Umetokiko minbizi: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
akats bat zuzendu |
informazioa gehitu |
||
43. lerroa:
=== Ekografia transbaginala ===
===
<br />
== Sailkapena ==
72. lerroa:
Minbizi hau gutxitzeko erabiltzen diren metodoen artean daude Papanicolaou-en (Pap) ikerketak, giza papiloma birusa duen ikusteko analisiak eta baita txertoak GPB infekzioak prebenitzeko. Ikertzaile batzuek ikusi dute sexu bidez transmitutako GPB mota batzuk minbizi mota honetarako arrisku faktoreak direla. [[Fitxategi:Cervical-cancer.jpg|thumb|262x262px|Umetoki lepoko (cervix) minbiziaren irudikapena]]
== Estadioak ==
Umetoki minbiziaren tratamendu egokiena jarri ahal izateko eta pronostiko egokiena aurreikusteko garrantzitsua da interbentzio kirurgikoaren ondoren tumorea sailkatzea, hau da, zein fasetan dagoen zehaztea. Gaixo gehienak oso aldi goiztiarretan diagnostikatzen dira, beraz pronostikoa oso ona izango da.
Tumorea estadioetan sailkatzeko hainbat modu daude FIGO metodoa edo TNM (T: tamaina, N: gongoil linfatikoaren eragina, M: metastasia) metodoa jarraitzen den arabera:
* '''I estadioa''': minbizia endometrioan kokatzen da. Etapa hau A eta B azpi ataletan banatu daiteke umetokiaren paretean tumoreak duen sakontasunaren arabera.
* '''II estadioa''': tumorea umetoki gorputzetik sakabanatu eta umetoki lepora iristen denean, baina umetokitik kanpora sakabanatu gabe.
* '''III estadioa''': lesioak umetokitik kanpoko hainbat egitura hartzen ditu (obulutegiak, bagina, pelbiseko gongoil linfatikoak…). Hala ere pelbis eremuan baino ez da agertuko.
* '''IV estadioa''': minbiziak ondestea, gernu-maskuria edo urrunago dauden beste organo batzuei ere eragiten dienean.
== Faseak ==
Endometrioa osatzen dute zelulak beraien endometrioko zelulekin duten antzekotasun mailaren arabera gradu desberdinetan banatzen dira. Horrez gain, gradu hauek minbizia garatu daitekeen abiadura ere adieraziko dute. Ondorengo 3 graduak bereizten dira:
# '''Gradukoa edo bereizmen altukoa: zelula hauek arauzko zelulen itxura handia dute, eta poliki garatzen diren tumoreak dira.'''
# '''Gradukoa edo neurrian bereizitakoa: jatorrizko zelulekin antzekotasun bat dute eta beraien hazkuntza 1. Gradukoena baino azkarragoa da.'''
# '''Gradukoa edo bereizi gabea: ez dute antzekotasunik jatorrizko zelulekin, eta oso azkar hazi eta sakabanatzen dira.'''
== Tratamendua ==
Umetokiko minbizia modu ezberdinetan tratatu daiteke, minbizi motaren araberakoa eta honen hedapenaren araberakoa baita: kirurgia, terapia hormonala, kimioterapia eta erradioterapia bidez tratatuko da nagusiki.
=== [[Kirurgia]] ===
86 ⟶ 102 lerroa:
Kirurgia jasan duten emakumeak ezingo dira haurdun gelditu.
===
X izpiak edo intentsitate altuko erradiazioa erabiltzen da gaixoaren minibizi zelulak eliminatzeko. Erradiazioa pelbis eskualdean eman daiteke, edo zuzenean baginaren barrunbean. Azken honi brakiterapia baginala deritzo.
98 ⟶ 114 lerroa:
Terapia hau erradioterapia edo kirurgia jasan ezin duten emakumeetan eman daiteke, edo baita terapia gehigarri gisa ere.
===
Terapia hau farmako jakin batzuen erabileran datza, minibizi zelulen mitosi eta ugaltze ahalmena inhibitzen dutenek, minibiziaren hazkuntza gelditzeko eta ezabatzeko.
105 ⟶ 121 lerroa:
Terapia honen albo-ondorioak bere dosiaren, pazientearen eta farmakoaren araberakoak dira, baina orokorrean ondorengo hauek jasango ditu: ilearen galera, goragalea, nekea, infekzioak izateko aukeraren igoera, menopausia goiztiarra edota haurdun gelditzeko ezintasuna izango dira besteak beste.
Minbiziaren aurkako [[Prebentzio (medikuntza)|prebentzioak]] barne hartzen ditu minbiziarekin gaixotzeko probabilitatea murrizten dituzten neurriak. Modu honetan, biztanlerian agertzen diren kasu kopurua eta honek eragindako heriotzak ere murrizten dira.▼
Minbizia mota honekin erlazionatzen diren arrisku eta babes faktoreak ezagutzea gaixotasunare prebentzioan funtsezkoak dira. Horietako batzuk saihesteak gaixotasunaren garapena saihesten lagundu dezake. Hala ere, badaude arrisku faktore batzuk saihestu ezin direnak, herentzia genetikoa esaterako. Orokorrean, ondorengo hauek dira umetoki minbiziarekin erlazionatutako babes faktoreak:
▲Minbiziaren aurkako [[Prebentzio (medikuntza)|prebentzioak]] barne hartzen ditu minbiziarekin gaixotzeko probabilitatea murrizten dituzten neurriak. Modu honetan, biztanlerian agertzen diren kasu kopurua eta honek eragindako heriotzak ere murrizten dira.
*
Aldi berean, [[ariketa fisiko]] erregularra eta [[elikadura]] ohitura osasungarriak mantentzea zenbait minbizi kasuren [[babes-faktore]]ak izan daitezke. Beraz, bizitzan zehar [[arrisku-faktore]]ak ekiditea (ekidin daitezkeena, adibidez, erretzea) eta babes faktoreak handitzea, minbizia prebenitzeko modu lagungarriak dira, hala ere, honek ez du esan nahi gaixotasuna garatzeko aukerarik ez dagoenik. Hortaz, ezinbestekoa da bizimodu eta ohitura osasuntsuak mantentzeaz gain, aldizkako osasun-azterketak eta froga prebentiboak egitea, minbiziaren detekzio goiztiarra hori gainditzeko faktore oso garrantzitsua baita.
| |||