Itsas ugaztun: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
31. lerroa:
|alt5=A whale with a dark brown back and a creamy-white underside, tailfin, and pectoral fins
|width5=285
|caption5=A [[Zere txiki
}}
79. lerroa:
== Banaketa eta habitata ==
[[File:Predicted patterns of marine mammal species richness.png|thumb|
Itsas ugaztunak modu zabalean daude banatuta lur planetan zehar, nahiz eta haien banaketa ozeanoen produkzioarekin bat egiten duen. Espezieen aberastasun handian 40º-ko latitudeen inguruan ageri da, bai iparraldean eta bai hegoaldean. Ipar eta Hego [[Amerika]], [[Afrika]], [[Asia]] eta [[Australia]] inguruan agertzen den [[ekoizpen primario]] handiaren ondorioz gertatzen da. Espezieen hein totala aldakorra da itsas ugaztun espezieen arabera. Batez beste, itsas ugaztunek [[Indiako ozeanoa|Ozeano Indikoaren]] azaleraren 1/5a betetzen dute.<ref>{{Erreferentzia|izena=J.|abizena=Schipper|izenburua=The Status of the World's Land and Marine Mammals: Diversity, Threat, and Knowledge|orrialdeak=225–230|hizkuntza=en|abizena2=Chanson|abizena3=Chiozza|abizena4=Cox|abizena5=Hoffmann|abizena6=Katariya|abizena7=Lamoreux|abizena8=Rodrigues|abizena9=Stuart|izena2=J. S.|izena3=F.|izena4=N. A.|izena5=M.|izena6=V.|izena7=J.|izena8=A. S. L.|izena9=S. N.|data=2008-10-10|url=http://www.sciencemag.org/cgi/doi/10.1126/science.1165115|aldizkaria=Science|alea=5899|zenbakia=322|issn=0036-8075|doi=10.1126/science.1165115|sartze-data=2019-12-12}}</ref> Ikusitako tamainaren aldakortasuna baldintza ekologiko desberdinen eta ingurumen-baldintza aldakorrei aurre egiteko duten gaitasunaren araberakoa da. Itsas ugaztunen espezieen aberastasun handiaren eta gizakiak ingurunean duen eraginaren arteko harremanak gainjarri egiten dira.<ref>{{Erreferentzia|izena=Kristin|abizena=Kaschner|izenburua=Current and Future Patterns of Global Marine Mammal Biodiversity|orrialdeak=e19653|hizkuntza=en|abizena2=Tittensor|abizena3=Ready|abizena4=Gerrodette|abizena5=Worm|izena2=Derek P.|izena3=Jonathan|izena4=Tim|izena5=Boris|data=2011-05-23|url=https://dx.plos.org/10.1371/journal.pone.0019653|aldizkaria=PLoS ONE|alea=5|zenbakia=6|editore-abizena=Bograd|editore-izena=Steven J.|issn=1932-6203|pmid=21625431|pmc=PMC3100303|doi=10.1371/journal.pone.0019653|sartze-data=2019-12-12}}</ref>
Itsas ugaztun gehienak, itsas txakurrak eta itsas igarabak besteak beste, kostaldean bizi dira. Itsas txakurrek habitat lehortarrak ere erabil ditzakete, bai uharteetan eta bai ingurune kontinentalean. Ingurune tropikaletan, hondartza hareatsu eta harritsuetan, itsas kobazuloetan, mareek sortutako putzuetan edo hondar-bankuetan biltzen dira [[Ugalketa|ugalketarako]] edo atseden hartzeko. Beste espezie batzuek gizakiak sortutako plataformetan ere hartzen dute atseden. Itsas txakurrak ingurune lehortarrean mugitu daitezke, hareazko dunetan atseden hartu eta itsaslabarrak igo ahal dituzte. Zetazeo gehienak, bestalde, itsaso zabalean bizi dira, eta [[kaxalote]] moduko espezieak 300-760 m bitarteko sakoneretan igeri egin dezakete janaria bilatzeko. Sirenioak kostaldean bizi dira, sakonera txikiko uretan, 9 m-ra itsas mailaren azpian. Dena den, Sirenio batzuk sakonera handiagoetan [[Alga|algak]] bilatzen ikusi dira. Itsas igarabak babestutako eremuetan bizi dira, [[Hesi-arrezife|hesi-arrezifeetan]] edo [[Kostalde arrokatsu|kostalde arrokatsuetan]]. Dena den, izotz mugikorretan edo gune areatsuetan ere egon daitezke.
| |||