COVID-19 pandemia: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t Assar wikilariak «2019-2020ko Wuhango koronabirusaren agerraldia» orria «COVID-19» izenera aldatu du |
No edit summary |
||
1. lerroa:
{{Gertakari infotaula}}
▲[[Wuhango koronabirus|Koronabirus berria]], '''2019-nCoV''' izenduna,<ref>Fox, Dan (2020ko urtarrilaren 24). "What you need to know about the Wuhan coronavirus". ''Nature''. doi:10.1038/d41586-020-00209-y. ISSN 0028-0836.</ref> [[Wuhan|Wuhanen]] atzeman zen lehen aldiz, [[Txinako Herri Errepublika|Txinako]] [[Hubei probintziaren banaketa administratiboa|Hubei probintziako]] hiriburuan. Zenbait gaixok arrazoi argirik gabe [[pneumonia]] garatu zutenean eta existitzen ziren [[txerto]] eta tratamenduek haiengan eraginik ez zutela ikusi zenean izan zuten adituek [[Birus|birusaren]] berri. Jakin da birusa [[Gizaki|gizakitik]] gizakira kutsa daitekeela; gainera, haren kutsapen maiztasuna ikaragarri handitu zen 2020ko urtarrilaren erdialdean, [[Europa|Europara]], [[Ipar Amerika|Ipar Amerikara]] eta [[Ekialde Urruna|Asiako Ozeano Bareko]] herrialdeetara hedatu baitzen.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=China virus death toll rises to 41, more than 1,300 infected worldwide|hizkuntza=en|data=2020-01-24|url=https://www.cnbc.com/2020/01/24/chinas-hubei-province-confirms-15-more-deaths-due-to-coronavirus.html|aldizkaria=CNBC|sartze-data=2020-01-30}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izenburua=Coronavirus latest: Infections in China surge as authorities mobilize response - The Washington Post|data=2020-01-27|url=https://web.archive.org/web/20200127132045/https://www.washingtonpost.com/world/asia_pacific/coronavirus-china-latest-updates/2020/01/26/4603266c-3fa8-11ea-afe2-090eb37b60b1_story.html|aldizkaria=web.archive.org|sartze-data=2020-01-30}}</ref> Birusaren [[Inkubazio epea|inkubazio aldiak]] (gaixoa kutsatuta dago, baina ez du sintomarik azaleratzen) bi eta hamar egun artean irauten du, eta aldi honetan ere gaixotasuna kutsagarria da. Sintoma adierazgarrienak [[Sukar|sukarra]], [[Eztul|eztula]] eta [[Arnasestu|arnasteko zailtasunak]] dira,<ref>{{Cite news|url=https://www.who.int/docs/default-source/coronaviruse/situation-reports/20200127-sitrep-7-2019--ncov.pdf|abizena=|izena=|izenburua=Novel Coronavirus (2019-nCoV)|data=2020-01-27|egunkaria=World Health Organization|formatoa=pdf|hizkuntza=en|sartze-data=2020-01-30}}</ref> eta hilgarria izan daiteke.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Dagoeneko 100 pertsona hil eta 4.500 bat kutsatu dira koronabirus berriaren eraginez|hizkuntza=eu|data=2020-01-28|url=https://www.eitb.eus/eu/albisteak/mundua/osoa/6990050/100-pertsona-hil-eta-4500-kutsatu-dira-koronabirus-berriaren-eraginez/|aldizkaria=Euskal Irrati Telebista|sartze-data=2020-01-30}}</ref>
2020ko urtarrilaren amaierarako, gutxi gorabehera zortzi mila kasu atzeman ziren.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Health Advisory Regarding 2019 Novel Coronavirus (2019-nCoV) {{!