ABBA: berrikuspenen arteko aldeak

ABBA taldea Benny Andersson, Anni-Frid «Frida» Lyngstad, Björn Ulvaeus eta Agnetha Fältskogek osatu zuten. Taldearen izena taldekideen izenen lehenen letrak konbinatuz sortu zuten (Agnetha, Björn, Benny, Anni-Frid). Laukotea 1972an sortu zen Stockholmen, baina 1974 ko [[Eurovision Abesti Lehiaketa]]<nowiki/>n ''[[Waterloo (abestia)|Waterloo]]'' kantuarekin izan zuten arrakastari esker hasi zen taldea famatua egiten. Handik aurrera nazioarteko arrakasta lortu zuten melodia gogoraerrazekin, letra simpleekin eta beren berezko soinuarekin, emakumeen ahots harmoniak eta [[wall of sound|''wall of sound'']] delakoa (Phil Sektor produktoreak sorturiko musika efektua) ezaugarri zituztela. Bjorn eta Agnetha taldearen eraketa baino lehen ezkondu ziren; Benny eta Frida, ordea, 1978an ezkondu ziren. Laurak abeslariak ziren bitartean beraien familiez ere arduratzen ziren. Grabazioek eragin izugarria izan zuten musika merkatuan eta [[Universal Music Group]] diskoetxeko talde arrakastatsuenetako bat bihurtu ziren. 70eko hamarkadan album gehien saldu zituen taldea izan zen.

Fridak Björn 1963an ezagutu zuen, talentu lehiaketa batean, eta Agnetha berriz, telebista saio batean 1968. urte hasieran. 1969ko Martxoanmartxoan, Agnethak Björn ezagutu zuen eta berriz elkartu ziren telebista saio batean; beranduago bikote bihurtu ziren. Urte hartako maiatzaren 1ean, Fridak 1969ko Melodifestivalen-en parte hartu zuen, bertan Benny ezagutuz. Aste batzuk geroago kontzertu batean berriz elkartu ziren, laster ezkon-hitza emanez, baina 1978. urtera arte ez ziren ezkondu. ''The Hep Stars'' eta ''The Hotennany Singers-ak'' taldeak desegin egin ziren 1960ko hamarkadaren amaieran; Benny lehengoko taldekidea zen eta Björn berriz bigarrenekoa. Beraz, Björn eta Benny elkarrekin beren lehenengo diskoa grabatzen hasi ziren, Lycka izenekoa; bertan urteetan zehar egindako konposizioak jaso zituzten. Album horretan, Agnetha eta Fridak parte hartu zuten abesti batzuei ahotsa jarriz.

1970ko apirilean, laurak Txipren[[Zipre|Zipren]] izan ziren oporretan eta dibertsioz, kantatzen hasi ziren. Azkenean entretenimendu modura hasitakoa, aurkezpen inprobisatu batean amaitu zen, ONU-ko soldaduen aurrean. Hori izan zen laster ABBA taldekoak izango ziren kideen lehen aurkezpena. 1970ko irailean kaleratu zen Lycka albuma, baina Björn eta Benny-ren izenean bakarrik. Abian jartzeko, «''Det kan ingen doktor hjälpa»'' eta «''Tänk om jorden vore ung»'' singelak kaleratu ziren, Agnetha eta Fridak abestuak, arrakasta pixka bat lortuz. Azkenik, 1970ko azaroaren 1an, laurek Gotemburgon[[Göteborg|Göteborgen]], Festfolk izeneko kabaret ikuskizun bat aurkeztu zuten - (Suediar hizkuntzan hitz joko bat da, “pertsonen festa” edo “bikote lanpetuak” esan nahi duena). Beste kanta batzuekin batera, laukoteak Björn eta Benny-renBennyren albumeko arrakastak kantatu zituzten. Ikuskizunak ez zuen publikoaren arreta erakarri, eta, Suedian bira labur bat egin ondoren, lauek, berriro beren banakako proiektuetan kontzentratzea erabaki zuten.

