16:20, 17 abendua 2019ko berrikusketa aldatu 85.85.100.173 (eztabaida) No edit summary Etiketa: Ikusizko edizioa ← Aurreko ezberdintasuna		16:36, 17 abendua 2019ko berrikusketa aldatu desegin 85.85.100.173 (eztabaida) No edit summary Etiketa: Ikusizko edizioa Hurrengo ezberdintasuna →
218. lerroa: Enpresaren jabetza-motak eta ondoriozko [[nortasun juridiko]]ak enpresaren helburuak eta antolakuntza, erabakiak hartzeko eskumena eta [[hartzekodun]]ekiko erantzunkizuna eragiten dituzte. Enpresaren nortasun juridikoei buruzko legeria herrialde bakoitzaren [[merkataritza-kode]]an biltzen da batez ere. Era horretan, enpresa mota hauek bereiz daitezke: ==== Enpresa publikoak ==== * [[~~enpresa~~Enpresa publiko]]ak: estatua da enpresaren jabea enpresa publikoetan eta horietan helburua ez da izaten ahalik eta irabazi handienak lortzea, baizik eta [[errentagarritasun]] ezagatik ekonomia kapitalistako [[merkatu]]ak batzuetan eskaintzen ez dituen ondasun eta zerbitzuak ekoiztea, hala nola [[garraio publiko]]a eta ikerkuntza; enpresa publikoak dira esaterako, [[Euskotren Trena\|Euskotren]] eta [[Euskal Herriko Unibertsitatea]]; ekonomia sozialistetan, berriz, enpresa publikoak denetariko jardueretan nagusitzen dira, [[sozialismo]]aren printzipio politikoei jarraiki. * [[enpresa pribatu]]ak edo kapitalistak: [[jabetza pribatu]]ko enpresak dira <ref>Kapitalismoaren ezaugarrietako bat ekoizpen-baliabideen jabetza pribatua.</ref>, [[kudeaketa]] independente eta autonomoa dutenak, jabe eta bazkideek jarritako helburuen arabera eta irabaziak beraien artean banatuz; aldi berean, [[liberalismo ekonomiko]]ak bultzaturiko enpresa mota da, enpresa pribatuen irabazi-asmoak eta [[merkatu]]an beraien artean sortzen den lehiak ekonomiaren oreka eta gizartearen ongizatea dakartzate baieztatuz.▼ [[banakako enpresa]]k: enpresaren jabea [[pertsona fisiko]] bakarra da banakako enpresetan eta pertsona fisiko moduan ere [[erantzukizun mugagabe]]a du enpresak sortutako obligazioak betetzeko, enpresaren ondarea eta ondare pribatua bereizi gabe; [[merkataritza-zuzenbide]]ak, ordea, enpresaburu eta bazkideen erantzukizuna mugatzen duten figurak sortu ditu eta halatan gutxi dira bere jarduera betetzeko banakako enpresaren figura aukeratzen duten enpresaburuak.▼ ==== Enpresa pribatuak ==== [[sozietate (argipena)\|sozietateak]]: enpresaren jabetza [[pertsona (argipena)\|pertsona]] zenbaitek batera daukatenean, sozietate bat sortzen dela esaten da; enpresaren jabe den pertsona bakoitzari [[bazkide]] deritzo eta sozietate-mota zein den erantzukizun mota berezia du.▼ ▲* [[~~enpresa~~Enpresa pribatu]]ak edo kapitalistak: [[jabetza pribatu]]ko enpresak dira <ref>Kapitalismoaren ezaugarrietako bat ekoizpen-baliabideen jabetza pribatua.</ref>, [[kudeaketa]] independente eta autonomoa dutenak, jabe eta bazkideek jarritako helburuen arabera eta irabaziak beraien artean banatuz; aldi berean, [[liberalismo ekonomiko]]ak bultzaturiko enpresa mota da, enpresa pribatuen irabazi-asmoak eta [[merkatu]]an beraien artean sortzen den lehiak ekonomiaren oreka eta gizartearen ongizatea dakartzate baieztatuz. *[[sozietate zibil]]ak eta [[ondasun komunitate]]ak▼ ===== Banakako enpresak ===== ▲ [[~~banakako~~Banakako enpresa]]k: enpresaren jabea [[pertsona fisiko]] bakarra da banakako enpresetan eta pertsona fisiko moduan ere [[erantzukizun mugagabe]]a du enpresak sortutako obligazioak betetzeko, enpresaren ondarea eta ondare pribatua bereizi gabe; [[merkataritza-zuzenbide]]ak, ordea, enpresaburu eta bazkideen erantzukizuna mugatzen duten figurak sortu ditu eta halatan gutxi dira bere jarduera betetzeko banakako enpresaren figura aukeratzen duten enpresaburuak. ===== Sozietateak ===== ▲ [[sozietate (argipena)\|~~sozietateak~~Sozietateak]]: enpresaren jabetza [[pertsona (argipena)\|pertsona]] zenbaitek batera daukatenean, sozietate bat sortzen dela esaten da; enpresaren jabe den pertsona bakoitzari [[bazkide]] deritzo eta sozietate-mota zein den erantzukizun mota berezia du. ▲*[[sozietate zibil]]ak eta [[ondasun komunitate]]ak : enpresaren izaera bazkideak diren pertsona fisikoekin dator bat eta beraz, [[erantzukizun subsidiario]], solidario eta mugagabea du, ondasun komunitateetan bazkide bakoitzaren partizipazio-kuotaren araberakoa bada ere. Espainiar zuzenbidean ez dute merkataritza-izaerarik eta beraz, ez dute [[Sozietateen gaineko Zerga]] ordaindu behar.

Enpresa: berrikuspenen arteko aldeak