Resurreccion Maria Azkue: berrikuspenen arteko aldeak

Urte luzez, [[Hego Euskal Herria|Hego Euskal Herriko]] idazleen eta euskaltzaleen artean bi joera nagusi izan ziren: aranazaleak eta azkuezaleak. Idazle jeltzaleak Sabino Aranak emandako hizkuntza-ereduaren alde lerratu ziren salbuespenik gabe. Urteak joan ahala ordea, jeltzale askoren iritziak Azkueren ikuspegira hurbildu ziren, hala nola [[Seber Altube]] euskaltzaina.

 

 

[[1909]]an Bilbora itzuli eta katedrako eskolak emateaz gain, zenbait opera konposatu eta taularatu zituen (''Ortzuri'', [[1911]]n eta ''Urlo'', [[1914]]an). [[Richard Wagner]]en ereduari jarraituz egindako obra konplexu eta eszenografia landukoak ziren, publiko eskolatu batentzat eginak. Azken obra horrekin izandako porrotaren ondoren hizkuntzalaritza lanetan murgildu zen berriro, bereziki euskal akademiaren sorrera bultzatuz. Hala bada, [[1918]]an [[Eusko Ikaskuntza]]ren lehen biltzarra deitu zenean, [[Euskaltzaindia]]ren premia agerian gelditu zen eta bera izan zen euskal akademiaren sortzaile nagusia eta haren lehendabiziko lehendakaria [[1919]]an.