Honoré de Balzac: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t Parisa -> Parisera |
Bizitza, Estiloa, aldaketa txikiak |
||
35. lerroa:
|hizkuntza =eu
|url=}}</ref>; lau seme-alaben artean zaharrena zen.<ref>{{Cite web|url= http://www.euskara.euskadi.eus/r59-lurconte/es/contenidos/articulo/c1703/eu_d1703057/1703057.html|izenburua=Honoré Balzac. Lur Enziklopedia Tematikoa|sartze-data=2018-11-07|abizena=|izena= |egile-lotura=|hizkuntza=eu|formatua=}}</ref> Bere haurtzaroa Tours hirian igaro zuen, bere aita umezurztegi bateko administratzailea zen garaian.
Hamalau urterekin Parisera joan zen bere familiarekin. Aldi horretan Cromwell (1820) konposatu zuen, [[Schiller|Schillerren]]<ref>{{Erreferentzia|izena=C. H.|abizena=Ibershoff|izenburua=A Variant Verse in Schiller's Maria Stuart|orrialdeak=353–356|data=1909|url=http://www.jstor.org/stable/27699979|aldizkaria=The Journal of English and Germanic Philology|alea=3|zenbakia=8|issn=0363-6941|sartze-data=2019-12-07}}</ref> estiloko bertsoa, gai historikokoa, baldarkeria handikoa eta kalitate gutxikoa. Bere familiaren aurrean irakurtzean, bere kalitatea oso nahastuta agertzen delarik, bere koinatua, ingeniari bat, École Polytechniqueko<ref>{{Erreferentzia|izenburua=École Polytechnique - Accueil site de l'Ecole Polytechnique|hizkuntza=fr|url=https://www.polytechnique.edu/fr|aldizkaria=www.polytechnique.edu|sartze-data=2019-12-07}}</ref> literatura irakasleari aurkeztea lortzen du, honek, adeitasunez arbuiatzen duelarik, eta Balzaci prosan aritzea aholkatzen dio. Ikasketak Vendôme eta Tours hirietan hasi eta [[Sorbona|La Sorbonan]] jarraitu zuen.<ref>{{Erreferentzia
|izena=
|abizena=
59. lerroa:
|hizkuntza =es
|orrialdeak=46}}</ref><ref>{{Cite web|url= https://www.armiarma.eus/unibertsala/balzac/|izenburua=Honoré Balzac. Armiarma Literatura Unibertsala|sartze-data=2018-11-08|abizena=|izena= |egile-lotura=|hizkuntza=eu|formatua=}}</ref>
1821etik 1829ra bitarteko aldian, Balzacek eskrupulurik gabeko editoreen enkarguz idatziko du, zenbait izengoitirenpean, batzuetan beste batzuek bere lanak sinatzea ere baimenduz, oso kalitate eskaseko eleberri ugari (horietako bederatzi behintzat ezagutzen dira, baina beste hainbaten susmoa dago; Balzacek berak ez zuen bereak zirenen berririk utzi nahi izan.
1822an [[Madame de Berny]]rekin harremanetan jarri zen; hark [[aristokrazia]]ren mundua ezagutarazi zion, eta diru laguntza eskaini. 1825etik 1828ra bitartean zenbait negozio abiarazi zituen, baina batere onik gabe.
90 ⟶ 92 lerroa:
<ref>{{Cite web|url= http://www.eizie.eus/Argitalpenak/Senez/20011101/aldekoa_olaziregi|izenburua= Zenbait gogoeta «Literatura Unibertsala» bildumaz - Iñaki Aldekoa, Mari Jose Olaziregi. SENEZ itzulpen aldizkaria 23 (2001)
|sartze-data=2018-11-07|abizena=|izena= |egile-lotura=|hizkuntza=eu|formatua=}}</ref>
Horrez gain, natur zientziak, historia, kazetaritza artikuluak eta panfleto politikoak ere idatzi zituen. Balzacen estiloa, batzuetan desordenatua eta ez oso egonkorra dena, urte hauetan sufritzen ari dela dirudi, [[Stefan Zweig|Stefan Zweigen]] esanetan, Balzacek bere arima postorerik onenari saltzen dionean.
=== Egileen ofizioaren aldeko lana ===
'''Nobelagileen ofizioa''' aldarrikatzeko gogor egin zuen lan, modu askotan: <ref>{{Erreferentzia
159 ⟶ 164 lerroa:
Hainbat ataletan dago banatuta: ''Bizitza pribatuaren eszenak'', ''Probintzietako bizitzaren eszenak'', ''Parisko bizimoduaren eszenak''. Bere garaian girotutako nobelak landu zituela esaten den arren, idatzi zituen orobat bera baino lehenagoko garaietan girotutako nobelak, errealismoaren aldezle izan arren fantasiazko nobelarik ere idatzi zuen bezalaxe. Eta aipatzekoa da ''Une tenebreuse affaire'' («Kontu ilun bat») gaur egun ''[[polizia eleberri]]a'' esaten zaion generoaren aitzindari izan zela, [[Edgar Allan Poe]] eta [[Wilkie Collins]] baino lehenago. Balzac izan zen, era berean, garai hartan indar handia hartu zuen nobelak zatika egunkarietan argitaratzeko moduari lehen atxiki zitzaiona, nahiz gero horretan espezializatu ziren beste idazle batzuek -Sue, Dumas, Feval- gaina hartu zioten horretan; egunero nobela puska bat argitaratuz ikuslearen jakin-mina sortzen zen eta irakurle asko erakarri zen horrela irakurketara.
1833. urteaz geroztik, Balzac hasi zen sumatzen bere nobela guztiak hiru partetan banatutako osotasun batean bildu zitzakeela: ''Études de mœurs, Études analytiques, Études philosophiques''. 1837an bere obra osoa izenburu bakar baten pean biltzea pentsatu zuen, eta horretarako harpidetza sistema bat ere asmatu zuen, irakurleak ziurtatzeko. Azkenean, 1842an eman zion Balzacek bere proiektu erraldoi hari behin betiko izena: ''La Comédie humaine'' («Giza komedia»), berak 137 eleberriz osatzeko asmoa bazuen ere, hil zenean 91 zituen eginak: nobela luzeak eta nobela laburrak. 2.
=== Mundu bat asmatu zuen historialaria ===
| |||