''Lycka'' albuma atera eta geroxeago, Agnethak bere laugarren diskoa atera zuen "''När en vacker tanke blir en sång"'' eta Björn-ekin ezkondu zen 1971ko uztailaren 6ean, Suediako prentsaren ustez «urteko ezkontza» izan zena. Agnetha, Björn eta Benny uda horretan hasi ziren elkarrekin aurkeztenemanaldiak egiten, hainbat kontzertu eta telebista programetan batera agertuz. Bitartean, Fridak bere estudioko lehen diskoa, "Frida" izenekoa, kaleratu zuen 1971ko martxoan eta kritika onak lortu zituen. Stig Andersonek esan zuen Benny eta Björn arrakastatsuak bihurtuko zirela: «Noizbait dueto horrek kanta bat idatziko du eta hurrengo arrakasta mundiala bihurtuko da.» iragarri zuen. Stig-ek Benny eta Björn kanta bat idaztera animatu zituen, 1971ko [[Eurovision Abesti Lehiaketa]]<nowiki/>rako, hau da, Melodifestivalen Suediar hautaketarako. Bi kanta proposatu zituzten «''Det kan Ingen Doktor Hjälpa»'' eta «''Välkommen Till Världen»'', baina ez ziren ez bata ez bestea onartuak izan . Benny eta Björn 1972-ko1972ko Melodifestivalenera aurkeztu ziren abesti berri batekin «''Säg det med en sång»'' abeslaria Lena Anderson zutela. Kanta hirugarren postuan geratu zen, eta Suedian izugarrizko arrakasta lortuz,lortu zuen. Stig Anderson konbentzituta utzi zuten bide honean zihoaztela.

Hala ere, arrakasta internazionalaren lehen seinaleak ezustezezustean iritsi ziren, Björn eta BennyBennyren ren abesti sinplea «''She is my kind of girl»'' abesti sinplea CBS records-ek Japonian erakutsi zuenean Japonian, 1972an, bi horiei famaOriconeko emanezzerrendetan Oriconfama eko listetanemanez. Japonian argitaratu ziren beste bi single, «''Merry-Go-Round»'' eta «''Love Has Its Ways»'' baina arrakasta errepikatu gabe. Hala ere, «''She's My Kind of Girl»'' enkantuaren arrakastak Tokyoko Yamaha festibalean Suedia errepresentatzekoordezkatzeko aukera segurtatu zien. Urte horretan, azaroan, Björn eta Benny -kBennyk [[Japonia|Japoniara]] bidaiatu zuten beren bikoteekin, eta beraiezhaiek lagunduta," ''Santa Rosa"'' interpretatu zuten, baina abestiak ez zuen saririk lortu.

Björn eta Benny-kBennyk konposizioak egiten jarraitu zuten eta ahots moldaketa eta soinu berriak esperimentatzen. Azkenik, 1972ko martxoaren 29an, taldeko lau kideek «''People Need Love»'' izeneko kanta bat egin zuten, bertan emakumeek gehiago kantatzen zuten, horrela pixkanaka beraien ahotsak garrantzia hartzen joan ziren. Denak soinu berri horrekin entusiasmatu egin ziren eta Stig-ekStigek hori sinple bezala zabaldu zuen 1972an. Kantua listetanzerrendetan 17. izatera iritsi zen. Ameriketan arrakasta izan zuen «''people need love»'' abestiak, baina Stig-en ustez, momentu horretan zuten diskografia txikiegia zen eta ez zeuzkan baliabidebehar adina baliabide arrakasta hori zabaltzeko. Berak zioen beste diskografia batekin askoz arrakasta handiagoa lortu izangolortuko zutelazuketela Ameriketan.

1972ko Apirilaren 30ean lehen aldiz atera zen talde a telebistan [[vi i femman]] telesail SuediarrenSuediarrean «''people need love»'' abesten. Arrakasta izan zutenez, lauek beraien lehen albuma batera grabatzea erabaki zuten, nahiz eta talde bat osatzea ez izan beraien lehentasuna. Grabaketa saioak 1970 eko irailaren 26ean hasi ziren eta urriak 25 -erako25erako dagoeneko kantu pare batzuk amaituta zituzten. Kantu jakin batek «''Nina, Pretty Ballerina»'' bi neskak zituen protagonista bezala eta bertan bien ahotsen armonia agertzen zen, horrek beren talentuaren kalitatea adierazten zuen. Urrian, «''he is your brother»kanta'' kantua kaleratu zuten, nahiz eta salmenta merkatuan huts egin, lehen postuetan kokatu zen irrati grafikoetan. Agnetha eta Björn-ekBjörnek beren lehen alaba, lindaLinda, izan zuten 1973ko otsailakotsailaren 23 an23an. Aurretik, Agnetharen haurdunaldiak hainbat arazo sortu zizkien beraien lehen singelaren aurkezpenetan. Alemania eta Austriako taldearen lehen aurkezpenetan, Agnetha Inger Brundin-engatikBrundinek, (Frida-ren lagun bat)batek, izanordeztu zen ordezkatuazuen.

