoko higidura zirkular hori espazioan aztertuko dugu, hiru dimentsiotan. Alboko irudian ikus daitekeenez, higidura zirkular uniformea <math>\pi</math> plano horizontalean gertatzen da, eta espazioan biraketa-ardatz bat kontsidera dezakegu, <math>Oz</math> ardatz bertikala izango dena. Ardatz horren norabidea duen <math>\boldsymbol \omega</math> bektoreaz adieraziko dugu plano horretan ardatz horren inguruan higidura zirkularra egiten ari den partikularen abiadura angeluarra.