Eukarioto: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
181. lerroa:
== Organismo zelula anitzak ==
 
Organismo zelulabakarrez gain, zelula [[eukarioto]]a izaki multizelularrak sortzeko gai izan da; izaki hauek [[eboluzio]]an zehar gero eta konplexuago bihurtu dira goi-mailako [[animalia]] eta [[landare]]ak eman arte. Elkarte zelularrik sinpleenak koloniak dira. Kolonia batean zelula guztiak oso antzekoak dira; gainera kolonia desantola daiteke eta askatzen diren zelulak indibidualki bizi daitezke. Benetako organismo multizelularrak koloniak baino konplexuagoak dira; elkartzen diren zelulek funtzio espezializatuak betetzen baitituzte.
Organismo zelulabakarrez gain, zelula eukariotoa izaki multizelularrak sortzeko
gai izan da; izaki hauek eboluzioan zehar gero eta konplexuago bihurtu dira
goi-mailako animalia eta landareak eman arte.
Elkarte zelularrik sinpleenak koloniak dira. Kolonia batean zelula guztiak
oso antzekoak dira; gainera kolonia desantola daiteke eta askatzen diren zelulak
indibidualki bizi daitezke. Benetako organismo multizelularrak koloniak baino
konplexuagoak dira; elkartzen diren zelulek funtzio espezializatuak betetzen
baitituzte. Bestalde organismo multizelularra elkarte iraunkorra da: zelulak
lotuta mantentzen dira haien artean adhesio-mekanismo espezifikoen bidez.
Gainera, animalien kasuan, zelulez gai beste elementu bat oso garrantzitsua da:
matrize estrazelularra, zelulen artean dagoen gai azelularra. Zelulak eta matrize estrazelularra modu espezifikoetan antolatzen dira ehunak
sortzeko. Ehunak funtsean mota berberako zelulez osatuta daude eta matrize
estrazelular espezifiko bat aurkezten dute. Oinarrizko ehuna, animalia guztietan
agertzen dena, epitelio-ehuna da; izan ere animalia sinpleenak (koralak esate baterako) bakarrik orri epitelialez daude osatuta. Epitelioak orri zelularrak dira
non zelulak modu ordenatu batean kokatuta dauden.
 
Bestalde organismo zelulanitza elkarte iraunkorra da: zelulak lotuta mantentzen dira haien artean adhesio-mekanismo espezifikoen bidez. Gainera, animalien kasuan, zelulez gai beste elementu bat oso garrantzitsua da: matrize estrazelularra, zelulen artean dagoen gai azelularra. Zelulak eta matrize estrazelularra modu espezifikoetan antolatzen dira ehunak sortzeko. [[Ehun]]ak funtsean mota berberako zelulez osatuta daude eta [[matrize estrazelular]] espezifiko bat aurkezten dute. Oinarrizko ehuna, animalia guztietan agertzen dena, epitelio-ehuna da; izan ere animalia sinpleenak ([[korala]]k esate baterako) bakarrik orri epitelialez daude osatuta. Epitelioak orri zelularrak dira non zelulak modu ordenatu batean kokatuta dauden.
Goi-mailako animalietan ehun-mota asko eta zelula-mota asko daude:
 
ugaztunetan 200 zelula-mota desberdin baino gehiago deskribatu egin dira.
Goi-mailako animalietan ehun-mota asko eta [[zelula]]-mota asko daude: ugaztunetan 200 zelula-mota desberdin baino gehiago deskribatu egin dira. [[Zelula]]-mota bakoitzak bere funtzio espezifikoa izaten du eta hau bere morfologian islatzen da. Argi dago [[eukarioto]]ek lortu egin duten konplexutasun-maila harrigarria dela. Hala ere ez dugu ahaztu behar, hain izaki konplexuak izan arren, azken finean zelula bakar batetatik sortuak direla, zelula hori [[zigotoa]] da. Hau da, organismo osoa garatzeko informazioa [[zelula]] [[eukarioto]] bakar batean gordetzen da.
Zelula-mota bakoitzak bere funtzio espezifikoa izaten du eta hau bere
morfologian islatzen da. Argi dago eukariotoek lortu egin duten
konplexutasun-maila harrigarria dela. Hala ere ez dugu ahaztu behar, hain izaki
konplexuak izan arren, azken finean zelula bakar batetatik sortuak direla, zelula
hori zigotoa da. Hau da, organismo osoa garatzeko informazioa zelula
eukarioto bakar batean gordetzen da.
 
== Eboluzioa eta jatorriak ==