Bhutan: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
Xirkan (eztabaida | ekarpenak)
No edit summary
Xirkan (eztabaida | ekarpenak)
No edit summary
4. lerroa:
| nongo = Bhutango
| ohiko_izen_luze= Bhutango Erresuma
| bertako_izen = འབྲུག་རྒྱལ་ཁབ་<br />''Druk Gyal Khap''
| bandera_irudi = Flag of Bhutan.svg
| armarri_irudi =Bhutan emblem.svg
42. lerroa:
| oharrak =
}}
'''Bhutan''' ({{lang-dz|འབྲུག་ཡུལ་|Druk Yul}}),<ref name="euskaltzaindia">{{Web erreferreferentzia|izenburua=38. araua: Munduko estatuen izenak, herritarren izenak, hizkuntza ofizialak eta hiriburuak|url=https://www.euskaltzaindia.eus/dok/arauak/Araua_0038.pdf|argitaletxea=Euskaltzaindia, euskaltzaindia.eus|sartze-data=2011-03-30}}</ref> izen ofiziala '''Bhutango Erresuma'''<ref name="euskaltzaindia"/> ({{lang-dz|འབྲུག་རྒྱལ་ཁབ་|Druk Gyal Khap}}), [[Erdialdeko Asia]]ko estatu burujabea bat da, kostalderik gabea, ekialdeko [[Himalaia]]n kokaturik dagoena. Mugakide ditu [[Txinako Herri Errepublika|Txina]] ([[Tibet]]) iparraldean eta [[India]] hegoaldean. 38.394 kilometro koadroko eremua hartzen du, eta [[2019]]an 741.700 biztanle zituen.<ref name="zenbatespen"/> [[Thimphu]] da hiriburua eta hiri nagusia.
 
Munduko estaturik bakartuenetakoa da, atzerriko eragina eta turismoa oso araututa baitaude, kultura tibetar-[[budismo|budista]] tradizionala babestu nahian. Hizkuntza ofiziala [[dzongkha]] da,<ref name="euskaltzaindia" /> [[tibetera]]ren senide hurbila.
 
== Geografia ==
=== Kokapena ===
Bhutan herrialde txiki eta oso menditsua da. [[Himalaia]]ren hegoaldeko isurialdean kokaturik dago; iparraldean, gailur garaiek [[Txinako Herri Errepublika|Txinarekin]] muga egiten dute. Mendirik altuena [[Gangkhar Puensum]] (7.570 m) da; denbora luzez tontorrik garaiena [[Kula Kangri]] zela uste izan dute zenbait iturrik, baina azken hori [[Tibet]]eko lurretan dago, batetik eta, bestetik, neurketa zientifikoek Kula Kangrik 7.538 m dituela erakutsi dute<ref>[http://www.viewfinderpanoramas.org/kula.html Gangkhar Puensum eta Kula Kangriz].</ref>. Hegoalderantz Duars lautadara beheratzen da, [[India]]rekiko mugara. Bhutango ibaiak ez dira nabigagarriak eta guztiak [[Brahmaputra]]ren ibaiadarrak dira. Klimari dagokionez, hegoaldean [[subtropikal]]a da, eta prezipitazioak ugariak dira. Iparralderantz egin ahala, klima hoztuz doa; hala, erdialdeko bailaratan klima epelagoa da, uda beroekin eta negu hotzekin; eta iparraldeko mendietan udak hotzak dira, eta neguak glaziarrak. Prezipitazioek altitudearekin behera egiten dute, eta ekialdean ere urriagoak dira. [[Thimphu]]z gainera, beste hiri garrantzitsu batzuk [[Paro (Bhutan)|Paro]] eta [[Punakha]] dira; azken hori neguko hiriburua izandakoa da.
Erdialdeko Asian dago, ekialdeko [[Himalaia]]ren hegoaldeko isurialdean, ipar latitudeko 26° eta 29° artean, eta ekialdeko longitudeko 88° eta 93° artean. Ipar-mendebaldean eta iparraldean [[Txina]]rekin du muga, [[Tibet]]ekin zehazki, eta ekialdean, hegoaldean eta hego-mendebaldean [[India]]rekin.
=== Erliebea ===
Herrialde txikia eta oso menditsua da. Mendirik garaienak, 7.000 metrotik gorakoak, iparraldean daude, Tibeteko mugan. Altuena [[Gangkhar Puensum]] da (7.570 metro).<ref>{{erreferentzia|izenburua=Kangkar Punsum and Kula Kangri |url=http://www.viewfinderpanoramas.org/kula.html |argitaletxea=viewfinderpanoramas.org | sartze-data=2020-1-21}}</ref> Buthan erdialdean Mendi Beltzak daude, [[Sankosh]] (mendebaldean) eta [[Mangde Chhu]] (ekialdean) ibaien artean.<ref>{{erreferentzia|egilea=The Editors of Encyclopaedia Britannica| izenburua=Black Mountain Range |url=https://www.britannica.com/place/Black-Mountain-Range |argitaletxea=Encyclopædia Britannica, inc., 2009-10-30, britannica.com | sartze-data=2020-1-21}}</ref> Mendi horien hegoaldean Duarsko ordokiak daude, Indiako mugan.
 
=== Hidrografia ===
Ibai guztiak [[Brahmaputra]]ren adarrak dira. [[Tors]]a, [[Raidak]], [[Sankosh]] eta [[Manas]] dira garrantzitsuenak.
 
=== Klima ===
Hegoaldeko klima [[subtropikal]]a da, eta prezipitazioak ugariak dira. Iparralderantz egin ahala, klima hoztuz doa; hala, erdialdeko bailaratan klima epelagoa da, uda beroekin eta negu hotzekin; eta iparraldeko mendietan udak hotzak dira, eta neguak glaziarrak. Prezipitazioek altitudearekin behera egiten dute, eta ekialdean ere urriagoak dira. [[Thimphu]]z gainera, beste hiri garrantzitsu batzuk [[Paro (Bhutan)|Paro]] eta [[Punakha]] dira; azken hori neguko hiriburua izandakoa da.
 
== Historia ==