09:52, 27 urtarrila 2020ko berrikusketa aldatu 85.86.203.136 (eztabaida) No edit summary Etiketa: Ikusizko edizioa ← Aurreko ezberdintasuna		10:00, 27 urtarrila 2020ko berrikusketa aldatu desegin Xabier Armendaritz (eztabaida \| ekarpenak) Burokratak, Interfazeko administratzaileak, Administratzaileak 85.219 edits bandalismoa desegitea Hurrengo ezberdintasuna →
3. lerroa: [[Fitxategi:Lake Manapouri 01.jpg\|thumb\|280px\|Haizeak okertutako [[ihi]]ak]] {{beste erabilpenak\|mugimenduan den aireari \|izena\|Haizea (izena)}} '''Haizea''' mugimenduan den [[aire]]a da. Mugimendu horrek hiru dimentsio dituen arren, oro har osagai horizontalaren abiadura eta jobidea besterik ez dira hartzen kontuan. ~~'''Haizea'''~~ == Haizearen profil bertikalaren aldaketa == [[Fitxategi:Coriolis_effect10.png\|frame\|eskuinera\|[[Coriolis indarra]]k eragindako desbideratzea, [[~~Ipar~~ipar hemisferio]]an. Urdinez, gradiente indarra,; gorriz, Coriolis indarra; eta beltzez, emaitza.]] Lehen hurbilketa batean esan daiteke, aireak [[presio-gradiente]]aren eta [[Coriolis indarra]]ren eragina jasaten dituela, eta airearen mugimendua bi indar horien arteko orekaren ondorio dela. Oreka geostrofiko horren ondorioz, beraz, airea [[isobara\|isobarekiko]] paraleloan mugitzen da, eta, aurrera egin ahala, [[ipar hemisferio]]an goi-presioko guneak eskuinean uzten ditu. Lurrazaletik gertu, ordea, oreka hori nolabait ere hautsi egiten da lurrazalarekiko [[marruskadura indarra\|marruskaduraren]] eraginez, eta, berriro ere, egokitu egiten da: haizearen [[abiadura]] moteldu egiten da, eta jobidea ere aldatu egiten da, halako moldez ezen haizeak isobarak moztu eta behe-presioko eremuetarantz bideratzen baita. Lurrazalaren [[erliebe]]arekiko marruskaduraren eragina ez dago erliebearen baitan soilik, une bakoitzeko eguraldi bereziak ere badu eraginik. Haizea bizi dabilelarik, zerua [[hodei]] geruza ez oso handiak estaltzen duenean, airearen abiadura lurrazalaren mailan 0 izatetik, 300-500 ~~m-ko~~metroko garaieran balio geostrofikoa izatera hel daiteke, garaierarekin haizea erlojuaren orratzen norabidean mugitzen delarik. Udan, eguzkiaren intsolazioa gorena denean, lurrazalarekiko marruskadura garaiera polit bateraino nabaritzen da (1000-2000 m), eta gainera, airea lurrazaletik igoarazten duten konbekzio-korronteek areagotu egiten dute marruskaduraren efektu hori. Arrazoi horregatik beragatik, haizearen batez besteko abiadura ia konstantea izan ohi da [[atmosfera]]ren lehen 1000 ~~m-tan~~metroetan, ~~garairaren~~garaieraren jobidean aldaketarik nabaritu gabe. Gauean, batez ere oskarbi denean, atmosferaren beheko aldean ia ez da haizerik ibiltzen, eta haizea, erliebearen sakonunetarantz erakartzen duen [[grabitazio\|grabitate-efektuak]] soilik harroarazten du. == Eskala == 41. lerroa: == Kulturan == Izadiko indarra den heinean, kultura askotan haizea jainkotu egin izan da. Euskal kulturan [[Hegoi~~\|Egoi~~]] eta [[Aire-gaizto]] ~~agertzen~~ageri dira. [[Greziar mitologia~~\|Greziar Mitologian~~]]n, haizearen jainkoa [[Eolo]] zen. == Ikus, gainera ==

Haize: berrikuspenen arteko aldeak