Monbar Hoteleko atentatua: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t Autoritate kontrola jartzea |
info eta erref gehigarriak |
||
1. lerroa:
[[Fitxategi:Monbar hotela.jpg|thumb|250px|Monbar hotela]]
'''Monbar Hoteleko atentatua''' [[1985]] urteko [[irailaren 25]]ean [[Baiona]]n [[Monbar hotela|izen hori duen hoteleko]] kafetegian [[GAL]] erakundeak lau etakideren aurka buruturiko [[atentatu]]a da. Atentatuaren ondorioz, lau
== Testuingurua ==
70. hamarkada bukaeran eta 80. hamarkadan zehar, hedabide ofizialek ''inkontrolatu'' deitzen zituzten norbanakoek zein talde armatu antolatuek ([[AAA]], [[GAL]] eta [[Batallón Vasco Español]] kasu) Ipar Euskal Herrian errefuxiaturik zeuden ETAko kideen eta euskal abertzaleen aurkako ekintza armatuak egiten ziharduten.
GAL auzia ikertu zuten Xabier Muntz eta Bruno Fay kazetarien arabera 1984ko udarako Parisko gobernuaren eskuetan zeuden GALen gibelean Madrilgo gobernu sozialista zegoela erakusten zuten frogak, baina Frantziako gobernuak ixilik egotea erabaki zuen, estatuaren arrazoien izenean<ref>{{Cite web|url=http://paperekoa.berria.info/harian/2012-03-18/008/001/frantziak_isiltzea_hautatu_zuen_estatu_arrazoiaren_izenean.htm|izenburua=Frantziak isiltzea hautatu zuen estatu arrazoiaren izenean|sartze-data=|egunkaria=Berria|aldizkaria=|abizena=|izena=|egile-lotura=|hizkuntza=|formatua=}}</ref>. Charles Pasqua Frantziako barne ministro izandakoak aitortu zuenez, GAL amaitzearen truke euskal errefuxiatuak espainaratzea onartu zuen Parisek<ref>{{Cite web|url=https://www.kazeta.eus/euskalherria/pasquak-aitortu-duenez-gal-amaitzearen-truke-euskal-errefuxiatuak-espainaratzea-onartu-zuen-parisek|izenburua=Pasquak aitortu duenez GAL amaitzearen truke euskal errefuxiatuak espainaratzea onartu zuen Parisek|sartze-data=|egunkaria=|aldizkaria=kazeta.info|abizena=|izena=|egile-lotura=|hizkuntza=eu|formatua=}}</ref>.
[[Kortatu]] musika taldeak ''Hotel Monbar'' izenburuko abestia sortu zuen gertakariak oroimenez.▼
== Gertaerak ==
[[1985|1985ko]] [[irailaren 25]]ean, Monbar hoteleko bezeroak [[1986ko Munduko Futbol Txapelketa|Mexikoko Munduko Futbol Txapelketako]] Espainia-Islandia partida ikusten ari ziren<ref name=":0">{{Erreferentzia|abizena=Amedo Fouce, José,|izenburua=Cal viva : un relato estremecedor : la verdad definitiva desde las entrañas de los GAL|url=https://www.worldcat.org/oclc/864595787|edizioa=Segunda edición|isbn=978-84-9970-906-2|pmc=864595787|sartze-data=2020-01-14}}</ref>. Bederatziak eta laurdenetan GALeko lau erasotzaile sartu eta metrailatu egin zituzten, lau pertsona hil eta bat zaurituz. Hildakoak honako etakide hauek ziren: [[Jose Maria Etxaniz Maiztegi]] ''Potros'', 31 urtekoa, [[Urretxu|Urretxukoa]]; [[Iñaki Asteasuinzarra Pagola]], ''Legrá'', 33 urtekoa, [[Astigarraga|Astigarragakoa]]; [[Agustin Irazustabarrena Urruzola]], ''Beltza'', 35 urtekoa, [[Hernani|Hernanikoa]]; eta Sabin Etxaide Ibarguren, ''Eskumotza'', 28 urtekoa, [[Zestoa|Zestoakoa]]<ref name=":1">{{Erreferentzia|izenburua=Euskal Memoria:-Euskal Memoriako blogak|url=http://www.euskalmemoria.eus/euskalmemoriakoblogak/eu/bloga/20180921/Gogoan_hartzeko_izenak:_Hotel_Monbar|aldizkaria=www.euskalmemoria.eus|sartze-data=2020-01-14}}</ref>. ETArekin zerikusirik ez zuen bostgarren pertsona bat ere zauriturik suertatu zen, Jean Iriart<ref name=":1" />. [[GAL]]ek egindako atentatu odoltsuena izan zen<ref>{{erreferentzia|egunkaria=[[Berria]]|izenburua=GALek Monbar hoteleko atentatuan hildakoak omendu dituzte|url=http://www.berria.eus/albisteak/114996/galek_monbar_hoteleko_atentatuan_hildakoak_omendu_dituzte.htm|data= 2015-09-25 |izena= Ainhoa |abizena= Oiartzabal}}</ref>.
Hoteleko bezeroak erasotzaileen atzetik joan ziren eta horietatik bi harrapatzea lortu zuten, [[Pierre Frugoli]] eta [[Lucien Mattei]], [[Marseilla]]ko gaizkileak. Bi egileak ezagunak ziren Marseillako hanpan, eta atentatua egin eta hamar minutura atxilotu zituzten<ref name=":2">{{Erreferentzia|izenburua=Atentatuetan|hizkuntza=eu|url=https://argituz.org/eu/zerrendak/bizitzeko-eskubidearen-urraketak-talde-parapolizialak/atentatuetan/|aldizkaria=Argituz|sartze-data=2020-01-14}}</ref>. Jakin ahal izan zenez, egun batzuk lehenago Donostiako Orly hotelean ostatu hartu zuten GALekin zerikusia zuten bi poliziekin. Epaiketa Frantzian egin zen; horretan, hiltzaileetako bati biziarteko kartzela-zigorra ezarri zioten, eta besteari 20 urteko kartzela-zigorra<ref name=":2" />. Hilketaren epaiketan, bi gaizkileek [[José Amedo]] espainiar poliziak atentatua egiteagatik ordaindu ziela aitortu zuten. Epaitegiak bi gaizkileak zigortu baina frogarik ez zegoela argudiatuta Amedoren aurka ez zuen inongo ekimen judizialik aurrera eraman. 2013an, José Amadok GALen atentatuetan eduki zuen ardura aitortu zuen ''Cal Viva'' izeneko autobiografian<ref name=":0" />. Ez da neholako prozesu judizialik burutu haren kontra.
▲[[Kortatu]] musika taldeak ''Hotel Monbar'' izenburuko abestia sortu zuen
== Erreferentziak ==
| |||