Áo dài

Ao dài Vietnamiar soineko tradizionala da . Jantzi honen emakumezkoen bertsioa izaera enblematikoa lortzera iritsi da. Bestalde, lan-munduan, zenbaitetan, uniforme gisa erabiltzen da egun emakumezko zenbait postuen artean (maistrak, ikasleak, hegalaldiko laguntzaileak, hoteletako harreragileak …). Ia emakume guztiek eramaten dute zeremonia ofizialetan, kongresuetan edo ezkontzetan. Vietnamgo hegoaldean, hitz hau "ao yaï" ahoskatzen da eta iparraldean "ao zaï".

Ikasle batek kalea zeharkatzen du, Ao dai jantzita ( Ho Chi Minh City, 2002)

Jatorria

Ao dàiren lehen bertsioak 1700ko hamarkadakoak dira . Garai hartan, Vietnam bitan banatu zen, Trinh dinastia iparraldean, non soinekoak Txinako jantzi inperialetatik kopiatuta zeuden eta Nguyễn hegoaldean. 1744. urtean, Nguyễn Phúc Khoát- ek jantzi nazionalaren forma erabaki zuen iparraldearekiko sendotzeko. Orduan, bertsio bat zegoen gizonentzat eta bertsio bat emakumezkoentzat. Prakak janztea derrigorrezkoa zen gizon zein emakumezkoentzat. Gaur egun gizonezkoen bertsioa oso une bakanetan erabiltzen da, esaterako ezkontzan (baina ez zeremonia osoan) edo hileta zeremonietan.

Jantzi honek 1930 arte iraun zuen Hanoiko Cát Tuòng moda diseinatzaileak, aldatu egin zuen sinplifikatuz: behealdea luzatu zuen, gorputzaren kurbetara hurbilduz, atalen kopurua bostetik bira murriztu zuen, ixteko botoiak alboan jarri eta lepoaren forma aldatu zuen. Eredu honek eskandalua eragin zuen, kontserbadoreen artean, lizuna jotzen baizuten. Hala ere, arrakasta handia lortu zuen eta laster bihurtu zen araua.

Iparraldean, 1954an independentziaren biharamunean, ao dai laster debekatua izan zen lanerako egokia ez zelako eta soineko garestiegiak zirelako. Hegoaldean, ostera, ospea handitu egin zen, batez ere, Madame Ngo Dinh Nhu herrialdeko lehen andrearen eraginpean. Laster burgesiak imitatu zuen. Laster, batxilergoko neskentzako derrigorrezko uniformea ere bihurtu zen.

1975ean, Vietnamgo lurralde osoa elkartu ondoren, oso gutxitan ikusten zen, gainbeheraren sinbolo bihurtu zelako.

90eko hamarkadaz geroztik berpizkunea bizi zuen, bereziki Minh Hanh eta Sy Hoang estilistei esker. Jantzi tradizionala janztea bultzatzen da orain. Jaialdietan agertzen da maiz, Têt-en (urte berriko ospakizunetan), baita turismo-sektorean lan egiten duten langileek ere. Batxilergoko ikasleentzako derrigorrezko uniformea izaten jarraitzen du.

Deskribapena

Ao dài bi piezaz osatuta dago: soineko bat eta zetazko prakak, gehienetan zuriak. Soinekoa uniformea denean, kolore jakin baten kodea jarraitzen du (zuriak emakumezko ikasleentzat, zeru urdina edo horia Vietnam Airlines-eko azafameentzat, etab.) beste kasu batzuk kolore anitzekoak dira, patroi ugari dituzte eta mota desberdinetako oihalekin egina dago.

Emakume batek aurrean zuri bat janzten du Hanoi hirian.

Jantzia osatzen duten elementuak hauek dira  :

• Gerri altuko prakak, solteak, maiz zuriak, goialdean jostutako gerriko elastiko batek eusten;
• Tunika  :
  • Goikoa, gorputzetik oso gertu moztuta, Mao lepoaz eta mahuka luzez osatuta dago. Amaiera da egin zuhurki txikiekin aldean snaps ;
  • Behealdea, alboetan zatituta gerrian edo pelbisaren goiko aldean, orkatilen gainetik jaisten diren bi atalez osatuta dago.

Ao dài gorputz osoa estaltzen du, burua, eskuak eta oinak izan ezik. Hala ere, tunikaren lerroa prakak baino 2 edo 3 zentimetro gorago kokatzen da normalean, eta, beraz, pelbisaren alde bakoitzean triangelu ireki txiki bat uzten da, irekidura "emozioen triangelua" goitizena .