Narrasti: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
No edit summary
No edit summary
22. lerroa:
}}{{HezkuntzaPrograma|Biologia eta geologia}}'''Narrastiak''' Reptilia klaseko [[animalia]] [[Tetrapoda|tetrapodo]]<nowiki/>ak dira. Talde horretan sailkatzen dira besteak beste [[dortoka]]k, [[Suge|krokodilo]]<nowiki/>ak, [[suge]]ak, [[Amphisbaenidae|anfisbaenioak]], [[musker]]rak, [[tuatara]]k eta horiendesagertutako ahaideak. Narrastien ikerketara bideratzen den zientziari [[herpetologia]] deritzo.
 
Narrastien klasea [[parafiletiko]]a da, ez dituelako biltzen [[ugaztun]] eta [[hegazti]]ak, baina bai euren arbasoetako batzuk.Hau da, eboluzioa aztertuz gero, ikusten da narrastien taldeak hainbat bide jarraitu dituela. Horren ondorioz, narrasti batzuk euren artean hurrunago daude ebolutiboki hegaztiekin baino, adibidez krokodiloak eboluzioan gertuagodaudegertuago daude hegaztietatik muskerretatik baino). Narrastien klase parafiletikoa izatearen arrazoia dahegaztiak ez direla klase horretan sartzen, nahiz eta gaur egungo zientzialari moderno batzuek nahiago duten hegaztiak ere narrastien barnean kokatzea eta klase [[monofiletiko]]a dela esatea.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=The Phylogeny and classification of the tetrapods|argitaletxea=Published for the Systematics Association by the Clarendon Press|data=1988|url=https://www.worldcat.org/oclc/17300892|isbn=0198577052|pmc=17300892|sartze-data=2019-01-27}}</ref><ref name="reisz">{{Erreferentzia|izena=Robert R.|abizena=Reisz|izenburua=A reevaluation of early amniote phylogeny|orrialdeak=165–223|hizkuntza=en|abizena2=Laurin|izena2=Michel|data=1995-02-01|url=https://academic.oup.com/zoolinnean/article/113/2/165/2632288|aldizkaria=Zoological Journal of the Linnean Society|alea=2|zenbakia=113|issn=0024-4082|doi=10.1111/j.1096-3642.1995.tb00932.x|sartze-data=2019-01-27}}</ref>
 
Ezagutzen diren lehenengo proto-narrastiak duela 312 milioi urte sortu ziren [[karbonifero]] garaian. Proto-narrasti horiek [[reptiliomorpha]]<nowiki/>tetrapodo aurreratuen garapenetik sortu ziren, eta lur lehorretara gero eta hobeto moldatzeko gaitasunak garatu zuten. Sortutako narrasti goiztiarrenak muskerrak izan ziren, adibidez: Hylonomus eta Casineria. Muskerrez gain, eboluzioan zehar tamaina handiko narrastiak ere sortu ziren, [[dinosauro]]ak, esaterako. Garai hartan sortutako beste zenbait narrasti gaur egun desagertuta daude, gehienak [[Kretazeo-Tertziarioko iraungipen masiboa|kretazeo-tertziarioko iraungipen masiboan]] desagertu baitziren.