}} Columbia Health|url=https://health.columbia.edu/news/health-advisory-regarding-2019-novel-coronavirus-2019-ncov|aldizkaria=health.columbia.edu|sartze-data=2020-01-30}}</ref><ref name=":0">{{Cite news|url=https://www.imperial.ac.uk/media/imperial-college/medicine/sph/ide/gida-fellowships/2019-nCoV-outbreak-report-22-01-2020.pdf|abizena=|izena=|izenburua=Report 2: Estimating the potential total number of novel Coronavirus cases in Wuhan City, China|data=2020-01-24|egunkaria=imperial.ac.uk|formatoa=pdf|hizkuntza=en|sartze-data=2020-01-30}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=James Griffiths|abizena=CNN|izenburua=Wuhan coronavirus cases inside China have already overtaken SARS|url=https://www.cnn.com/2020/01/28/asia/wuhan-coronavirus-update-jan-29-intl-hnk/index.html|aldizkaria=CNN|sartze-data=2020-01-30}}</ref> Wuhango koronabirusak urtarrilaren 9an hil zuen egiaztatutako lehen gaixoa, hilaren bukaera zifra 170 ingurura handitu zen.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Operations Dashboard for ArcGIS|url=https://gisanddata.maps.arcgis.com/apps/opsdashboard/index.html#/bda7594740fd40299423467b48e9ecf6|aldizkaria=gisanddata.maps.arcgis.com|sartze-data=2020-01-30}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=Amy|abizena=Qin|izenburua=China Reports First Death From New Virus|hizkuntza=en-US|abizena2=Hernández|izena2=Javier C.|data=2020-01-10|url=https://www.nytimes.com/2020/01/10/world/asia/china-virus-wuhan-death.html|aldizkaria=The New York Times|issn=0362-4331|sartze-data=2020-01-30}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=B. N. O.|abizena=News|izenburua=Tracking coronavirus: Map, data and timeline|hizkuntza=en-US|data=2020-01-28|url=https://bnonews.com/index.php/2020/01/the-latest-coronavirus-cases/|aldizkaria=BNO News|sartze-data=2020-01-30}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=James Griffiths and Amy Woodyatt|abizena=CNN|izenburua=Death toll from Wuhan coronavirus tops 100 as infection rate accelerates|url=https://www.cnn.com/2020/01/28/asia/wuhan-coronavirus-update-intl-hnk/index.html|aldizkaria=CNN|sartze-data=2020-01-30}}</ref> [[Epidemiologia]] ikerketen arabera, jende askoz gehiagok kutsatuta dirau, baina ez dira atzemanak izan.<ref name=":0" /><ref name=":5">{{Erreferentzia|izenburua=HKUMed WHO Collaborating Centre for Infectious Disease Epidemiology and Control releases real-time nowcast on the likely extent of the Wuhan coronavirus outbreak, domestic and international spread with the forecast for chunyun|hizkuntza=en-gb|url=https://sph.hku.hk/en/news/press-releases/2020/nowcasting-and-forecasting-the-wuhan-2019-ncov-outbreak|aldizkaria=sph.hku.hk|sartze-data=2020-01-30}}</ref> Lehen Txinatik kanpoko tokiko kutsapena [[Vietnam|Vietnamen]] jazo zen, aita batek bere semeari gaixotasuna kutsatzean.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=China coronavirus: ‘family cluster’ in Vietnam fuels concerns over human transmission|hizkuntza=en|data=2020-01-29|url=https://www.scmp.com/week-asia/economics/article/3048017/china-coronavirus-vietnam-flags-likely-human-transmission-case|aldizkaria=South China Morning Post|sartze-data=2020-01-30}}</ref> Familiatik kanpoko lehen kutsapena aldiz, [[Alemania|Alemaniako]] [[Bavaria|Bavarian]] gertatu zen, urtarrilaren 22an, [[bavariar]] gizon batek txinatar enpresari baten bisita jaso zuenean europar herrialdean.<ref>{{Erreferentzia|izena=Deutsche|abizena=Welle (www.dw.com)|izenburua=Germany confirms human transmission of coronavirus {{!}} DW {{!}} 28.01.2020|hizkuntza=en-GB|url=https://www.dw.com/en/germany-confirms-human-transmission-of-coronavirus/a-52169007|aldizkaria=DW.COM|sartze-data=2020-01-30}}</ref>
| |||