Wikipedia

Portu: berrikuspenen arteko aldeak

Nabigazio historia interaktiboa
← Aurreko ezberdintasunaHurrengo ezberdintasuna →
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
IkusizkoaWikitestua
No edit summary
No edit summary
3. lerroa:
[[Fitxategi:Ports.png|320px|eskuinera|thumb|Munduko porturik garrantzitsuenak.]]
 
'''Portua''' babesturiko urezko gorputza da, itsasontzi, ontzi eta txalupak porturatzea ahalbidetzen duena. Itsasontzi edo ontziak, karga jaso, zamak transferitu eta bidaiariak utzi edo hartzeko, gizakiak eraikitako azpiegitura da.
 
 
 
Portua, babesturiko urezko gorputza da, itsasontzi, ontzi eta txalupak porturatzea ahalbidetzen duena. Itsasontzi edo ontziak, karga jaso, zamak transferitu eta bidaiariak utzi edo hartzeko, gizakiak eraikitako azpiegitura da.
 
Portu guztiak, hala berezkoak nola gizonak eraikiak, itsasontziak babesean hartzeko tokiak dira; portuak, ordea, ur barea izateaz gain, behar adinako ur sakonera behar du izan, itsasontziek hondoa jo ez dezaten. Gainera,  tresna egokiak behar ditu zamak ontziratu eta lehorreratzeko.
14 ⟶ 11 lerroa:
Portu batzuk jarduera bakarrerako edo bitarako prestatuak daude; halakoak dira, esaterako, Euskal Herriko portu gehienak arrantza-jarduerarako prestatuta daude. Baina portu handi asko hainbat partetan banaturik egoten dira kai edo nasen bidez; hala, alde batean merkataritza-portua izaten da, eta beste batean arrantza edo kirol-portua.
 
<br />
[[Fitxategi:Puerto de Mogán, May 2018 -02.jpg|thumb|Mogan-eko portu artifiziala]]
 
== Portu artifizialak ==
Portu artifizialak maiz eraikitzen dira portu bezala erabiltzeko. Ezagutzen den portu artifizial zaharrena Egiptoko Wadi al-Jart-en eraikia dago, itsaso gorriaren kostaldean eta 4500 urte baino gehiago ditu (K.A 2600-2550. urteetan eraikia, Khufu erregearen erregealdian). Eraikitako portu artifizial handiena Dubaien dago, Jebel Ali portua. Beste portu artifizial handi eta jendetsu batzuk hauek dira:
 
 
Houston portua, Texas, Estatu Batuak;
 
Long Beach portua, Kalifornia, Estatu Batuak;
 
Los Angeles en San Pedro portua, Kalifornia, Estatu Batuak;
[[Fitxategi:Piscina natural puerto santiago 2.JPG|thumb|Santiagoko portu naturala]]
Rotterdameko portua, Herbereak;
 
Portu artifizialak maiz eraikitzen dira portu bezala erabiltzeko. Ezagutzen den portu artifizial zaharrena Egiptoko Wadi al-Jart-en eraikia dago, itsaso gorriaren kostaldean eta 4500 urte baino gehiago ditu (K.A 2600-2550. urteetan eraikia, Khufu erregearen erregealdian). Eraikitako portu artifizial handiena Dubaien dago, Jebel Ali portua. Beste portu artifizial handi eta jendetsu batzuk hauek dira:
Savannah portua, Georgian;
*Houston portua, Texas, Estatu Batuak;
<br />
*Long Beach portua, Kalifornia, Estatu Batuak;
*Los Angeles en San Pedro portua, Kalifornia, Estatu Batuak;
*Rotterdameko portua, Herbereak;
*Savannah portua, Georgian;
 
== Portu naturalak ==
Portu naturalak erliebe mota bat dira, zeinek urezko gorputz babestu bat eta anklatze-maniobrak egiteko moduko sakonera dituen. Portu hauetako asko errekak dira.  Urte askotan zehar portu naturalak oso garrantzitsuak izan dira itsas eta ekonomia-estrategietarako eta munduko hiri garrantzitsuenetariko askok portuak dituzte bere baitan. Portu babestu bat edukitzeak,  kai-muturra eraikitzeko beharrizana kentzen du, portu barruan olatu lasaiak eragiten ditu. Portu garrantzitsuak ondorengoak dira.
*Bali itsasartea , Indonesia;
 
*Balikpapan itsasartea , ekialdeko Kalimantan , Indonesia;
 
*Boston Harbor , Massachusetts , Estatu batuak;
Bali itsasartea , Indonesia;
*Burrard Inlet , Vancouver , Columbia Británica , Kanada;
 
