Murgilari mottodun: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
Gartxoak (eztabaida | ekarpenak)
No edit summary
Gartxoak (eztabaida | ekarpenak)
No edit summary
1. lerroa:
{{taxotaula automatikoa}}
[[Fitxategi:Tufted-Duck-male-female.jpg|thumb|Arra eta emea.]]
| taxon = Aythya fuligula
| authority = [[Lineo|Linnaeus]], 1758
}}
[[Fitxategi:Aythya fuligula MHNT.ZOO.2010.11.20.3.jpg|thumb| ''Aythya fuligula'']]
 
'''Murgilari mottoduna''' (''Aythya fuligula'') [[anatido]]en familiako [[ahate]] ez-domestikoa da. Iparraldeko [[Eurasia]]n du jatorria eta neguan hegoaldera migratzen da, batzuetan [[Ipar Amerika]]ra ailegatuz<ref>BirdLife International (2004). ''Aythya fuligula''. 2006. IUCN Red List of Threatened Species. IUCN 2006</ref>.
 
== Deskribapena ==
43Tamaina zentimetrotakoertaineko luzerakoahatea da, 40 eta 47 cm arteko luzera eta 65-72 cm arteko hego-zabalera ditu. [[Sexu dimorfismo]] nabarmena du. Arra ahate beltza da, sabelaldea zuria duena. Buru beltzean moko argia, beri horia eta luma gutxi batzuez osaturiko mototsa du. Mokoa urdinxka da, muturrean beltza ordea. Emeak kontrastegutxiakokontraste gutxiako du, Buruburu eta bizkarralde arre ilunak eta sabelalde marroia baititu. Emearen begia ere horia da.
 
== Habitata ==
Ur geldietan bizi da eta izenak iradokitzen duen bezala oso buzeatzaile ona da. Uretako belarra, [[ornogabe]]ak, arrain txikiak eta [[soinbera]]k jaten ditu.{{lur erref}}
Murgilaria izanik sakonera duten ur eremutan bizi da. Ur geldiak ditu gustuko, aintzirak, urtegiak, ibai handiak, badiak eta baita hirietako parkeak ere. Talde handiak osatzen ditu, sarritan [[murgilari arrunt]]arekin batera.
 
== Ugalketa ==
Emeak habia landareen artean uraren gainean zurtoinak eta sustraiak pilatzen ditu eta lumatxaz eta belarrez estaltzen du. 20-25 cm-ko diametroa eta 7-10 cm-ko zuloa duen habia da. Maiatza aldera 8-11 arrautza jartzen ditu. Ikusi izan da hainbat emeren arrautzak hebi berean egotea, 22 arteraino. Arrautzak berde-grisaxkak dira eta 23-28 egunetan zehar txitatzen ditu. Txitak jaio bezain laister amari segika uretara joaten dira. Ama da beraiek zaintzen dituen guraso bakarra eta 45-50 egunetan gai dira beren kabuz ibiltzeko.
 
== Elikadura ==
Orojalea da, haziak, zurtoinak eta landare akuatikoak jaten ditu baina baita molusku, krustazeo eta intsektuak ere.{{lur erref}} Elikagaia bilatzeko murgildu egiten da.
 
== Taxonomia ==
[[Lineo|Carl von Lineok]] 1758ko Systema Naturae liburuan deskribatu zuen aurrenezkoz eta ''Anas fuligula'' ("ahate eztarri-kedarreztatua") izena eman zion. 1822 urtean [[Friedrich Boie]] zoologo alemaniarrak Aythya generoan sartu zuen<ref>{{Erreferentzia|izenburua=World Birds Taxonomic List: Genera and species with citations.|url=http://www.zoonomen.net/avtax/anse.html|aldizkaria=www.zoonomen.net|sartze-data=2019-11-24}}</ref>. ''Aythya'' izena [[grekera]]zko αἴθυια (aithuia) izenetik dator, [[Aristoteles]]ek aipaturiko hegazti hezezagun bat da<ref>{{Cite book|hizkuntza=|izenburua=The Helm Dictionary of Scientific Bird Names|urtea=2010|abizena=Jobling, James A.|izena=|orrialdeak=|orrialdea=64|argitaletxea=London: Christopher Helm.|ISBN=978-1-4081-2501-4}}</ref>.
 
== Iruditegia ==
<gallery>
Irudi:Aythya fuligula (cropped).jpg|Murgilari mottodun arra.
Irudi:Reiherente (6) (34217094273).jpg|Talde handia.
Irudi:Tufted Duck (Aythya fuligula) (27981883009).jpg|Arra eta emea hegan.
Irudi:Ducks with chicks pic2.JPG|Emea txitakin.
[[FitxategiIrudi:Aythya fuligula MHNT.ZOO.2010.11.20.3.jpg|thumb| ''Aythya fuligula'']]Arrautzak.
</gallery>
 
== Erreferentziak ==
{{Erreferentzia zerrenda|2}}
 
{{commonskat}}