Grabazio saioak jarraitu bitartean, laukoteko kide batzukbatzuek banakako proiektuekin jarraitu zuten. Fridak Stockholmen jarraitu zuen hainbat kabaret ikuskizun eszeniko egiten 1973 arte. Urte horretan bertan, Agnethak Maria Magdalena antzeztu zuen jesukristo superstar musikalean, eta hainbat kritika on jasotzenjaso zituen. Björn-ekBjörnek noizean behin The Hootenanny Singers-ekin taldearekin jarraitu zuen lan egiten 1974-ko1974ko uda arte. Stig taldeak -Stigek, orain beretaldearen ordezkariaordezkari zenak, Melodifestivalen-erako erabaki zuentaldeak beste saiakera bat egitea Melodifestivalen-erakoerabaki zuen, oraingoan ''Ring-Ring'' kantarekin. Soinu grabazioak Michael B. Tretow ingenieroarekiningeniariarekin egin ziren. Honek, aurretik ''wall of sound-a'' teknika erabilia zuen, hau izan zen ABBA taldearen musika-ekoizpen teknika karakte ristikoakarakteristikoa. ''Wall of sound-a'' delakoa honetan zetzan: Soinu bat zinta maisu batean grabatu, eta ondoren, zinta horren kopia bat baino gehiago sortuzsortu eta milisengundo batzuen tarteaz erreproduzitu, beraz, entzuten diren elementu kopurua bikoiztu egiten dira, eta horrela, soinu argiago eta fuerteagoozenago bat lortzen da.

Aurreko urteetan bezala, Björn, Benny eta Stig-ek Melodifestivala eta Eurovisio lehiaketak erabili nahi zituzten taldearen musika negozioa egiteko modu bat bezala. 1973 bukaeran, hirurak Sveriges telebista programan gonbidatuak izan ziren 1974ko Eurovisiorako kantua aukeratzeko. Taldea orain Erresuma batuko glam rock estiloarekin zegoen inpiratuainspiratua eta ''[[Waterloo (abestia)|Waterloo]]'' abestia, Michael B. -renBren ''wall of sound'' tekinkazteknikaz arreglaturikoa, aukeratu zuten. Otsailaren 9an, ABBA-kABBAk Melodifestibala irabazi zuen, 302 punturekin, inoiz izandako puntuaziorik handiena lehiaketa horretan. Abesti irabazlea SuediarrezSuedieraz eta ingelesez izan zen kaleratua, Suediako listetan lehenengo postuan jarriz. Martxoan, bigarren diskoa (Waterloo) kaleratu zuten ''[[Waterloo (abestia)|Waterloo]]'' abestiarekin eta baita «''Honey, honey»'' eta «''Hasta mañana»'' kantuekin.

1974-ko1974ko ApirilakApirilaren 6ean6an, ''[[Waterloo (abestia)|Waterloo]]'' kantak Suedia irudikatu zuen Eurovisioko XIX edizioan, [[Brighton domo-anDomo|Brighton Domoan]], Erresuma batuan ospatua. Aurkezpenean, ABBA-ko kideek, Svvenkek diseinaturiko jantzi deigarriak zeramatzaten eta Sven-Olof Walldoff orkestrako zuzendaria Napoleon Bonapartez mozorrotu zen. Bozkaketa amaitu eta gero, kanak 24 puntu irabazi zituen (Gigliola ItaliakoCinquetti abestiakitaliarrak «eginiko ''Si»'' abestiak baino 6 puntu gehiago, Gigliola Cinquetti egina.) Suediari bere lehen garaipena emanez eta ABBA taldeari arrakasta internazionala emanez.

1974-ko azaroan beraien lehen girabira egin zuten Europatik, gehienbat Alemanian, Danimarkan eta Austrian agertuz; gira hau ez zen oso arrakastatsua izan, Eskandinaviatik kanpora oso ezagunak ez zirelako.1975-eko 1975eko urtarrilean, ordea, beste tour honen bigarren zatia egin zuten eskandinaviatik, eta gira hau justu kontrakoa izan zen, eta gira honek publikoaren eta prentsaren arreta gehiago erakarri zuen. Laukotea zazpi data ezberdinetan agertu zen eta kontzertuak oso arrakastatsuak izan ziren, Suizako kontzertuarekin amaituz.

