Internet: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t Orrazketa |
Orrazketa |
||
60. lerroa:
Ordura arte [[Ameriketako Estatu Batuak|AEB]]<nowiki/>etako gobernuak diruz sostengatzen zuen sarea eta ez zen posible hura helburu komertzialetarako erabiltzea, baina Interneten erabilera hainbeste zabaldu zen une hartan, Interneten erabilera komertzialerako debekua bertan behera geratu zen eta gobernuz kanpoko administrazio eredu baterantz igaro zen. 1993an WWW publikoa bihurtu zen, CERNek bere teknologiak doan eskaini zituelako, edonork erabili ahal izan zitzan. <ref>{{Erreferentzia|izenburua=El primer sitio web cumple 20 años|hizkuntza=es|data=2013-04-30|url=https://www.lanacion.com.ar/tecnologia/el-primer-sitio-web-cumple-20-anos-nid1577791|aldizkaria=www.lanacion.com.ar|sartze-data=2019-11-28}}</ref><ref>{{Erreferentzia|abizena=FayerWayer|izenburua=Visita la primera página web del mundo, creada hace más de 20 años|hizkuntza=en-US|url=https://www.fayerwayer.com/2012/08/visita-la-primera-pagina-web-del-mundo-creada-hace-mas-de-20-anos//|aldizkaria=FayerWayer|sartze-data=2019-11-28}}</ref>
=== Sare globala ===
2006rako Internetek 1.100 milioi erabiltzaile zituen eta hamar urtetan 2.000 milioira igoko zela aurreikusten zen. Erabiltzaile kopuruak izan duen gorakada izugarria da<ref>{{Erreferentzia|izenburua=World Internet Users Statistics and 2019 World Population Stats|url=https://www.internetworldstats.com/stats.htm|aldizkaria=www.internetworldstats.com|sartze-data=2019-12-31}}</ref>. Horren guztiaren emaitza da gaur egun bizi duguna: hasiera batean gobernu batek erabiltzeko moduko komunikazio-sare moduan sortu zena, estatuko funtsekin planifikatu eta eraiki zena, gaur egun elkarren artean konektatutako sareez osatutako sare global erraldoi bat da, eta edonor sar daiteke. Sarera etengabe lotzen zaizkio sare eta erabiltzaile berriak, haren hedadura eta nagusitasuna zabalduz doa, eta harekin batera azpiegitura horri probetxu ateratzen dioten merkatu, teknologia, erakunde eta enpresa berriak sortzen dira.
67 ⟶ 68 lerroa:
== Interneteko teknologia ==
===
[[Fitxategi:UDP encapsulation.svg|thumb|271x271px|Kapsulatzearen grafikoa datu-paketeetan.]]
Internet sarean maila desberdineko geruzak daude. [[ISP|Interneteko Zerbitzuen Hornitzaileek (
[[Fitxategi:Internet Connectivity Distribution & Core.svg|thumb|350x350px|Hainbat hornitzaileren Interneteko paketeak.]]
Ordenagailuek eta routerrek bideratze-taulak erabiltzen dituzte
Erakunde akademikoek, enpresa handiek, gobernuek eta
=== Internet-erako atzipena ===
Erabiltzaile arruntek Internet atzitzeko [[modem]]-a, [[Banda zabala|banda zabal]] bidezko konexioa ([[Zuntz optiko|zuntz optikoa]]), [[Wi-Fi|Wi-fi]]-a, satelite bidezko konexioa edo [[Telefono mugikor|telefono mugikorretarako]] teknologia ([[3G]], [[4G telefonia mugikor|4G]]) erabil ditzakete. Interneterako atzipena eskaintzen duten leku publikoak izaten dira: liburutegiak, adibidez. Bertan, Interneterako atzipena duten konputagailuak izaten dira. Aireportuetan, kafetegietan, hoteletan eta halakoetan ere izaten da Internetera konektatzeko aukera. Campus oso batek ere eskaini dezake atzipena.
=== Domeinu izenak ===
{{sakontzeko|Interneteko domeinu}}
Izen eta Zenbaki esleituetarako Interneteko Korporazioa ([[ICANN]]) da Interneteko identifikatzaile bakarren esleipena koordinatzen duen agintaritza, domeinu-izenak, Interneteko protokoloen helbideak, protokoloaren portuaren zenbakiak eta parametroak barne. Izen global bateratu bat (hau da, domeinu bakoitzari eusteko izen esklusiboen sistema bat) funtsezkoa da Internetek funtziona dezan.
| |||