Neutroi: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
Hobekuntza
No edit summary
1. lerroa:
{{HezkuntzaPrograma|Kultura zientifikoa}}
<br />
'''Neutroia''' kargarik gabeko [[Partikula azpiatomiko|partikula azpiatomikoa]] da eta [[Protoi|protoiekin]] batera [[Atomo nukleo|atomoaren nukleoa]] osatzen du.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=ZT Hiztegi Berria|url=https://zthiztegia.elhuyar.eus/terminoa/eu/neutroi|aldizkaria=zthiztegia.elhuyar.eus|sartze-data=2019-11-06}}</ref> Karga duten [[Quark]] izeneko hiru partikulek osatzen dute; horietako bi ''down'' motakoak eta hirugarrena ''up'' motakoa. Hiruren arteko karga batuketaren emaitza zero da.
 
{| class="wikitable" align="centerright"
|align="center" style="color:white" bgcolor="blue" colspan=2|INFORMAZIO TAULA
|-
28 ⟶ 26 lerroa:
|}
 
'''Neutroia''' kargarik gabeko [[Partikula azpiatomiko|partikula azpiatomikoa]] da eta [[Protoi|protoiekin]] batera [[Atomo nukleo|atomoaren nukleoa]] osatzen du.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=ZT Hiztegi Berria|url=https://zthiztegia.elhuyar.eus/terminoa/eu/neutroi|aldizkaria=zthiztegia.elhuyar.eus|sartze-data=2019-11-06}}</ref> Karga duten [[Quark]] izeneko hiru partikulek osatzen dute; horietako bi ''down'' motakoak eta hirugarrena ''up'' motakoa. Hiruren arteko karga batuketaren emaitza zero da.
<br />
 
== Historia ==
[[Fitxategi:Stylised atom with three Bohr model orbits and stylised nucleus.svg|thumb|[[Atomo]] baten irudia. Elektroiak orbitetan eta neutroiak eta protoiak nukleoa osatzen.]]
52 ⟶ 51 lerroa:
* <u>Espalazio-iturriak edo energia handiko azeleragailuak</u>: Protoiak erabiltzen dira. Hauek abiadura handi batekin [[Metal astun|metal astunen]] kontra talka egin eta metaletan dauden neutroiek energia handia xurgatzen dute eta neutroiak askatu egiten dira metaletik. Teknika honen abantailetariko bat da erradiazio arriskurik ez duela.
 
== AplikazioakErabilpenak<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Revista Ingenio Libre|url=http://www.unilibre.edu.co/revistaingeniolibre/|aldizkaria=www.unilibre.edu.co|sartze-data=2019-11-16}}</ref>==
Gaur egun, neutroiak oso erabilgarriak dira ikerkuntzak egiteko zientziaren hainbat adarretan, hala nola medikuntzan, biologian eta arkeologian, eta horregatik bere ikasketa eta aplikazioa garrantzi handikoa da. Honako aplikazio hauek dira orain arte gehien erabili eta ezagutu direnak:
 
58 ⟶ 57 lerroa:
*<u>Disko gogorren eraketa:</u> <u><ref>{{Erreferentzia|izena=Antonio Ruiz De|abizena=Elvira|izenburua=¿Qué se puede hacer con los neutrones? {{!}} El Cultural|hizkuntza=es|url=https://elcultural.com/Que-se-puede-hacer-con-los-neutrones|sartze-data=2019-11-20}}</ref></u>Neutroiek duten propietate magnetikoari esker, oso erabiliak dira hainbat aparatu elektronikoren atalak egiteko, batez ere ordenaguailuen disko gogorrak. Iman moduan jardutean, disko gogorren ezaugarriak hobetzen dituzte, informazioa biltegiratzeko lekua handituz eta gainera informazio hori maneiatzeko (jaso, bidali, aldatu...) behar duen denbora txikituz.[[Fitxategi:Central nuclear de Trillo I.jpg|thumb|Trilloko zentral nuklearra (Guadalajara, Espainia)]]
*<u>Energiaren sorrera eta biltegiratzea:</u> "Neutroi-Iturriak" atalean azaldu den bezala, neutroiak lortzeko prozesuan energia kantitate handia lortzen da eta beraz energia eratzeko aplikazioa oso erabilia da. Neutroien propietateaz baliatuz energia sortzen duen metodo ezagunena eta baita erabilena ere, [[Energia nuklear|energia nuklearra]] da. Hala ere, partikula azpiatomiko horiek energia berriztagarri eta garbietan garrantzi handia dute. Alde batetik, hidrogenoaren [[deuterio]] eta [[tritio]] isotopoen arteko talkaren bidez energia lortu daiteke era ez kutsakor batean eta bestetik, panel fotovoltaikoetan eta zentral eolikoetan ekoizten den energia biltegiratzeko gai dira.
 
<br />
 
*
 
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda|30em}}
<references />
 
== Ikus, gainera ==
 
* [[Protoi]]
* [[Elektroi]]
 
== Kanpo estekak ==
*https://energia-nuclear.net/que-es-la-energia-nuclear/atomo/neutron
*https://www.significados.com/neutron/
 
{{autoritate kontrola}}
https://www.significados.com/neutron/
 
 
[[Kategoria:Fisika]]