Gira eta gero ABBAk hurrengo bi hilabeteak bere hurrengo diskoan lan egiten jardun zuen, ABBA izenekoan, bere hirugarren diskoa zena, eta. diskoDisko hau 1975-eko1975eko apirilean kaleratu zen. Europako hainbat telebista programei esker promozioko kanpaina bat egin eta gero, ABBA beste kontzertu bat emateko prestatu zen. 1975-eko1975eko udan hiru astez zehar gira txiki bat egin zuten Suizatik, berez lehengo urterako plana zena, baina betan behera utzi zutelazutena Eurovisioneko arrakastarengatik. Gira honek 500 000 koroa baino gehiago biltzea lortu zuen.

1975eko ekainean, berentaldearen abesti''SOS'' “SOS”-ekabestiak seigarren postua lortu zuen Erresuma Batuan. Estatu Batuetan, berriz, hamargarren eta hamabostgarren postuetan geratu ziren, etabaina Mexikon lehenengo postua lortu zuten. 1976ean beren laugarren albumarekin hasi ziren, hau bukatua izango ote zen jakin gabe; gainera, taldekide bakoitzak taldeaz aparte beste proiektu batzuk zituztenere bazituen.

===Australiako harrera====

1975ko abuztuan, ABBAkoABBAren bideoek interes handia sortu zuten Australian eta Zeelanda Berrian. Herrialde horietan edukitako arrakastak influentzia asko eduki zuen Europako beste diskografiketan. “Mamma''Mamma Mia”Mia'' abestia lehenengo postura iritsi zen Erresuma Batuan 1976ko hasieran, eta lehenengo hamar postuetan agertu zen Europako beste hainbat musika-zerrendetan.

1976 urtearen hasieran, beste herrialdeetan arrakasta lortzen zuen bitartean, Estatu Batuetan ez zuen hainbesteko arrakastaarrakastarik lortu. Izan ere, ABBAk 1976 urteko zatirik handiena bere album berria lantzen eman zuen.

Bere album berria 1976ko uda baino lehen kaleratzea pentsatua bazuten ere, taldearen etengabeko bidaiek eragotzi egin zuten eta albuma ez zen urrira arte kaleratu. Bere album berriko lehen abestia, “Dancing''Dancing Queen”Queen'', Carlos[[Carl XVI.a Gustaf Suediakoa|Carl XVI.]] erregearen ezkontzan kaleratu zuten. Abesti hau arrakasta bat izanbihurtu zen, eta 1976an 3 milioi kopia baino gehiago saldu zituen. “Dancing''Dancing Queen”Queen'' ABBA taldearen abestiaabesti ezagunena bihurtu zen.

1977ko urtarrilean, ABBAko taldekideak famatuak ziren jada mundu osoan. Urte horretan, Arrival diskoa [[Brit Awards]] sarietan nominatua izan zen, urteko album internazional onena bezala. Urte gorretanorretan bertan, urtarrilaren 28an, ABBAk Europatik eta Australiatik gira bat egin zuen, beren albumetako abestirik arrakastatsuenak abestuz.

Polar Music konpainiak ABBA: The Movie pelikula kaleratu zuen, ABBAren kontzeruakontzertua eta bertako xehetasunak kontatuz.

Beren seigarren albumaren grabaketak luzeagoak eta zailagoak bihurtu ziren, abesti asko oraindik kaleratu gabeak izan zirelako. 1978ko amaierara, [[Musica para Unicef]] proiektuan parte hartzeko “Chiquitita”''Chiquitita'' abestia sortu zuten, eta abesti hau hurrengo asteetan kaleratu zen. Taldea jadanik aldatuta zegoen: Benny eta Frida ezkondu egin ziren, eta Agnetha eta Björn berriz, dibortziatu. Taldearen seigarren albuma, ''Voulez-Vous'', 1979ko apirilean kaleratu zen, eta albumaren aldi berean, laukoteak “Does''Does your mother know?”'' abestia kaleratu zuen, beren azken abestia Björn bakarlaria zena, eta Japonen eta Europan oso ezaguna bihurtu zen “Gimme''Gimme! Gimme! Gimme! (A man after midnight)”'' abestia. 1979. urtean gira bat egin zuten mundu osotikosoan zehar.