*Caladh Harbour , Eskozia, Bretainia handia ;
Balikpapan itsasartea , ekialdeko Kalimantan , Indonesia;
*Corcho, Irlanda ;
 
*Harbour handia , Malta ;
Boston Harbor , Massachusetts , Estatu batuak;
*Halifax portua , Eskozia berria , Canadá ;
 
*Hamilton Harbour , Ontario , Canadá;
Burrard Inlet , Vancouver , Columbia Británica , Kanada;
*Killybegs , Donegal , Irlanda ;
 
Caladh*Kingston Harbour , Eskozia, Bretainia handiaJamaika ;
*Marsamxett Harbour , Malta ;
 
*New York portua , Estatu batuak ;
Corcho, Irlanda ;
*Pago Pago Harbor , Amerikar Samoa ;
 
*Pearl Harbor , Hawaii , Estatu batuak;
Harbour handia , Malta ;
*Poole Harbour , Ingalaterra;
 
Halifax*Sydney portua , Eskozia berria , CanadáAustralia ;
*Tanjung Perak , Surabaya , Indonesia;
 
Hamilton*Tobruk Harbourportua , OntarioTobruk , CanadáLibia ;
*Presque Isle Bay , Pennsylvania , Estatu Batuak;
 
*Scapa Flow , Eskozia ;
Killybegs , Donegal , Irlanda ;
*Sept-Îles , Quebec , Kanada
 
*Subic Bay , Zambales , Filipinak ;
Kingston Harbour , Jamaika ;
*Tampa Bay , Florida , Estatu batuak;
 
Marsamxett*Trincomalee Harbour , MaltaSri Lanka ;
*Victoria Harbour , Hong Kong .
 
*Visakhapatnam , India;
New York portua , Estatu batuak ;
 
Pago Pago Harbor , Amerikar Samoa ;
 
Pearl Harbor , Hawaii , Estatu batuak;
 
Poole Harbour , Ingalaterra;
 
Sydney portua , Australia ;
 
Tanjung Perak , Surabaya , Indonesia;
 
Tobruk portua , Tobruk , Libia ;
 
Presque Isle Bay , Pennsylvania , Estatu Batuak;
 
Scapa Flow , Eskozia ;
 
Sept-Îles , Quebec , Kanada
 
Subic Bay , Zambales , Filipinak ;
 
Tampa Bay , Florida , Estatu batuak;
 
Trincomalee Harbour , Sri Lanka ;
 
Victoria Harbour , Hong Kong .
 
Visakhapatnam , India;
<br />
 
== Izotzetik kanpo dauden portuak ==
Ipar eta hego poloetatik hurbil dauden portuentzat,  abantaila handia da izotzez libre egotea, urte osoan zehar denean gutxienez. Adibide nagusiak ondorengoak dira:
*Hammerfest, Norbegia ;
 
*Liinakhamari, Errusia ;
 
*Murmansk, Errusia ;
Hammerfest, Norbegia ;
*Nakhodka , Nakhodka, Errusia ;
 
Liinakhamari*Pechenga, Errusia ;
*Prince Rupert Harbour , kanada.
 
*Vardø, Norbegia ;
Murmansk, Errusia ;
 
Nakhodka , Nakhodka, Errusia ;
 
Pechenga, Errusia ;
 
Prince Rupert Harbour , kanada.
 
Vardø, Norbegia ;
 
 
 
== Euskal herriko portuak ==
Euskal Herriko portu guztiak berezkoak dira eta itsasertzeko ezaugarrietara moldatuak daude. Kostaldea itsasora irekia dagoenez  haize nagusiek ipar-mendebaletik jotzen dute. Ondorioz, portu gehienak lur-mutur edo muino baten gerizpean kokatuta daude ekialdera begira, itsasoko haizeetatik babesteko.
 
 
Euskal Herriko portu gehienak arrantza-portu txikiak badira ere, hiru merkataritza-portu handi daude: Bilbokoa, Pasaiakoa eta Baionakoa.
 
Portu garrantzitsu batzuk:
*Clovelly , Devon , Inglaterra
 
*Lüneburg, Alemania.
 
*Pireo , Grecia .
Clovelly , Devon , Inglaterra
*Port Jackson, Sydney,
 
*Gorey portua, Jersey, marea jaisten denean sikatu egiten da., babesturiko urezko-gorputza da,
 
Lüneburg, Alemania.
 
 
Pireo , Grecia .
 
 
Port Jackson, Sydney,
 
 
Gorey portua, Jersey, marea jaisten denean sikatu egiten da., babesturiko urezko-gorputza da,
 
 
== Irudi galeria ==
"https://eu.wikipedia.org/wiki/Portu"(e)tik eskuratuta