Esperanto: berrikuspenen arteko aldeak

Gaur egun Esperantoak erabilera zabala dauka, bidaiatzea, elkarri idaztea, kultur elkar trukaketak, Konbentzioak, literatura, irratia eta hizkuntza irakaskuntza hauen artean daudelarik. Zenbat jendek hitz egiten duten esatea oso zaila da, ez baita ingongo estatuko hizkuntza, baina zenbaketa fidagarrienak Esperantoak mundu osoan zehar ehun mila eta hiru milioi arteko hiztun kopurua duela diote, horien artean 2.000 inguru jaiotzezko hiztunak direlarik.

 

 

==Hizkuntza==

=== Sailkapen Linguistikoa ===

Hizkuntza eraiki bat denez, Esperantoa ez dago inongo talde etnikoren hizkuntzarekin genealogikoki erlazionaturik. Bere lexikoa latinoa duen hizkuntza bat bezala sailkatu daiteke, ikuspegi [[Morfologia|morfologiko]] batetik nagusiki [[aglutinatzaile]]a delarik, baina maila batean izaera zertxobait [[Isolatzaile]]a izanda. [[Fonologia]], [[gramatika]], [[lexikologia]] eta [[semantika]] funtsean mendebaldeko hizkuntza indoeuroparretan oinarrituta daude, nahiz eta hiztegiaren zati handiena hizkuntza erromantzeetatik datorren, fonema errepertorioa eslabiarra da. Tipologiaren aldetik [[preposizio]]dun hizkuntza da, eta perpausen ordena normalean [[subjektu]] [[aditz]] [[objektu]] eta [[adjektibo]] [[izen]] da, nahiz eta teknikoki, hitz bakoitzaren funtzio gramatikala adierazten duten [[morfema|morfemei]] esker, edozein ordena posible den. [[Aurrizki]]en eta [[atzizki]]en erabilera estentsiboaren bitartez hitz berriak sortzea posible egiten du.

 

===Fonetika===

Esperantoak 5 [[bokal]], eta 23 [[kontsonante]] ditu, horietako 2 erdibokalak direlarik. Ez dauka tonurik eta azentua, idazten ez dena, beti azkenaurreko silaban erortzen da. Bokal bakoitza [[silaba]] ezberdin bat adierazten du, ŭ letrarekin egindako [[diptongo]]ak izan ezik. Adibidez: [fa.mi.lí.o], baina [aŭ.tú.no].

 

===Kontsonanteak===

<center>

{| border="2" cellpadding="4" cellspacing="0" style="margin: 0.5em 0.5em 0.5em 1em; padding: 0.5em; background: #f9f9f9; border: 1px #aaa solid; border-collapse: collapse; font-size: 95%; text-align:center;"

 

===Hiztegia===

Hiztegia hizkuntza ezberdinetatik dator. Zenbait hitz berri Europaz kanpoko hizkuntzetatik hartu dira, adibidez japonieratik, nazioarteko hitzak bihurtu direlako, baina hitz gehienak Europako hizkuntzetatik datoz, hizkuntza erromantzeetatik (gehien bat latinetik, frantsesetik eta gaztelaniatik), alemanetik eta ingelesetik.

 

* '''Hizkuntza Latinoetatik:'''

** '''[[japoniera|Japonieratik]]:''' ''cunamo, haŝio, hajko, utao, zeno''

** '''[[txinera|Txineratik]]:''' ''toŭfuo''

 

==Historia==

* {{eo}} {{es}} {{fr}} [http://es.lernu.net/ Lernu]

* {{eo}} {{es}} {{fr}} [http://www.kurso.com.br Kurso de Esperanto]

 

[[Kategoria:Esperantoa]]