Bosnia-Herzegovina: berrikuspenen arteko aldeak

Bosnia-Herzegovinako [[Paleolito]]an [[Badanj leizea|Badanj leizeko]] ([[Stolac]], [[Herzegovina]]) grabatuak nabarmentzen dira, Europako hego-ekialdeko zaharrenak baitira. ''Geziz erasotutako zaldia'' K.a. 14-12000 urtekoa da. [[Neolito|Neolitikoan]]an [[iliriar]]rak bizi izan ziren. Proto-indoeuropar herri hau aski ezezaguna dabada ere, bainogarrantzi handikoa izan zen [[Erdialdeko Europa]]n garrantzi handikoa izan zen. [[K.a. IV. mendea]]n [[zelta]]k iritsi ziren. [[K.a. 229]]an iliriarren eta [[Antzinako Erroma]]ren arteko gerrak hasi ziren. Gure aroko 9. artera arte ez zuen Erromak eskualde osoa bereganatu.

[[Suetonio]] historialariaren arabera, Bosnia-Herzegovinan izan zuen Erromak [[Gerra Punikoak|Gerra Punikoen]] osteko gudu zailenetako bat, iliriarren matxinadaren (''Panoniako matxinada'' eta ''Batonianum Bellum'' ere deitua) aurkako kanpaina, hain zuzen ere. [[Erromatar Inperioa]] zatitu zelarik ([[337]]-[[395]]) [[Iliria]], [[Dalmazia]] eta [[Panonia]] [[Mendebaldeko Erromatar Inperioa]]ren barnean gelditu ziren. [[455]]ean, [[ostrogodo]]ek inbaditu zuten eskualdea eta, geroago, [[alano]] eta [[huno]]en eskuetan ibili zen. [[VI. mendea]]n, [[Justiniano I.a]] enperadoreak [[Bizantziar Inperioa]]rentzat konkistatu zituen lurralde hauekhaiek. Ondoren, [[abaro]]en inbasioa gertatu zen.

[[Goi Erdi Aroa]]n mendebaldeko [[Balkanak|Balkanetan]] zegoen egoera politikoa ez dago erabat argitua. [[VI. mendea|VI. mendetikmende]]tik aurrera, gaur egungo [[Polonia]]ko hegoaldetik eta [[Txekia|TxekiarTxekiako Errepublikatik]], talde [[eslaviar hizkuntzak|eslaboak]] iritsi ziren. [[IX. mendea]]n, [[Frankoak|Frankoen]] inbasioarekin, [[feudalismo]]a finkatu zen. Garai honetanhartan, [[Dalmazia]]ko itsasaldetik hasita, [[kristautasun|kristautu]] ziren bosniarrak.

IX. mendean, bi erresuma jaio ziren inguru honetanhartan, Serbia (Bosniako hego-ekialdean) eta Kroazia (Bosniako mendebaldean). [[XI. mendea|XI.]] eta [[XII. mendea|XII.]] mendeetan, Bosnia, Kroazia bezala, [[Hungariako Erresuma]]ren menpean egon zen. [[1200]] aldean bosniarrek autonomia zabala lortu zuten. Horretarako hungariarren eta serbiarren aurka borrokatu behar izan zuten.<ref name=TBMIP>Riedlmayer, Andras (1993)[http://www.kakarigi.net/manu/briefhis.htm A Brief History of Bosnia-Herzegovina] The Bosnian Manuscript Ingathering Project.</ref> [[XIV. mendea]]n, herrialdea erresuma bihurtu zen: [[Bosniako Erresuma]]. Laister, ordea, [[Otomandar Inperioa]]ren inbasioa gertatu zen.