KiVa (eskola): berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t Autoritate kontrola jartzea
tNo edit summary
1. lerroa:
'''KiVa''' [[Finlandia|Finlandiako]] [[Turkuko Unibertsitatea]]n sortutako [[eskola jazarpena]]ren aurkako programa da. Izan ere, izen hori ''Vastaan Kiusaamista'' terminoaren akronimoa da ({{lang-eu|eskola jazarpenaren aurkako borroka}}). JakinaEskola denez, eskola-jazarpena jarreramurriztea kaltegarriabaino, gaitzustekoajazarpena eta errepikakorradesagertaraztea da. Era berean, ondorio kaltegarriak ditu inplikatutako alde guztientzat. Gaur egun, eskola orotan eskola jazarpenik eman ez dadin prebentzio programak daude, baina, jazarpena errotik desagerraraztea ezinezkoa den heinean, jazarpen kasuei aurre egiteko programak beharrezkoak dira, horrelako kasu bat ematen denean egoerari aurre egiteko tresnak egon daitezenhelburua.
 
== Testuingurua ==
KiVaren oinarri nagusiak hiru dira. Lehenik, prebentzio edo aurre hartzea, hots, [[Ikasle|ikasleak]] eskola-jazarpenen aurrean izan behar duen rolaz jakinaraztea edota rol horren inguruan heztea. Bigarren oinarria esku-hartzea izango litzateke, ekidin ezin izan diren eskola-jazarpenen aurrean izan beharreko jokabidea. Azkenik, gainbegiratu, hau da, [[Ikastetxe|ikastetxean]] arazo horren aurrean eman den egoeraren eta hobekuntzen jarraipen zuzena. Beraz, KiVa proiektuak eskola-jazarpenen prebentzioa nabarmendu nahi duen arren, erabakitasunean ere zentratzen da.
Jakina denez, eskola-jazarpena jarrera kaltegarria, gaitzustekoa eta errepikakorra da. Era berean, ondorio kaltegarriak ditu inplikatutako alde guztientzat. Gaur egun, eskola orotan eskola jazarpenik eman ez dadin prebentzio programak daude, baina, jazarpena errotik desagerraraztea ezinezkoa den heinean, jazarpen kasuei aurre egiteko programak beharrezkoak dira, horrelako kasu bat ematen denean egoerari aurre egiteko tresnak egon daitezen.
 
KiVaren oinarri nagusiak hiru dira. Lehenik, prebentzio edo aurre hartzea, hots, [[Ikasle|ikasleak]] eskola-jazarpenen aurrean izan behar duen rolaz jakinaraztea edota rol horren inguruan heztea. Bigarren oinarria esku-hartzea izango litzateke, ekidin ezin izan diren eskola-jazarpenen aurrean izan beharreko jokabidea. Azkenik, gainbegiratugainbegiratzea, hau da, [[Ikastetxe|ikastetxean]] arazo horren aurrean eman den egoeraren eta hobekuntzen jarraipen zuzena egitea. Beraz, KiVa proiektuak eskola-jazarpenen prebentzioa nabarmendu nahi duen arren, erabakitasunean ere zentratzen da.
 
Nahiz eta eskola jazarpenaren kontrako hainbat programa existitzen diren –TEI, AVE, Zero, Be-Prox eta abar–, KiVa da horietatik eraginkorrena. Izan ere, beste programek erabiltzen duten metodotik aldendu da; erasotzailea zigortu eta [[biktima]] kontsolatu beharrean, lekukoak diren gainontzeko ikasleek biktimaren alde egin dezaten eragiten du, eta jazarpenaren berri duten momentuan abisua eman dezaten. Metodo berri honen helburua erasotzaileari jakinaraztea da gainontzeko ikasleen onarpenik ez duela, eta, are gehiago, beste ikasleak biktimaren alde daudela[http://www.kivaprogram.net/basque/kiva-bi-hitzetanprograma .]
8 ⟶ 11 lerroa:
KiVa proiektuak ez ditu ikasleak erasotzailearen kontra jartzen, baizik eta jazarpenaren kontrako jarrera egokia gara dezaten eragiten duela, horrela, lagun arteko giroa bultzatzeko eta [[Ikasgela|ikasgelan]] bizikidetza bermatzeko, ikaskideen parte hartzea ezinbestekoa baita.
 
Programa honetan protagonistak ikasleak badira ere, irakasle guztien laguntza eskatzen du, ikasleek beraien artean dituzten gatazken inguruan adi egon daitezen eta jazarpenerako protokoloa martxan jarri dezaten. Horretarako, lehendabiziko pausua [[irakasle]] zein eskolako heldu guztiak, hala nola, jantokiko pertsonala, zaintzako pertsonala, gurasoak… jazarpenari buruzko informazioaren berri izan behar dute. Horretarako bilera informatiboak egingo bai guraso zein eskolako pertsonalarentzako. Bigarren pausua, eskolako heldu guztiak informazioaren berri jasotzen dutenean, batez ere irakasleak,  jolas orduetan denentzat ikusgarriak diren KiVa txalekoak eramango dituzte, arazo baten aurrean ikasleek norengana jo dezaketen jakin dezaten.
 
== KiVa metodoak proposatzen dituen ekintzak ==
21 ⟶ 24 lerroa:
 
== Finlandiako kasua ==
[[PISA txostena|PISA txostenetan]] islatzen diren emaitza bikainek argi uzten dute Finlandiak munduko [[hezkuntza sistema]] beteenetakoa duela. Hori gutxi balitz bezala, eskola-jazarpenak ekiditeko eraginkortasunean ere bikaintasuna eskuratu nahi du. Helburu hori lortzeko, 2007an KiVa sistema ezarri zen hainbat ikastetxetan. Ordudanik eskolen %63an63tan jazarpena ia desagertu egin da eta %20an20tan jaitsi egin da. Gaur egun ikastetxeen %90ek programa ezarrita daukate eta [[Familia|familientzat]] erabakigarria izaten da seme-alaben hezkuntza aukeratzerako orduan KiVa izatea ala ez. [[Europa]] mailan ere programaren emaitzak hain onuragarriak izan direla ikusita, gaur egun [[Italia|Italiara]], [[Frantzia|Frantziara]], [[Britainia Handia|Britainia Handira]], [[Suedia|Suediara]]  eta [[Espainia|Espainiara]] ere esportatu da.
 
Esan bezala, KiVa programa Turku Unibertsitateak sortu zuen, baina sorreraren zergatia azpimarratzea ere esanguratsua suerta daiteke. Finlandian [[delinkuentzia]] eta [[indarkeria]] tasak baxuak diren arren 2007ko azaroan, 18 urteko gazte bat Jokela herriko eskolan sartu eta 8 pertsona tiroz hil zituen bere buruaz beste egin baino lehen. Urte bat beranduago, antzeko gertaera bat eman zen Kauhajoki zentroan. Kasu horretan, 22 urteko gazte batek 10 pertsona hil zituen eta ondoren bere buruaz beste egin zuen. Gertaera horiek leherrarazi zituen kausen oinarrian eskola-jazarpenak soilik kokatzea desegokia izango litzateke. Baina [[gobernu]] finlandiarrak jarrera prebentibo bat hartzea erabaki eta KiVa proiektua abian jarri zuen [[Hezkuntza sistema|heziketa-sistemarekin]] zerikusia zuten jarrera bortitzei amaiera emateko.