Áo dài: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t hitz bat zuzendu |
No edit summary |
||
1. lerroa:
{{lan infotaula}}
'''Áo dài''' [[Vietnam|Vietnamiar]] [[soineko]] [[Usadio|tradizionala]] da. Jantzi honen emakumezkoen bertsioa enblematikoa izatera iritsi da. Bestalde, lan-munduan, zenbaitetan, uniforme gisa erabiltzen da egun tradizionalki emakumezkoei esleitu zaizkien zenbait posturen artean (maistrak, ikasleak, hegalaldiko laguntzaileak, hoteletako harreragileak …). Ia emakume guztiek eramaten dute zeremonia ofizialetan, kongresuetan edo ezkontzetan. Vietnamgo hegoaldean, hitz hau "''ao yaï''" ahoskatzen da eta iparraldean "''ao zaï''". Ingelesezko hiztegiek termino hau eskuratu dute.
== Jatorria ==
''Áo dài'' jantziaren lehen bertsioak [[1700eko hamarkada|1700ko hamarkadakoak dira]]. Garai hartan, Vietnam bitan banatua zegoen, Trinh dinastia iparraldean, non soinekoak [[Txinako Herri Errepublika|Txinako]] jantzi inperialetatik kopiatuta zeuden eta [[Nguyễn_Huệ|Nguyễn]] hegoaldean. [[1744|1744.]] urtean, Nguyễn Phúc Khoátek jantzi nazionalaren forma erabaki zuen iparraldearekiko bereiztasuna sendotzeko, baina [[Ming dinastia|Ming]] estilotik abiatuta. Jantziaren bertsio bat zegoen gizonentzat eta bertsio bat emakumezkoentzat. Prakak janztea derrigorrezkoa zen gizon zein emakumezkoentzat. Gaur egun gizonezkoen bertsioa oso une bakanetan erabiltzen da, esaterako ezkontzan (baina ez zeremonia osoan) edo hiletetan.
Jantzi honek [[1930]] arte iraun zuen; urte hartan [[Hanoi]]<nowiki/>ko Cát Tuòng, idazle eta moda diseinatzaile vietnamiendarrak (Frantzian, Monsieur Le Mur izenarekin ezaguna),<ref>{{en}}Ellis, Claire (1996). "Ao Dai: The National Costume". Things Asian aldizkarian argitaratura eta [https://web.archive.org/web/20080705105011/http://www.thingsasian.com/stories-photos/1083 Internet Archivesen berreskuratua, 2008ko abuztuaren 2an].</ref>. eredua aldatu egin zuen, sinplifikatuz: behealdea luzatu zuen, gorputzaren kurbetara hurbilduz, atalen kopurua bostetik bira murriztu zuen, ixteko [[Botoi|botoiak]] alboan jarri eta lepoaren forma ere aldatu zuen. Eredu honek eskandalua eragin zuen kontserbadoreen artean, lizuntzat jotzen baizuten. Hala ere, arrakasta handia lortu zuen eta laster bihurtu zen forma estandar.
Iparraldean, [[1954|1954ko]] independentziaren biharamunean, Alderdi Komunistaren eraginpean, áo dài jantzia baztertua izan zen lanerako egokia ez zelako eta soineko
[[1975|1975ean]], [[Vietnamgo Gerra|Vietnamgo lurralde osoa elkartu]] ondoren, oso gutxitan ikusten zen, gainbeheraren sinbolo bihurtua zelako ordurako.
[[1990eko hamarkada|90eko hamarkadaz]] geroztik berpizkunea bizi zuen, bereziki Minh Hanh eta Sy Hoang estilistei esker. Jantzi tradizionala erabiltzea bultzatzen da orain. Jaialdietan agertzen da maiz, Têt-ean (urte berriko ospakizunean), baita turismo-sektorean lan egiten duten emakumezko langileen artean ere. Batxilergoko
== Deskribapena ==
''Áo dài'' jantzia bi piezaz osatuta dago: soineko bat eta [[Zeta (gaia)|zetazko]] [[Praka|prakak,]] gehienetan zuriak. Soinekoa uniformea denean, kolore jakin baten kodea jarraitzen du (zuriak emakumezko ikasleentzat, zeru urdina [http://Vietnam%20Airlines Vietnam Airlines]-eko
[[Fitxategi:Áo_dài,_Hồ_Gươm-crop.jpg|eskuinera|thumb| Emakume bat ''áo dài'' zuriz jantzia, [[Hanoi]] hirian. ]]
Jantzia osatzen duten elementuak hauek dira :
| |||