Trebiñu (barrendegia): berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t Autoritate kontrola jartzea
tNo edit summary
14. lerroa:
}}</ref> [[Burgosko probintzia]]ren ([[Gaztela eta Leon]]) [[barrendegi]]a da, ikuspuntu geografiko eta kulturaletik [[Araba]]ko parte dena. [[Gasteiz]]tik 15 kilometro hegoaldera dago, eta 279,58 [[kilometro koadro|kilometro karratuko]] hedadura du.<ref>Espainiako Estatistika Institutuaren datuak erabiliz lortutako lur eremua ([http://www.ine.es/jaxi/tabla.do?path=/t43/a011/a1998/densidad/a2010/l0/&file=t10043.px&type=pcaxis&L=0 datu base honetako datuetatik], ''Condado de Treviño + Puebla de Arganzón (La)'' batura eginda).</ref> Iparraldean [[Gasteizko mendiak (mendilerroa)|Gasteiz mendiek]] eta hegoaldean [[Toloño mendilerroa]]k mugatzen dute lurraldea.
 
Barrendegia bi udalerrik osatzen dute: [[Trebiñu]] (260,71 km²)<ref name=INE>[http://www.ine.es/jaxi/tabla.do?path=/t43/a011/a1998/densidad/a2010/l0/&file=t10043.px&type=pcaxis&L=0 Espainiako Estatistika Institutuaren (INE) datu basean] ageri den hedadura.</ref> eta [[ArgantzunArgantzon]] (18,87 km²).<ref name=INE/> Bertako biztanleek hainbatean eskatu dute lurraldea Arabari batzea.<ref>Ortiz de Orruño, José María (1999) ''Treviño. Breve historia de un contencioso secular''. Arabako Foru Aldundia, Kultura Saila</ref>
 
[[Fitxategi:Alava y Treviño - Mapa municipal.svg|300px|right|thumb|Trebiñuko barrendegia, urdinez, Araba erdian.]]
21. lerroa:
 
== Herriak ==
'''[[Trebiñu]]''' eta '''[[ArgantzunArgantzon]]'''go udalerrien barnean hainbat herri dago. Gehien-gehienak Trebiñuko udalerriari dagozkio:
 
<div style="font-size:100%; -moz-column-count:2; column-count:2;">
75. lerroa:
* [[Zurbitu]]
 
ArgantzungoArgantzongo udalerria:
* [[ArgantzunArgantzon]]
* [[Billa Oka]]
</div>
103. lerroa:
 
== Hizkuntzak ==
[[Fitxategi:Kartelak_argantzunen_2019.jpg|thumb|300px|Udal informazioa eskaintzen duten kartel elebidunak, ArgantzunenArgantzonen.]]
[[Euskara]]zko aztarnak nabarmenak dira eskualde osoko [[toponimia]]n, inguruko [[Araba]]ko udalerrietan bezala.
 
Euskara XVII. eta XVIII. mendeetan galdu zen barrendegian, Arabako inguruko herrietan bezala.<ref>González de Viñaspre, Roberto (2007) ''Trebiño. Claves para un contencioso inacabado'', p. 26</ref> Artean, XIX. mendearen hasieran, Euskal Herria gerra giroan murgilduta zegoela, [[ArgantzunArgantzon]]en euskara erabiltzen bide zen, mapa batean ageri denez.<ref>[http://www.ehu.eus/ojs/index.php/ASJU/article/viewFile/9438/8668 ''Euskararen mugak hego aldean 1807.ean: Eugene Coquebert de Montbret-en artxiboetan gelditu dokumentuak'', 4. orrialdea]</ref>
 
XXI. mendean euskara berreskuratzen ari dira trebiñarrak, batez ere bertako biztanleek hura berreskuratzeko duten interesagatik. Trebiñarren %&nbsp;39 oso interesatuta daude euskaran, eta %&nbsp;23k interes pixka bat dute.<ref>[http://www.euskara.euskadi.net/r59-738/eu/contenidos/informacion/argitalpenak/eu_6092/adjuntos/trebinu.pdf Trebiñuko enklabea. Azterketa soziolinguistikoa. 2012, 41. orrialdea]</ref> Elebitasuna hiru modutara handitu da: %&nbsp;60k eskolan ikasi dute euskara, %&nbsp;21ek bere kabuz ikasi dute, eta %&nbsp;19k etxean ikasi dute, ama hizkuntza gisa. Kontuan izan behar da barrendegiko gazte gehienek [[D eredua]]n ikasten dutela Arabako ikastetxeetan, eta barrendegian bertan badagoela ikastola bat, Argantzon Ikastola.