Giratik etorri ondoren kaleratu zuten lehen abestia “The''The Winner Takes It All”All'', eta azaroaren amaieran kaleratu zuten beren zazpigarren diskoa, ''Super Trouper''. 1981eko urtarrilean Björn Lena Källersjörekin ezkondu zen. Hala ere, taldeanTaldean desberdinatsun asko zeuden, eta otsailaren amaieran Frida eta Benny dibortziatu egin ziren. Bennyk beste emakume bat ezagutu zuen, Mona Nörklit, eta berarekin ezkondukoezkondu zen urte horretako Azaroanazaroan.

Apirilaren amaieran, kontzertu txiki bat eman zuten eta beren hurrengo albumean sartuko zituzten beste bi abesti abestu zituzten, “Slipping''Slipping Through My Fingers”Fingers'' eta “Two''Two For The Price Of One”One''. Azken abesti bat ere kaleratu zuten ''Super Trouper'' albumerako, “Lay''Lay All Your Love On Me”Me'' izenekoa.

1981eko azaroakazaroan ABBAk ''The Visitors'' publikatu zuen, bere zortzigarren eta azken albuma. “One''One Of Us”Us'' eta “When''When All Is Said And Done”Done'' abestiak osofamatuakoso famatuak bihurtu ziren, baina ez beren aurreko abestiakaurrekoak bezainbestebezainbat. Abesti hauek kaleratu eta gero, bakoitza bere proiektuetan hasi zen: Bennyk bere lehen semea eduki zuen, eta Björnek bere hirugarrena. Fridak bakarlaribakarkako diska bat grabatu zuen; eta oso arrakastatsua izan zenez, taldearen banaketari buruz hitz egiten hasi zen jendea. Taldekideek ez zuten elkar ikusi 1982ko maiatza arte.

1982ko maiatzean taldea berriz bildu zen bederatzigarren album bat grabatzeko, baina album hau ez zen osorik grabatu, hiru bat abesti baizik. 1982ko azaroaren 19an taldea azken aldiz agertu zen Suediako telebista programa batean. Azkenik, urte berdineko abenduaren 11an deskantsuatseden tenporal bat egingo zutela esan zuten, baina ez ziren gehiago elkartu.

Mamma mia! (2008) [[Phyllida Lloyd-ek|Phyllida Lloydek]] zuzendutako eta [[Meryl Streep]] aktoresak protagonizatutako filma da. Pelikula ABBA taldearen abestietan dago oinarritua.

Sophie Sheridan (Amanda Seyfried) hogei urteko neska, Greziako uharte batean bizi da bere amarekin (Meryl Streep). Ezkontzeko zorian dago eta bere aita nor den ezagutu nahi du. Beraz, eta bere amak jakin gabe, gazteak hiru gizon nongonbidatzea bereerabakitzen amakdu, beraiekinzeintzuk bere amarekin abentura bat izan zuen gonbidatzea erabakitzen ditubaitzuten: Sam Carmichael (Pierce Brosnan), Harry Bright (Colin Firth) eta Bill Anderson (Stellan Skarsgård).

Playtone eta Universal Studios-ek publizitate kanpaina jarri zuten martxan, bederatzi kartel egin zituzten, zortzi Estatubatuar eta Frantziako bat. Bost trailer kaleratu zituzten, horietako bi forma laburrean eta hiru zinema aretoetan estreinatu zituzten. Horrez gain, filmak lortu zuen ABBA taldeko lau kideak publikoki juntatzea berrizbateratzea, 20 urteurtez pasa ondoren elkarekinelkarrekin fotografiatuak izan gabe egon ondoren.

1.# Ring Ring

1,# ''[[Waterloo (abestia)|Waterloo]]''

1.# Mamma Mia

1.# When I Kissed The Teacher

1.# Eagle

4.The# Thank NameYou OfFor The GameMusic

1.# As Good As New

1.# Super Trouper

3.On# And OnMe And OnI

1.# The Visitors (Crackin' Up)

1.# Dancing Queen

3.Take# ALay ChanceAll Your Love On Me

1.# Summer Night City

1.# Gimme! Gimme! Gimme! (A Man After Midnight)