Kulak: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t Autoritate kontrola jartzea
tNo edit summary
1. lerroa:
'''Kulakak''' ({{lang-ru|кула́к|kulak}}, {{IPA|kʊˈlak}} ahoskatua, «ukabila», hedaduraz «zekena»; {{lang-uk|куркуль|kurkul}}), [[Errusiar Inperioa]]ren azkenalditik eta [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna|Sobietar Batasunaren]] hastapenetarainoko garaian, aberastasun handi samarra zuten [[nekazaritza|nekazarien]] kategoria bat izan ziren. Errusiar Inperioaren azken urteetan sortuak, 1906. urtean [[Piotr Stolipin|Stolipinen]] erreformaren ondorioz zenbait errusiar [[nekazaritza|nekazari]] lur arlo ertainen jabe egin ziren; horiei ''kulak'' esaten zitzaien. [[NEP]]aren sasoian garatu ziren batez ere, eta [[Iosif Stalin|Stalinek]] bultzatutako lur [[kolektibizazio (argipena)|kolektibizazioarekinkolektibizazioaren]] ondorioz talde antolatu gisa desagertu ziren.
 
[[Leninismo|Marxismo-leninismoaren]] lehenengo urteetan oso txarto ikusiak izan ziren, baina geroago, [[Vladimir Lenin|Leninek]] bere lehenengo ideiak moderatuapaldu zituen. Stalinen gidaritzapean, 1929-1933. urteen artean kulaken aurkako hainbat ekintza egin zituzten. Hasiera batean lur horien kolektibizazioa lortu nahi zen., eta Honekinhonekin batera bertako lurralde batzuk industrializatu eta ekoizpena handitu nahi zen. Azkenean gobernuko buruzagiek lurjabe horien eta [[erresistentzia (argipena)|erresistentzia]] aktiboa egin zutenen kontrako sarraskiak egin zituzten. Besteak beste, lapurreta, hilketa eta [[lan esparru]] edo [[Gulag|''gulag'']]etara bidali zituzten hainbat lurjabe eta beraienhaien [[familia|sendiak]].
 
Gulageko''Gulag''etako lan esparruetara bidalitako kulaken''kulak''en inguruko gizon emakume kopurua milioi bat eta bi milioi tartekoa dela uste da. Bertan laurehun mila bat lagun hil zirela uste da.
 
''Kulak'' hitza Sobietar Batasunean iraintzat erabiltzen zen.
 
{{zuzendu|zatia=Hemendik aurrera, artikulu}}
== Nekazaritzaren kolektibizazioa ==
 
Hona hemen Lucianik idatzitakoa kulakei''kulak'' delakoei buruz, gaur egun historiagile gehienak ontzat ematen duten adibide bat moduan:
 
"Stalinek 1928an erabaki zuen kulak deritzona (nekazari maila) deuseztatzea eta nekazari pobre eta erdi mailakoak kolektibizatzea. Kulak horiek aurre egin zioten eta borroka latza gertatu zen. 1929-1930eko neguan, mundu ezagunaren seirenak benetako gerra zibila jasan zuen. Ehunka mila familiari ondasunak kendu zizkieten eta iparraldera erbesteratu zituzten.
 
Herrietan, han geratutakoak [[kolkhoz|''kolkhoz'']] deritzenetan batu ziren, baina aurretik [[abere]]ak hil zituzten baserri kolektiboei ez ematearren. Esperientzia [[komunismo|komunista]] horrek ez zuen ia ezertarako balio izan, kolkhoz horietara beharturik baitzihoazen, hainbateko presio ekonomiko eta administratiboak derrigorturik.
 
Zalantzarik nabarituz gero, tropa bidaltzen zuen hara, nahasleekin batera. Ehunka matxinada piztu zen, larrienak KauskasoKaukaso eta Siberian (...).
 
Gaur egun, nekazari familianfamilien %60 baino gehiago kolkhozetan''kolkhoz''etan bilduta daude; lurrik emankorrenetan, Kouban aldean esaterako, ez dago beste banakako esplotaziorik. ''Kolkhoz'' gehienei ''aertel'' esaten zaie, hau da, produkzio bide bakarren elkarteak dira: lana, [[tresna|lanabesak]], lanerako abereak eta eskulana bateratu egiten dira eta familia bakoitzak bere etxea eta esparrua gorde ditu."
 
Georges Luciani, "Six ans à Moscou" Paris, 1937.